Vatan – nafaqat inson, balki butun mavjudot – tirik jon uchun o‘ziga xos qo‘nim topadigan maskan. Vatan – eng ko‘p qalamga olingan, sir-sinoatli, serqirra, serjilo go‘sha. Muftiy hazratlari Nuriddin Xoliqnazarovning “Islomda Vatan tushunchasi” nomli kitobida bunday deyiladi: “Vatani bor inson baxtli insondir. Vatani yo‘q inson esa, baxtsizdir”.
Kim Vatan tushunchasini yaxshi anglab yetmas ekan, uning bag‘rida yashashidan ma’no yo‘qdir. Shunga ko‘ra ulamolarimiz aytadilar: “Vatanning qadriga yetmagan inson, ta’bir joiz bo‘lsa, hayvondan ham, parrandadan ham, hasharotdan ham tubanroqdir”.
2020 yil Prezidentimiz tashabbusi bilan “Mehr” dasturi doirasida xorijdan olib kelingan ayollarimiz va ularning farzandlari samolyotdan tushar-tushmas aziz Vatanimizning tuprog‘ini ko‘z yosh ila o‘pib, bosh ko‘tarmay yig‘laganlarida, qalblar junbushga kelib titradi.
“Mehr – 4” dasturi orqali Afg‘onistondan Termizga olib kelingan xorazmlik 2 nafar farzandi bor ayolni kutib oldik. Davlatimiz tomonidan uy-joy, xo‘jalik anjomlari, kiyim-kechak, oziq-ovqat mahsulotlari bir zumda tayyor qilindi. Uy yumushlarini o‘rgatish, farzand tarbiyasi, ruhiy holatiga malham bo‘lish uchun u bilan birga qolar ekanman, erta tongda turib, norasidalarning: “Ayajon, bu yerda bomba portlamaydimi, otishma bo‘lmaydimi?” deya qo‘rquv bilan bergan savoli butun vujudimni muzlatib yuborgan edi. Qizchalar derazalardan boqib: “Juda go‘zal joy ekan, bu yerdan askarlar mashinasi o‘tmaydimi?” deya xavotir bilan savol berib, tinch joyda ekanliklariga haliyam ko‘zlari ishonmay turganini hayajon bilan qayta-qayta gapirishardi.
Alloh taolo bandalari qalbiga Vatanga bo‘lgan muhabbatni jo qilgan. Inson faqat undagina xotirjam bo‘la oladi. “O‘z uying – o‘lan to‘shaging” degan o‘zbek maqoli bejiz aytilmagan.
Shuning uchun ham har bir ota-ona to‘g‘riso‘zlik, halollik kabi yuksak insoniy fazilatlar qatori vatanparvarlik, xalqqa, dinga, musulmonlarga xolis xizmat qilish tuyg‘ularini ham farzandlar qalbiga chuqur singdirishi lozim.
Shuningdek, barcha olimu ulamolar ismlarini Vatanlari nomi bilan bog‘lab nisbat olganlar, ya’ni insonga eng qadrli narsa uning ismi bo‘ladi. Ammo ulug‘lar o‘zlarining nomi ila emas, balki “Xorazmiy”, “Buxoriy”, “Samarqandiy”, “Termiziy”, “Farg‘oniy” kabi Vatanni anglatuvchi nomlar ila dunyoga mashhur bo‘lganlar.
O‘tmishga nazar tashlasak, ajdodlarimiz ona-Vatan mustaqilligini, mana shu dorilomon kunlarni asrlar osha orzu qilib yashaganini yaxshi bilamiz. Vatanga muhabbat Rasuli akram sollallohu alayhi va sallam qalblarida ham alohida o‘rin tutgan. Makka mushriklarining zulmi haddan oshib, u zotning jonlariga qasd qilish darajasiga borganda Allohning buyrug‘iga binoan Makkadan chiqib ketishga majbur bo‘ldilar. O‘sha onda ko‘zga yosh oldilar, ko‘ngillari bo‘shab, Makkaga qarab bunday dedilar: “(Ey Makka), sendan ko‘ra menga sevimliroq va suyukliroq shahar yo‘q! Agar qavmim meni sendan chiqarmaganida aslo sendan boshqa joyni makon tutmasdim” (Imom Termiziy rivoyati).
Abu Amr ibn A’lo rahmatullohi alayh: “Kishining vafodorligi uning o‘z Vatani uchun qayg‘urishidan, yaqinlarini sog‘inishidan va umrining zoye ketkazgan lahzalariga o‘kinib yashashidan bilinadi”, degan.
Mana shunday saodatli kunlarda jannatmakon diyorimizda yashovchi barcha yurtdoshlarimizning shodu xurram bo‘lishlarini, mustaqilligimiz abadiy bo‘lishini Alloh taolodan so‘rab qolamiz.
Feruza OTAJONOVA,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xorazm viloyati
vakilining xotin-qizlar
masalalari bo‘yicha yordamchisi
Inson zimmasida bir nechta omonatlar borki, bularni qadrlash zarur hisoblanadi. O‘z joniga o‘zi qasd qilish esa ana shu omonatga xiyonat qilishdir. Binobarin, Quroni karim Niso surasi 29-oyatida Haq taolo xitob qilgan: "Bir-birlaringizni o‘ldirmangiz".
Jundab ibn Abdulloh roziyallohu anhu rivoyat qiladilar: "Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Sizlardan ilgari o‘tganlardan bir kishi jarohatlandi. Besabrlik qilib pichoq oldi-da, qo‘lni kesib tashladi va ko‘p o‘tmay, qon yo‘qotib vafot etdi. Alloh: "Bandam joniga qasd etdi, unga jannatni harom qildim", dedi" (Muttafaqun alayh).
Yana bir hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Kimki tog‘dan o‘zini tashlab, joniga qasd qilsa, u jahannam olovida abadulabad o‘zini pastga tashlaydi. Kimki zahar ichib joniga qasd qilsa, u qo‘lida zaharini tutib, jahannam olovida abadulabad o‘zini zaharlaydi. Kimki o‘zini temir bilan o‘ldirsa, u qo‘lida temirini tutib, jahannam olovida abadulabad u bilan o‘zini uradi" (Imom Buxoriy, Muslim va boshqalar rivoyati).
Mo‘tabar fatvo kitoblarimizdan “Fatavoi Sirojiya”da: “Qachon kema yona boshlasa, undagilarning agar o‘zlarini dengizga tashlashsa, suzish bilan xalos bo‘lib ketishga gumonlari g‘olib bo‘lsa, shunday qilishlari vojib bo‘ladi. Agar o‘zlarini dengizga tashlasalar ham g‘arq bo‘lishlari yoki tashlashmasa, kuyib ketishlari ehtimoli bo‘lsa, u holda kemada qolish va dengizga o‘zlarini otish orasida ixtiyorlidirlar. Kimki o‘zini o‘ldirsa, uning gunohi boshqa birovni qatl qilgandan ko‘ra qattiqroqdir!”
Yuqorida keltirilgan manbalardan ko‘rinib turibdiki dinimiz inson o‘z joniga qasd qilishga emas, balki bu omonatni asrashga qadrlashga chaqiradi. Lekin, jamiyatda ba’zi insonlar borki, o‘z joniga qasd qilishga, xudkushlikka rag‘bat qiladilar. Aslini olganda o‘zini-o‘zi o‘ldirish Alloh bergan ne’matni mutlaqo mensimaslikdir. Shu bilan birga bunday holat o‘sha jamiyatga ham musibat hisoblanadi.
O‘zini-o‘zi o‘ldirishning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq va kattaroq hisoblanadi. Endi, salgina hayot tashvishi deb, ozgina g‘am va alam deb o‘zini o‘ldirayotganlarning gunohi birovni o‘ldirishdan ko‘ra og‘irroq ekanligini bildik. Biroq, bundan ham eng achinarlisi, birovlarning yolg‘on-yashiq gaplariga uchib, “fatvo”lariga aldanib, begunoh mo‘min-musulmonlarni o‘ldirishga qasd qilib o‘zini o‘ldirishning gunohi bundan necha barobar og‘irroq hisoblanadi. Bu shahidlik emas, bu qahramonlik ham emas, balki xudkushlikdir.
Uychi tumani "Devona bobo" jome masjidi imom-xatibi
Abdufattoh Musaxanov
Manba: @Softalimotlar