Vatan – nafaqat inson, balki butun mavjudot – tirik jon uchun o‘ziga xos qo‘nim topadigan maskan. Vatan – eng ko‘p qalamga olingan, sir-sinoatli, serqirra, serjilo go‘sha. Muftiy hazratlari Nuriddin Xoliqnazarovning “Islomda Vatan tushunchasi” nomli kitobida bunday deyiladi: “Vatani bor inson baxtli insondir. Vatani yo‘q inson esa, baxtsizdir”.
Kim Vatan tushunchasini yaxshi anglab yetmas ekan, uning bag‘rida yashashidan ma’no yo‘qdir. Shunga ko‘ra ulamolarimiz aytadilar: “Vatanning qadriga yetmagan inson, ta’bir joiz bo‘lsa, hayvondan ham, parrandadan ham, hasharotdan ham tubanroqdir”.
2020 yil Prezidentimiz tashabbusi bilan “Mehr” dasturi doirasida xorijdan olib kelingan ayollarimiz va ularning farzandlari samolyotdan tushar-tushmas aziz Vatanimizning tuprog‘ini ko‘z yosh ila o‘pib, bosh ko‘tarmay yig‘laganlarida, qalblar junbushga kelib titradi.
“Mehr – 4” dasturi orqali Afg‘onistondan Termizga olib kelingan xorazmlik 2 nafar farzandi bor ayolni kutib oldik. Davlatimiz tomonidan uy-joy, xo‘jalik anjomlari, kiyim-kechak, oziq-ovqat mahsulotlari bir zumda tayyor qilindi. Uy yumushlarini o‘rgatish, farzand tarbiyasi, ruhiy holatiga malham bo‘lish uchun u bilan birga qolar ekanman, erta tongda turib, norasidalarning: “Ayajon, bu yerda bomba portlamaydimi, otishma bo‘lmaydimi?” deya qo‘rquv bilan bergan savoli butun vujudimni muzlatib yuborgan edi. Qizchalar derazalardan boqib: “Juda go‘zal joy ekan, bu yerdan askarlar mashinasi o‘tmaydimi?” deya xavotir bilan savol berib, tinch joyda ekanliklariga haliyam ko‘zlari ishonmay turganini hayajon bilan qayta-qayta gapirishardi.
Alloh taolo bandalari qalbiga Vatanga bo‘lgan muhabbatni jo qilgan. Inson faqat undagina xotirjam bo‘la oladi. “O‘z uying – o‘lan to‘shaging” degan o‘zbek maqoli bejiz aytilmagan.
Shuning uchun ham har bir ota-ona to‘g‘riso‘zlik, halollik kabi yuksak insoniy fazilatlar qatori vatanparvarlik, xalqqa, dinga, musulmonlarga xolis xizmat qilish tuyg‘ularini ham farzandlar qalbiga chuqur singdirishi lozim.
Shuningdek, barcha olimu ulamolar ismlarini Vatanlari nomi bilan bog‘lab nisbat olganlar, ya’ni insonga eng qadrli narsa uning ismi bo‘ladi. Ammo ulug‘lar o‘zlarining nomi ila emas, balki “Xorazmiy”, “Buxoriy”, “Samarqandiy”, “Termiziy”, “Farg‘oniy” kabi Vatanni anglatuvchi nomlar ila dunyoga mashhur bo‘lganlar.
O‘tmishga nazar tashlasak, ajdodlarimiz ona-Vatan mustaqilligini, mana shu dorilomon kunlarni asrlar osha orzu qilib yashaganini yaxshi bilamiz. Vatanga muhabbat Rasuli akram sollallohu alayhi va sallam qalblarida ham alohida o‘rin tutgan. Makka mushriklarining zulmi haddan oshib, u zotning jonlariga qasd qilish darajasiga borganda Allohning buyrug‘iga binoan Makkadan chiqib ketishga majbur bo‘ldilar. O‘sha onda ko‘zga yosh oldilar, ko‘ngillari bo‘shab, Makkaga qarab bunday dedilar: “(Ey Makka), sendan ko‘ra menga sevimliroq va suyukliroq shahar yo‘q! Agar qavmim meni sendan chiqarmaganida aslo sendan boshqa joyni makon tutmasdim” (Imom Termiziy rivoyati).
Abu Amr ibn A’lo rahmatullohi alayh: “Kishining vafodorligi uning o‘z Vatani uchun qayg‘urishidan, yaqinlarini sog‘inishidan va umrining zoye ketkazgan lahzalariga o‘kinib yashashidan bilinadi”, degan.
Mana shunday saodatli kunlarda jannatmakon diyorimizda yashovchi barcha yurtdoshlarimizning shodu xurram bo‘lishlarini, mustaqilligimiz abadiy bo‘lishini Alloh taolodan so‘rab qolamiz.
Feruza OTAJONOVA,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Xorazm viloyati
vakilining xotin-qizlar
masalalari bo‘yicha yordamchisi
Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.
Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:
– Onang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.
Ota dedi:
– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q!
Ota yana so‘radi:
– Ukang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.
Ota hayratlanib dedi:
– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il javoban:
– Yo‘q, – dedi.
Ota dedi:
– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.
Ota darg‘azab bo‘lib dedi:
– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.
Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!
Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!
Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim.
Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi