Cavol: Saharlik qilib, ro‘za tutgan ayol iftordan oldin, masalan, peshin vaqtida hayz ko‘rib qolsa, kechgacha o‘zini ro‘zador kabi turishi kerakmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ro‘zador holdagi ayolning ko‘rgan qoni hayz ekani aniq bo‘lsa, iftorgacha ro‘zador holda turmaydi. Chunki u hayz ko‘rishi bilan ro‘zasi ochilib ketadi va unga yeb-ichishi joiz bo‘ladi. Ammo buni oshkora qilmaydi. Iftorgacha hech nima yeb-ichmayman deb, yemay-ichmay yurishi to‘g‘ri emas. Jumladan, “Hoshiyatut Tahtoviy”da bunday deyilgan:
“(Ro‘zador) ayol hayz yoki nifos ko‘rib qolsa, og‘zi ochiladi va qazosini tutib beradi. U o‘zini uzrli kishilarga o‘xshatishi shart emas. Chunki bunday ayolning ro‘za tutishi harom bo‘lib, haromga o‘xshatishlik ham haromdir. Kunning bir qismida musofir o‘z shahriga yetib kelsa, kasal tuzalib qolsa, majnun hushiga kelsa, hayzli, nifosli ayol pok bo‘lib qolsa, bularning barchasi yeb-ichishdan tiyilib turishi vojibdir. Sahih gap mana shu”. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
O‘quv yili tugab, ota-onani ziyorat qilish, ularning xizmatiga borish vaqti kelgach, darslar tugab, imtihonlardan forig‘ bo‘lgach, «Endi butunlay bo‘shman, ilmdan forig‘ bo‘ldim», deb tasavvur qilmang. Ota-onaning xizmatida bo‘lib, duolarini oling. Ta’til payti ham siz uchun muhim bir vaqt hisoblanadi.
Ota-onangiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz, qarindosh-urug‘laringiz nimalarni o‘rganganingizga, odobingiz qanday bo‘lganiga qiziqishadi. «O‘g‘limiz nimalarni o‘rganib keldi ekan-a, ustozlaridan nimalarni ta’lim oldi ekan» deb, havas ko‘zlari bilan qaray boshlashadi. Ana shunda siz ularni odobingiz, kamtarligingiz, xizmatingiz bilan xushnud qilsangiz, nafaqat o‘zingizni, balki ustozlaringizni, nafaqat ustozlaringizni, balki Islom dinini ham barchaga sevdirasiz.
Buning natijasi o‘laroq odamlarda din ilmiga rag‘bat oshib, ular ham farzandlarini ahli ilm qilishga, qori qilishga shoshib qoladilar. Aksincha, namozlar qazo bo‘la boshlasa, xulq-atvor yomon bo‘lsa, «Bu bola o‘qib yurib shu ahvolda bo‘lsa, bundan ko‘ra o‘qimaganimiz yaxshi ekan», deyishadi. Odamlarning ilm olishdan hafsalasi pir bo‘ladi, ustozlarni hurmat qilmay qo‘yishadi. Bu holatda dinga foydangiz emas, zararingiz ko‘proq tegadi. Bunday tolibi ilmlardan Alloh taoloning O‘zi asrasin!
Bir narsani yaxshi bilib oling: siz makonlar, holatlar o‘zgarishi bilan o‘zgarib qolavermang. Holatlar sizni o‘zgartirmasin, siz holatlarni o‘zgartiring. Doimo istiqomatda bo‘ling, sabot bilan turing. Alloh taolo har holatda ham sizni ko‘rib turganini aslo yodingizdan chiqarmang.
«Talabalik davrini qanday o‘tkazmoq kerak?» kitobidan