Cavol: Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va Qiyomatga yaqin tushishlari haqida to‘liq ma’lumot bersangiz. Chunki hozirda ayrim kishilar bunga shubha qilishmoqda.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Iso alayhissalomning ko‘tarilishlari va Qiyomatga yaqin tushishlariga har bir mo‘min inson imon keltirishi farz hisoblanadi. Bu aqidaga shubha qilish – kishining imoniga putur yetkazib qo‘yadi, Alloh asrasin . Chunki u zotning osmonga ko‘targanlari va Qiyomat oldidan tushishlari borasidagi hadislar ma’naviy mutavotir - inkor qilib bo‘lmas darajaga yetgan. Jumladan, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Jonim qo‘lida bo‘lgan Zot ila qasamki, albatta, kelajakda ichingizga Ibn Maryam alayhissalom odil hakam bo‘lgan holda nozil bo‘lur...”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyat qilganlar).
Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va Qiyomat oldidan yerga qaytib tushishlariga Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam zamonlaridan boshlab hozirgacha barcha musulmonlar birdek e’tiqod qilib, ishonib keladigan aqidaviy masaladir.
Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilishlari quyidagi oyatda keladi: “Biz ularning “Allohning Rasuli Masih Iso ibn Maryamni o‘ldirdik”, deganlari uchun (ularni la’natladik). Holbuki uni o‘ldirmadilar ham, osmadilar ham, lekin ularga shunday tuyuldi. U haqida ixtilofga tushganlar uning o‘limidan shak-shubhadadirlar. U to‘g‘risida ularning bilimlari yo‘q, faqatgina gumonga ergasharlar. Uni o‘ldirmaganlari aniqdir. Balki uni Alloh O‘ziga ko‘tardi. Alloh mulkida g‘olib va o‘ta hikmatli zotdir” (Niso surasi, 157-158-oyatlar). Iso alayhissalom ham jasad, ham ruhlari bilan osmonga ko‘tarilganlar va Qiyomatga yaqin tushadilar.
Qur’oni karimda Iso alayhissalomning osmondan tushishlari Qiyomat alomatlari ekani ta’kidlangan. Alloh taolo bunday marhamat qiladi:
“Albatta, u (Iso) qiyomat soati belgisidir. Bas, siz u (Qiyomat) haqida hech shubha qilmang va Menga ergashing. Mana shu to‘g‘ri yo‘ldir” (Zuxruf surasi, 61-oyat).
Zamondosh ulamolardan Doktor Hamza Bakriy “Iso alayhissalomning tushishlarini inkor qilish Ahli sunnada ham, mo‘tazila yoki boshqa turli firqalarda uchragani ma’lum emas, bu buzuq aqida yaqinda paydo bo‘ldi”, deydi.
Alloma Kashmiriy rahimahulloh Iso alayhissalomning tushishlari haqida alohida kitob yozib, Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va tushishlari borasidagi dalillar inkor etib bo‘lmas darajada ko‘p ekanini ta’kidlaganlar va unda Iso alayhissalomning Qiyomatga yaqin tushishlari haqida 100 dan ortiq hadislar keltirgan. Tavfiq Allohdan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
Ahli sunna valjamoa aqidasiga ko‘ra Alloh taolo makondan pok deb e’tiqod qilinadi. Bu borada ahli sunna valjamoa imomlaridan naql qilingan ayrim jumlalar bilan tanishib olishimiz maqsadga muvofiqdir:
1. Hijriy 285 yilda vafot etgan Muhammad ibn Yazid al-Mubarrid "Al-Komil fil-lug‘oti val-adab" asarida keltirishicha, Aliy ibn Abu Tolib roziyallohu anhuga bir kishi dedi: "Robbimiz osmonlar va yerni yaratishidan oldin qayerda edi?" Shunda Aliy roziyallohu anhu: "Qayerda? degan so‘z makon haqidagi so‘roqdir. Vaholanki, Alloh taolo makon mavjud bo‘lmaganda ham bor edi", dedilar.
2. Abu Muti’ al-Balxiy "Al-Fiqhul absat" kitobida aytadi: "Alloh taolo qayerda? deyilsa, nima deb javob berasiz? dedim. Shunda u zot (ya’ni, ustozim Abu Hanifa rohimahulloh): "Bunday savol bergan kishiga, Alloh taolo makon yo‘qligida ham bor edi, maxluqotlarni yaratishidan oldin ham U bor edi. Na qayer, na biror maxluq, na biror narsa vujudga kelmaganida ham Alloh taolo mavjud edi. U barcha narsaning yaratuvchisidir, deyiladi", dedilar".
3. Abu Hanifa rohimahulloh "Al-Olim val-muta’allim" kitobining xutbasida aytadilar: "U (ya’ni, Alloh taolo) azalda ham shunday bo‘lgan (ya’ni, barcha komillik sifatlari bilan sifatlanib, barcha aybu nuqsonlardan pok bo‘lgan). U hamisha azalda bo‘lganidek bo‘lib qoladi".
4. Imom Moturidiy rohimahulloh "Kitob at-tavhid" asarida aytadilar: "Bu borada asl qoida shuki, makon yo‘qligida ham Alloh taolo bor edi.Makonlarning yo‘qolishi ham, hozirgidek qolishi ham joiz. Alloh taolo esa (olamni, xususan, makonlarni yaratganidan keyin ham) azaliy sifatlariga ko‘radir, azalda ham hozirda (biz Alloh taoloni unga ko‘ra tanigan) sifatlariga ko‘ra bo‘lgan. U o‘zgarishdan, zavolga uchrashdan, muhollik va botillikdan oliydir. Zero, bular (ya’ni, o‘zgarish va zavolga uchrash) olamning keyin paydo bo‘lganligi u orqali bilingan yaratilganlik belgilaridir".
5. Imom Moturidiy rohimahulloh "Ta’vilot al-Qur’on" asarida aytadilar: "Balki, makon yo‘qligida ham U (Alloh taolo) bor edi. Bas, U azaliy sifatlariga ko‘radir, U muhollik va o‘zgarishdan oliydir".
Alloh taolo barchamizni O‘zi haqidagi to‘g‘ri e’tiqodda sobit qadam qilsin!
Mir Arab oliy madrasasi katta o‘qituvchisi
Asrorxon Mahmudov tayyorladi