Cavol: Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va Qiyomatga yaqin tushishlari haqida to‘liq ma’lumot bersangiz. Chunki hozirda ayrim kishilar bunga shubha qilishmoqda.
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Iso alayhissalomning ko‘tarilishlari va Qiyomatga yaqin tushishlariga har bir mo‘min inson imon keltirishi farz hisoblanadi. Bu aqidaga shubha qilish – kishining imoniga putur yetkazib qo‘yadi, Alloh asrasin . Chunki u zotning osmonga ko‘targanlari va Qiyomat oldidan tushishlari borasidagi hadislar ma’naviy mutavotir - inkor qilib bo‘lmas darajaga yetgan. Jumladan, Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Jonim qo‘lida bo‘lgan Zot ila qasamki, albatta, kelajakda ichingizga Ibn Maryam alayhissalom odil hakam bo‘lgan holda nozil bo‘lur...”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim va Imom Termiziy rivoyat qilganlar).
Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va Qiyomat oldidan yerga qaytib tushishlariga Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam zamonlaridan boshlab hozirgacha barcha musulmonlar birdek e’tiqod qilib, ishonib keladigan aqidaviy masaladir.
Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilishlari quyidagi oyatda keladi: “Biz ularning “Allohning Rasuli Masih Iso ibn Maryamni o‘ldirdik”, deganlari uchun (ularni la’natladik). Holbuki uni o‘ldirmadilar ham, osmadilar ham, lekin ularga shunday tuyuldi. U haqida ixtilofga tushganlar uning o‘limidan shak-shubhadadirlar. U to‘g‘risida ularning bilimlari yo‘q, faqatgina gumonga ergasharlar. Uni o‘ldirmaganlari aniqdir. Balki uni Alloh O‘ziga ko‘tardi. Alloh mulkida g‘olib va o‘ta hikmatli zotdir” (Niso surasi, 157-158-oyatlar). Iso alayhissalom ham jasad, ham ruhlari bilan osmonga ko‘tarilganlar va Qiyomatga yaqin tushadilar.
Qur’oni karimda Iso alayhissalomning osmondan tushishlari Qiyomat alomatlari ekani ta’kidlangan. Alloh taolo bunday marhamat qiladi:
“Albatta, u (Iso) qiyomat soati belgisidir. Bas, siz u (Qiyomat) haqida hech shubha qilmang va Menga ergashing. Mana shu to‘g‘ri yo‘ldir” (Zuxruf surasi, 61-oyat).
Zamondosh ulamolardan Doktor Hamza Bakriy “Iso alayhissalomning tushishlarini inkor qilish Ahli sunnada ham, mo‘tazila yoki boshqa turli firqalarda uchragani ma’lum emas, bu buzuq aqida yaqinda paydo bo‘ldi”, deydi.
Alloma Kashmiriy rahimahulloh Iso alayhissalomning tushishlari haqida alohida kitob yozib, Iso alayhissalomning osmonga ko‘tarilganlari va tushishlari borasidagi dalillar inkor etib bo‘lmas darajada ko‘p ekanini ta’kidlaganlar va unda Iso alayhissalomning Qiyomatga yaqin tushishlari haqida 100 dan ortiq hadislar keltirgan. Tavfiq Allohdan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
Munosabat
Avvalo, barcha yurtdoshlarimizni xursandchilik ayyomi – Qurbon hayiti bayrami bilan samimiy muborakbod etaman!
Mamlakatimizda Qurbon hayiti nafaqat diniy, balki umummilliy bayram sifatida ham keng nishonlanadi. Zero, ushbu kunda yurtdoshlarimiz bir-birini hayit bilan samimiy tabriklab, o‘zaro sovg‘alar ulashadi, millati, tili va dinidan qat’i nazar, yolg‘iz keksalar, kam ta’minlangan oilalar holidan xabar olinib, xayriya ishlari amalga oshiriladi.
Shu ma’noda, ushbu qutlug‘ bayram insonparvarlik va bag‘rikenglik ramzi bo‘lish bilan birga, insonlar o‘rtasida o‘zaro mehr-muhabbat va hamjihatlik kabi fazilatlarni ham o‘zida mujassam etadi.
Yurtimizda hayit bayramini munosib kutib olish va o‘tkazish, shuningdek, milliy-diniy qadriyatlarimizni asrab-avaylash, xalqimizning ko‘p asrlik an’ana va urf-odatlariga uyg‘un holda o‘tkazilishiga alohida e’tibor qaratiladi. Buning uchun barcha zarur tayyorgarliklar ko‘riladi, mamlakatimizning barcha hududlarida tom ma’noda bayram shukuhi hukm suradi.
Kezi kelganda yurtimizda “Inson qadri uchun” degan ulug‘vor g‘oya asosida barcha sohalar qatori diniy-ma’rifiy jabhada ham katta islohotlar amalga oshirilayotgani, normativ-huquqiy hujjatlar takomillashtirilib, soha faoliyati samaradorligi yangi bosqichga chiqarilayotganini alohida qayd etish lozim.
Davlatimiz rahbari tashabbusi bilan oxirgi yillarda yurtimizning har bir go‘shasidagi ulkan bunyodkorlik ishlari izchil davom ettirilmoqda. Xususan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazi binosi qurilishi yakuniga yetib bormoqda, Samarqandda Imom Buxoriy majmuasi qad rostlamoqda.
Yaqinda Prezidentimiz ushbu majmuaga tashrif buyurib, u yerdagi bunyodkorlik ishlari bilan tanishdi, zarur ko‘rsatmalar berdi. Zero, bu davlatimiz rahbarining uzoqni ko‘ra bilishi, ulug‘ ajdodlarga yuksak ehtiromining yorqin ifodasidir.
E’tiborga sazovor jihatlardan yana biri shuki, Prezidentimiz qo‘ng‘iroq qilib, hojilarimiz uchun yaratilgan shart-sharoitlar, ularning salomatligi va kayfiyati haqida so‘radi. Bundan hojilarimiz behad mamnun bo‘ldi, e’tibor va ehtiromdan xursand bo‘lgan ziyoratchilarimiz ko‘zlarida yosh bilan duo qildilar.
Arafot maydonida, duolar mustajob bo‘ladigan ayni onlarda Prezidentimizning Qurbon hayiti munosabati bilan O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan tabrigini katta hayajon bilan eshitdik. Yaratgandan yurtimizga tinchlik, xalqimizga farovonlik so‘rab, duolar qildik.
Ayniqsa, tabrikda hojilarimiz alohida eslab o‘tilgani ziyoratchilarimizni cheksiz quvontirdi.
Barcha yurtdoshlarimiz qatori hojilarimiz ham ushbu tabrikdagi olijanob g‘oya va tashabbuslarga befarq emasligini izhor qildi.
Tabrikdagi “Inson qadri uchun, inson baxti uchun!” degan olijanob g‘oya barcha jabhalardagi islohotlarning asosi ekanini alohida e’tirof etish va hojilarimizning tashabbuslari ham ushbu g‘oyaga hamohang ekanini qayd etish lozim.
Bu Arafot maydonida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga hojilarimizning murojaatida ham o‘z aksini topdi. Jumladan, mazkur murojaatda hojilarimiz yurtga qaytgach, “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” degan ezgu tashabbusni bir ovozdan ilgari surib, Uchinchi Renessans yaratuvchilarini tarbiyalashda Prezidentimizga ko‘makchi bo‘lamiz, deb va’da berdi.
Shuningdek, Vatanimiz taraqqiyotiga xolis xizmat qilish, mahallalarda tinchlik va birdamlikni mustahkamlash, tinchlik-osoyishtalikning qadriga yetish, xalqimizni ma’nan yuksaltirish, jamiyatdagi islohotlarga daxldorlik hissini oshirish kabilarni targ‘ib etish borasida faol bo‘lishni aytib o‘tdi.
O‘z navbatida, hojilarimiz kitobxonlik madaniyatini yuksaltirish, ilm-ma’rifatga homiylikda namuna bo‘lish, to‘ylar, oilaviy tadbirlar va marosimlarda me’yorga amal qilgan holda kamxarj va ixcham o‘tkazishda bosh-qosh bo‘lish, mahallalardagi notinch oilalar, shu jumladan, tarbiyasida muammosi bor yoshlar o‘rtasida tushuntirish ishlarini olib borish, hududlardagi maktablarning ta’mirga muhtoj qismini joriy ta’mirlash ishlariga ko‘maklashish, xayriya, mehr-muruvvat va yordam ko‘rsatish ishlarini ko‘paytirish kabi tashabbuslarni qat’iy amalga oshirishga ahd qildi.
Aziz yurtdoshlar! Shubhasiz, ushbu shukuhli kunlar tom ma’noda barchamiz uchun katta bayram, xursandchilik onlaridir. Mo‘tabar manbalarda saodatli damlarni shodu xurramlik bilan o‘tkazish bo‘yicha ko‘p tavsiyalar kelgan. Ulamolarimiz: “Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridan”, deyishadi. Demak, Qurbon hayiti kunlarida quvonchimizni, saxovatimizni har qachongidan ko‘ra ko‘proq namoyon qilishimiz lozim. Ayniqsa, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj insonlarga yordam ko‘rsatishga shoshilishimiz lozim.
Ushbu fazilatli kunlarda muborak manzillarda turib, ona Vatanimizga tinchlik-osoyishtalik, xalqimizga yanada farovon hayot, farzandlarimizga baxtu saodat so‘rab, duolar qilmoqdamiz!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Shayx Nuriddin XOLIQNAZAR,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy