Cavol: Men Polshada o‘qiyman. Polyaklar mol yoki qo‘y so‘yganda "Bismillah"ni aytishmaydi, ushbu davlatda yurgan musofir birodarlarga nima maslahat berasiz?
Javob: Bismillahir rohmanir rohim. Siz o‘qiydigan joyda asosan nasroniylar yashaydi va ularni dinimizda ahli kitoblar, deb ataladi. Ulamolarimiz ahli kitoblar o‘z dinlari ko‘rsatmasiga muvofiq so‘ygan jonliqni yeyish joizligiga ittifoq qilishgan. Bunga Alloh taoloning quyidagi oyati dalil bo‘ladi:
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ
“Bugun sizlar uchun pokiza narsalar halol qilindi. Shuningdek, Ahli Kitoblarning taomi sizlar uchun halol va taomingiz ular uchun haloldir” (Moida surasi, 5-oyat).
Ibn Abbos, Abu Umoma, Mujohid va boshqa e’tiborli olimlar raziyallohu anhum: “Ularning taomlari so‘ygan jonliqlaridir”, deganlar (“Tafsiri ibn Kasir” kitobi).
Ahli kitoblar so‘ygan hayvonlar, avvalambor musulmonlarga halol bo‘lgan sigir, qo‘y va tovuq kabi jonivorlar bo‘lishi kerak. Keyin esa, jonliq so‘yish borasidagi o‘z dinlari ko‘rsatmasiga amal qilgan bo‘lishlari, jonliqni bo‘g‘izlayotganda Alloh taoloning nomini tilga olishlari lozim.
Ahli kitoblarning Allohning ismini aytmasdan so‘ygan jonliqlarini yeyish halol emas.
So‘yilayotgan hayvon bo‘g‘ib, yo urib o‘ldirilsa, ularning go‘shti halol bo‘lmaydi. Hayvonning 2 ta katta qon tomiri, taom yo‘li va havo yo‘lini kesish va qonini oqizish yo‘li bilan so‘yilsa, bizga halol bo‘ladi.
Agar nasroniy jonliq so‘yayotgan paytda o‘z tilida “Bismillahi” desa-yu, Iyso alayhissalomni qasd qilsa ham, go‘sht halol bo‘ladi, chunki bunday holatda zohiriga qarab hukm qilinadi.
Demak, musulmonlar so‘ygan go‘sht bor bo‘lganda, ahli kitoblarning go‘shtlariga ehtiyoj bo‘lmaydi. Lekin musulmonlar so‘ygan go‘sht topilmaganda, taqvo yuzasidan ahli kitoblar tomonidan so‘yilgan go‘shtlar yuqorida qayd etilgan shartlarga muvofiq kelishiga ishonch hosil qilib, yeyishingiz mumkin. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi
O‘qilishi: Shahidallohu annahu laa ilaha illa huva val malaaikatu va ulul ilmi qooiman bilqisti laa ilaha illa huval ’aziyzul hakiym.
Ma’nosi: "Alloh adolat ila turib, albatta, Undan o‘zga iloh yo‘qligiga shohidlik berdi. Farishtalar va ilm egalari ham guvohlik berdilar. Undan o‘zga iloh yo‘q. U aziz va hakim Zotdir" (Oli Imron surasi, 18-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida "Allohdan boshqa iloh yo‘q ekanligiga men ham guvohman" desa, Alloh taolo ushbu oyatning harflari adadicha farishtalarni qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for ayttirib qo‘yadi".
U zot alayhissalom boshqa hadisda bunday deganlar: "Kim uyquga yotishidan oldin ushbu oyatni o‘qisa, Alloh taolo yetmish mingta farishtani yaratadi va ular qiyomat kunigacha o‘sha kishining haqqiga istig‘for aytib turadilar".
Abu G‘olib aytadilar: "Men Kufaga tijorat qilish uchun borganimda A’mashga qo‘shni bo‘lib turdim. Shunda u kishini har kecha ushbu oyatni takror va takror o‘qigani va undan keyin: "Men ham Alloh guvohlik bergan narsaga guvohman, men ushbu guvohligimni Allohga omonat qilib topshiraman. Qiyomat kunida Alloh taolo menga omonatimni qaytargay" deganlarini eshitar edim.
Shunda u kishidan buning sababini so‘raganimda, aytgan edilar: "Abu Voil menga Ibn Mas’uddan rivoyat qilib aytgan, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: "Kim ushbu oyatni o‘qib, oxirida ushbu kalimalarni aytsa, qiyomat kunida Alloh taolo unga xitob qilib bunday deydi: "Bandam menga bergan va’dangda turding, ya’ni tavhidda, Men ham O‘z va’damda turaman. Ey, maloikalarim! Jannatning hamma eshiklarini ochinglar, bu bandam xohlagan eshigidan kirsin", deydi".