Bismillahir Rohmanir Rohiym
Qishloq sayrida do‘stlarimdan bir guruhi bir o‘yin o‘ynayotganini ko‘rdim. Ular daraxt shohiga bo‘shagan shisha idishni osib qo‘yib, masofadan turib miltiq bilan mo‘ljalga olishardi. Men ham ularning davrasiga qo‘shilib merganlikda o‘zimni sinab ko‘rishga qaror qildim.
- Bu nima? Miltiqmi? U qanday otiladi? Nima qilish kerak? Shishaga otish kerakmi? Qani, men ham sinab ko‘ray. Ular to diqqatlarini jamlab ulgurmay turib miltiqning tepkisini bosdim va shisha parchalari har tarafga sochilib ketdi.
Buni kutmagan do‘stlarim esa, hayratdan nafaslari ichlariga tushib ketdi. Keyin bilsam, ular bir soatdan beri shu ishni qila olmayotgan ekan. Ularning orasidagi uchtasi merganlik bo‘yicha mukofot olgan, ammo ular ham shishani ura olishmagan ekanlar.
Buning hammasini oldindan bilganimda, albatta, men ham ura olmasdim. Buni, azizlarim, jaholatning jasorati deyiladi.
Agar jaholatning jasorati bo‘lmaganida, biz hech narsa qila olmasdik, chunki oldindan mag‘lubiyatni kutib, o‘zimizni ishonchsiz his qilardik.
Shuning uchun ham o‘sha amerikalik yosh yigit haqida o‘qib hayron bo‘lmadim. U kechikib leksiya zaliga kirib kelib, taxtani ko‘rdi. U yerda yechimini hech kim topmagan tenglama bor edi.
Yosh yigit uni uy vazifasi deb o‘ylab, ko‘chirib oldi. Uyiga qaytib borgach, kechgacha mehnat qilib, nihoyat tenglamani yechdi va ertasi kuni o‘qituvchiga topshirdi.
O‘qituvchi hayratdan o‘ziga kela olmadi va yigitni chaqirib, unga haqiqatni aytdi: bu tenglama yechimsiz, buni tarix davomida matematiklar hech yecha olmagan, o‘qituvchi esa uni taxtaga yechish imkonsiz bo‘lgan tenglama sifatida ko‘rsatgan edi. Ammo haqiqatni bilmagan talaba uni bir kechada yechdi.
Bu yerda bizga jaholatning jasorati kerak, biz o‘z oldimizdagi ishning qiyinligini va bizdan oldin qancha odamlar mag‘lub bo‘lganini o‘ylamasligimiz kerak.
Bu muvaffaqiyatga erishishning yagona usulidir. Agar biz boshlashdan avval qo‘rquvlarimizga berilsak, qora itlar kelib, bizni bir qadam ham tashlashga ulgurmay yorib tashlaydilar.
— Jaholatning jasorati haqida, Dr. Ahmad Xolid Tavfiq.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV
Bir yigit masjidga kelib biroz o‘tirgach, imomga e’tiroz bildirdi:
– Endi masjidga kelib o‘tirmasak ham bo‘larkan...
Imom undan nima uchun bunday deganining sababini so‘radi. Yigit yon-atrofdagi hamma odam telefonga qarab o‘tirgani, ba’zilari o‘zaro gaplashayotgani uchun shu gapni gapirganini aytdi.
Imom biroz o‘ylab turgach, bunday dedi:
– Yaxshi, e’tirozing o‘rinli. Men bu haqda odamlarga eslatib turibman. Lekin sen endi masjidga kelmoqchi bo‘lmasang bir ish qilib ket.
Yigit rozi bo‘ldi. Imom unga bir piyolani to‘ldirib suv berdi va shu suvni bir tmchi ham to‘kmasdan masjidning ichini bir aylanib chiqishini iltimos qildi. Yigit bor diqqat-e’tiborini jamlab, ohista qadamlar bilan, ikki ko‘zini piyoladan uzmagan holda vazifani muvaffaqiyatli ado etdi.
Imom unga dedi:
– Barakalloh! Endi menga ayt-chi, sen shu topshiriqni bajarayotganingda kimlar gapirib o‘tirdi, kimlar telefoniga qaradi?
Yigit javob berdi:
– Men qayerdan bilay, axir butun diqqatim suvni to‘kib qo‘ymaslikda edi.
Imom dedi:
– Ana ko‘rdingmi? Sen topshiriqni bajarayotganingda butun fikru hayolingni bir joyga jamlading. Allohning huzurida turganimizni his qilib, xayolimizni ibodatga, Uning zikriga qaratsak, boshqalarning xatosini ko‘rishga vaqtimiz ham qolmaydi. Albatta, kimdir xato qilsa bu sening hidoyatdan yuz burib ketishingga sabab bo‘lmasligi kerak. Chunki xato dinniki yo masjidniki emas, balki bandaniki...
Yigit o‘ylab ko‘rib, xato qilganini tushundi. Keyingi jamat namozlarida xushu bilan qatnashishda davom etdi.
Akbarshoh RASULOV