Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Kunlarning birida bir kishi Husayn roziyallohu anhuning eshigini taqillatib, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning ahli baytidan yordam so‘raganini aytib, ahvolini shunday izohladi:
«Ey payg‘ambarning o‘g‘li! Men birovning xuni uchun kafil edim, lekin uni to‘lashga qodir emasman. Uni odamlarning eng sharaflisidan so‘rasam, yaxshi bo‘ladi deb o‘yladim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oilasidan hurmatliroq odam xayolimga kelmadi».
Qisqa suhbatdan keyin Husayn roziyallohu anhu: «Birodar, otam Aliy roziyallohu anhudan eshitdimki, har bir insonning qadri qilgan yaxshi amali bilan o‘lchanadi», dedi. So‘ng so‘zini shunday davom ettirdi: «Bobom Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ham: «Insonlarga ilmi va layoqatiga ko‘ra yaxshilik qilinglar», deganlar. Hozir men senga uchta savol beraman. Agar uchala savolimga ham javob bersang, qo‘limdagi shu oltin to‘la xaltachani senga beraman. Agar ikkitasiga javob bersang, uchdan ikki qismini beraman. Agar bittasiga javob bersang, uchdan bir qismini beraman».
Haligi odam ham xijolat tortdi, ham hayron qoldi. Bo‘ynini egib, muloyimlik bilan: «Siz ilm manbaisiz! Lekin shuni lozim topsangiz, so‘rang. InshaAlloh, javob berishga harakat qilaman», dedi.
Husayn roziyallohu anhu tabassum bilan so‘radi, u kishi javob berdi:
– Eng yaxshi amal nima?
«Imon».
– Odamni halokatdan nima qutqaradi?
«Allohga ishonish».
– Insonning zeb-ziynati nima?
«Sabr bilan chambarchas bog‘liq ilm».
«Agar u bo‘lmasa-chi?»
– «Saxiylik bilan chambarchas bog‘langan boylik».
«Agar u bo‘lmasa-chi?».
– «Ochiqko‘ngillik bilan chambarchas bog‘langan qashshoqlik».
«Agar u bo‘lmasa-chi?».
«Unda yashagandan ko‘ra, chaqmoq urib, joyida kuyib o‘lgan yaxshi».
Husayn roziyallohu anhu jilmayib, ichiga ming tillo tanga solingan hamyonning hammasini unga berdi. Bunga qo‘shib, ikki yuz dirhamlik uzuk ham sovg‘a qildi. Husayn roziyallohu anhu hadyalarni berayotganida: «Mana bu tilla dinorlarni qarz egalariga ber, bu uzuk (sotish) bilan ehtiyojlaringni qopla», deb maslahat berdi. Haligi odam shuncha ehson oldida hayratini yashira olmadi. O‘zini qo‘lga olib, quyidagi oyatni o‘qidi: «O‘z risolatini qayerga qo‘yishni Allohning O‘zi yaxshi biladir» (An’om surasi, 124-oyat).
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ مُسْلِمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ الْحَنَفِيِّ قَالَ: بِرَّ وَلَدَكَ فَإِنَّهُ أَجْدَرُ أَنَّ يَبَرَّكَ فَإِنَّ مَنْ شَنَأَ عَقَّهُ وَلَدُهُ
Muslim ibn Abdulloh Hanafiydan rivoyat qilinadi: “Bolangga yaxshilik qil. Shunda u senga yaxshilik qiladi. Kim yomonlik qilsa, bolasi unga oq bo‘ladi”.
Bolang kichikligida sen unga yaxshilik qilib, tarbiyasini va muomalasini yaxshi qilgin, qariganingda u senga yaxshilik qaytaradi. Ammo kim yoshligida farzandiga yomonlik qilib yurgan bo‘lsa, qariganida farzandidan ko‘radi.
Ota-ona o‘zining farzandi oldidagi majburiyat va mas’uliyatini sharaf bilan ado etib qo‘ysa, qariganida albatta qilgan yaxshiliklari bolasidan qaytadi.
Xuddi shu ma’noga o‘xshash yana bir gap bor. Kim yoshligida ota-onasiga yaxshilik qilsa, qariganida unga ham bolasi yaxshilik qiladi. Bu holat aksincha bo‘lishi ham mumkin.
Otamiz rahmatli shu ma’nodagi hikoyani bir necha marta takrorlaganlarining guvohi bo‘lganmiz.
Shunday ekan, har bir kishi ota-onasiga ham, farzandiga ham doimo yaxshilik qilish payidan bo‘lishi kerak. Qisqasi, har kimga shariat tomonidan berilgan haqning rioyasini qilish lozim.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.