Cavol: Men qizim uchun sep yig‘ayapman. Ancha muncha narsa yig‘dim. Shundan zakot beramanmi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Turmushga chiqmagan qizning sepidan zakot berilmaydi. Chunki u tijorat maqsadida olinmagan. Samura ibn Jundub roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda bunday deyiladi:
إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَأْمُرُنَا أَنْ نُخْرِجَ الصَّدَقَةَ مِنْ الَّذِي نُعِدُّ لِلْبَيْعِ. رواه الامام أبو داود.
“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam savdo uchun tayyorlab qo‘ygan mol-mulkdan zakot berishimizga buyurardilar”, deyilgan (Imom Abu Dovud rivoyati).
Agar sep uchun olib qo‘yilgan kiyim-kechak va buyumlarning qiymati nisob miqdoriga – 85 gr tillaning qiymatiga yetsa ham, undan zakot bermaydi. Lekin hojati asliyasidan tashqari nisob miqdorida moli bo‘lgani uchun zakot ololmaydi. Ammo qurbonlik qilishi vojib bo‘ladi.
Shuni ham ta’kidlash kerakki, agar sep uchun saqlanayotgan buyum tillo taqinchoqlar bo‘lsayu, og‘irligi 85 gr.ga yetsa, uni olinganidan bir yil to‘lganidan keyin taqinchoqning zakotini berish lozim bo‘ladi. Chunki tilla buyum va taqinchoqlar shariatimizga ko‘ra pul hisoblanadi va nisobga yetishi sababli zakoti farz bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
عَنْ مُسْلِمِ بْنِ عَبْدِ اللهِ الْحَنَفِيِّ قَالَ: بِرَّ وَلَدَكَ فَإِنَّهُ أَجْدَرُ أَنَّ يَبَرَّكَ فَإِنَّ مَنْ شَنَأَ عَقَّهُ وَلَدُهُ
Muslim ibn Abdulloh Hanafiydan rivoyat qilinadi: “Bolangga yaxshilik qil. Shunda u senga yaxshilik qiladi. Kim yomonlik qilsa, bolasi unga oq bo‘ladi”.
Bolang kichikligida sen unga yaxshilik qilib, tarbiyasini va muomalasini yaxshi qilgin, qariganingda u senga yaxshilik qaytaradi. Ammo kim yoshligida farzandiga yomonlik qilib yurgan bo‘lsa, qariganida farzandidan ko‘radi.
Ota-ona o‘zining farzandi oldidagi majburiyat va mas’uliyatini sharaf bilan ado etib qo‘ysa, qariganida albatta qilgan yaxshiliklari bolasidan qaytadi.
Xuddi shu ma’noga o‘xshash yana bir gap bor. Kim yoshligida ota-onasiga yaxshilik qilsa, qariganida unga ham bolasi yaxshilik qiladi. Bu holat aksincha bo‘lishi ham mumkin.
Otamiz rahmatli shu ma’nodagi hikoyani bir necha marta takrorlaganlarining guvohi bo‘lganmiz.
Shunday ekan, har bir kishi ota-onasiga ham, farzandiga ham doimo yaxshilik qilish payidan bo‘lishi kerak. Qisqasi, har kimga shariat tomonidan berilgan haqning rioyasini qilish lozim.
«Yaxshilik va silai rahm» kitobi 1-juz.