Bosh kotib, Musulmon ulamolari uyushmasi raisi, shayx doktor Muhammad bin Abdulkarim Al-Iso ushbu qaror dunyoda xavotirli salbiy qarash kuchayib borayotgan bir sharoitda juda muhimligini ta'kidlab, “Islom rahm-shafqat, bag'rikenglik, adolat va osoyishtalik dini sifatida tinchlik, poklik, insoniylik, mehr-muruvvat, vatanparvarlik, ilm olishga chaqiruvchi din” ekanini qo'shimcha qildi.
Uyushma ekstremistik g'oyalarga qarshi kurash, tinchlik, birgalikda yashash, din va tsivilizatsiyalar o'rtasidagi o'zaro hurmat va qadriyatlarni rag'batlantirishga qaratilgan har qanday xalqaro sa'y-harakatni qo'llab-quvvatlashini yana bir bor tasdiqladi.
Eslatib o'tamiz, joriy yil 15 mart kuni BMT Bosh Assambleyasi islomofobiyaga qarshi kurash rezolyutsiyasini qabul qildi. Pokiston tomonidan taqdim etilgan hujjatda, jumladan, ushbu masala bo'yicha maxsus vakil tayinlashga chaqirilgan.
Muslimlarga nisbatan zo'ravonlikka qarshi kurashga muvofiqlashtirilgan yondashuvni ham talab qiladigan rezolyutsiyani 113 davlat yoqladi. 44 davlat bu masalada betarafligini bildirdi. Hech bir davlat qarshi ovoz bergani yo'q. Bosh Assambleya Yevropaning bir necha davlati tomonidan taklif qilingan, rezolyutsiya matniga juz'iy o'zgarish kiritish, masalan Maxsus vakil o'rniga Koordinator tayinlash, muqaddas kitobni tahqirlaganga qarshi chora ko'rish to'g'risidagi havolani olib tashlash chaqirig'idan iborat tuzatishlarni qabul qilmadi.
BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish o'z bayonotida odamlarni ajratuvchi, faktni buzib ko'rsatuvchi ritorika butun aholi qoralanishiga olib kelishi, xalqaro hamjamiyat murosasizlik, stereotip va tarafkashlikka qarshi kurashish uchun birlashishi kerakligini uqtirdi.
“Onlayn nafrat so'zlari real hayotda zo'ravonlikni kuchaytiradi”, deya raqamli platformalar nafratni ifodalaydigan kontentni o'zgartirishi, foydalanuvchilarni ta'qibdan himoya qilishi shartligini ta'kidladi.
– Biz aqidaparastlikka qarshi turishimiz, har qanday salbiy ko'rinishlarni yo'q qilishimiz kerak, – ta'kidladi BMT rahbari. – Rahbarlar g'azablantiruvchi so'zni qoralashi, diniy erkinlikni himoya qilishi lozim.
Darvoqe, 15 mart – Halqaro islomofobiyaga qarshi kurash kuni. BMT bu sanani 2019 yil Yangi Zelandiyaning Kraystcherch shahridagi masjidlarga 51 kishining o'limiga sabab bo'lgan hujumlar uyushtirilishi munosabati bilan belgilagan.
Muharrama Pirmatova, O'zA
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Odamlarning ustiga yolg‘onchi yillar soya soladi. O‘sha kezlarda yolg‘onchi tasdiqlanadi, rostgo‘y yolg‘onchiga chiqariladi. Xoin kishi ishonarli bo‘ladi, omonatdor kishi xoinga chiqarib qo‘yiladi va ruvaybiza gapiradi”, dedilar. U zotga: “Ruvaybiza” kim? – deyildi. Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Ommaning ishini gapiradigan esi past odam”[1], dedilar.
Ibn Manzur “Lisonul arab” kitobida: “Ruvaybiza – bir ish qilish qo‘lidan kelmaydigan notavon odam. Ko‘pincha, bu so‘z esi pastlarga nisbatan ishlatiladi, chunki ular uyida ko‘p o‘tirishadi va katta ishlar bilan kam shug‘ullanishadi”, degan[2].
Davralarda o‘tirib poyintar-soyintar gap gapiradigan kishini uchratganmisiz?
Yoki maza-bemaza ishlar to‘g‘risida uzundan-uzun maqolalar yozadigan muxbirlarni uchratasizmi?
Yoxud bekorchi ko‘rsatuvlarga chiqib, birorta foyda keltirmaydigan ishlarni gapiradigan odamlarni ko‘rgan bo‘lsangiz kerak. Ko‘pincha bunday holatlar zarar keltirib, dilni xira qiladi. Odamlarning boshini aylantirib, fikrlarini chalg‘itadi.
Hammajlislarning qay biri yaxshiroq?
Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Yo Allohning Rasuli, bizlarga qay bir hammajlis yaxshiroq?” – deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uni ko‘rish sizga Allohni eslatadigan, u bilan gaplashish ilmingizga ilm qo‘shadigan va amali sizlarga oxiratni eslatadiganidir”, [3] dedilar.
Bizning hamsuhbatlarimiz orasida bunday sifatlilar topiladimi?
Do‘st-yorlar bilan birga o‘tirsangiz, o‘sha o‘tirishingizni Habibimiz sollallohu alayhi vasallam o‘rgatgan lafzlar bilan yakunlash esingizdan chiqmasin. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar: “Birov bir davrada o‘tirsa va behuda gaplar ko‘payib ketsa, o‘rnidan turayotib: “Subhanakallohumma va bihamdika, ashhadu allaa ilaha illaa anta. Astag‘firuka va atuubu ilayk”, deydigan bo‘lsa, o‘sha majlis davomida bo‘lgan ishlar mag‘firat qilinadi”[4].
O‘ylab ko‘ring, shu zikrni aytish uchun qancha vaqt ketadi? Bor-yo‘g‘i bir necha soniya. Biroq qanchadan-qancha odamlar bu fazilatdan bebahra qolishyapti. Axir, bu olamlar Robbi tarafidan bo‘ladigan afv va mag‘firatku...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Ibn Moja rivoyati.
[2] Lisonul arab, 7/153.
[3] Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati.
[4] Imom Termiziy rivoyati.