Misrning "Al Diplomacy" axborot agentligi Imom al-Buxoriy merosiga bag‘ishlangan maqola e’lon qildi, deb xabar bermoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Unda qayd etilishicha, Muhammad ibn Ismoil Buxoriy hayoti davomida 20 dan ortiq asarlar yaratgan. Ulardan "Al-Jomi’ as-Sahih", "Al-adab al-mufrad", "At-ta’rixal-kabir", "Barr ul-volidayn" va boshqalarni ko‘rsatish mumkin.
Nashrda Imom Buxoriy asarlari orasida "Al-Jomi’ as-Sahih" kitobi muhim ahamiyat kasb etishi ta’kidlangan. Ushbu asar islom olamida Qur’oni Karimdan keyingi ikkinchi manba sifatida e’tirof etiladi.
"Hadis ilmi sultoni Muhammad ibn Ismoil Buxoriy qalamiga mansub bu asar ko‘p nusxada musulmon xalqlari orasida tarqalgan, dunyoning turli tillariga tarjima qilingan va hozir ham tarjima qilinmoqda", – deyiladi maqolada.
Maqolada Islom olamida "as-Sahih", "Al-Jomi’ as-Sahih" va "Sahih al-Buxoriy" nomlari bilan mashhur bo‘lgan ushbu kitobning tarixi batafsil yoritilgan.
"Imom Buxoriyning ushbu asarni yozishga ustozining ishonchli hadislarni to‘plash zarurligi haqidagi maslahatlari turtki bo‘lgan", – deb yozgan muallif.
Imom Buxoriy ushbu shoh asarni 16 yilda yozib bitirgan. Bungacha hadislar sahihlik darajalariga ko‘ra, tasniflanmagani uchun bu ish inqilobiy xususiyatga ega bo‘lganligi ta’kidlanadi. Imom Buxoriy hadis roviylarining tarjimayi hollarini o‘rganar ekan, faqat sahihlikning qat’iy mezonlariga javob beradiganlarini tanlagan. U hadis ilmida mutlaqo yangi yo‘l ochdi, bu esa hadis ilmida "oltin asr"ni boshlab berdi.
"Imom Buxoriyning har bir asari musulmonlar uchun muhim manba bo‘lib, ma’rifiy-ma’naviy, tarixiy bilimlarni boyitishda juda muhim. Uning ilmiy merosi nafaqat islom tarixining bir qismi, balki jahon hamjamiyati ma’naviy rivojiga ham yo‘l ko‘rsatuvchi manbadir", – deyilgan maqola xulosasida.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
Savol: Bir birodarimning qalbi notinch bo‘lmoqda. Shu birodarim nomidan ushbu savolni yo‘llamoqdaman. Bomdod namozi vaqtida imomlikka u kishidan boshqa tajvidi yaxshi kishi bo‘lmagani sababli, jamoatga namoz o‘qib bergan. Namozdan so‘ng bavosir kasalligi esiga tushib, tahoratxonaga borib qarasa, kiyimida qonni ko‘rib qolibdi. U qon namozdan oldin chiqqanmi yoki keyin, buni aniq bilolmayapti. Endi o‘qilgan namozimiz to‘g‘rimi yoki yo‘qmi, jamoatga: “Namozingizni qayta qazo qilib o‘qib qo‘ying”, deb aytaymi-yo‘qmi, bilmay turibman, deb ko‘ngli notinch bo‘lmoqda. Buning hukmi qanday bo‘ladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Kishi kiyimida najosat ko‘rib qolib, uning qachon tekkanini bila olmasa, ko‘rgan vaqtidan boshlab tekkan hisoblanadi. Ammo bu hukm tashqaridan tekkan yoki tashqaridan tegishi ehtimoli bor bo‘lgan najosatlarga tegishli. Agar qon yoki yiring o‘zining badanidan chiqqani aniq bo‘lsa, bunda kiyim najosat bo‘lish bilan birga tahorat ham ketgan bo‘ladi. Ko‘rgan paytda qon yoki yiring qotgan holatda bo‘lsa, u avvalroq chiqqan hisoblanadi. Agar ho‘l holatda bo‘lsa, hozir chiqqan hisoblanadi. Demak, birodaringiz qonni ko‘rgan vaqtda, u ho‘l holatda bo‘lsa, namozni qayta o‘qish shart emas. Agar qon qurib qolgan bo‘lsa, birodaringiz namozni qayta o‘qishi lozim. Jamoatga kelsak, qaraladi, agar ularga aytilsa, fitnaga sabab bo‘lsa, ularga bu haqida aytilmaydi. Balki imom o‘zi qaytib o‘qiydi va istig‘for aytadi. Jamoatning namozi durust bo‘lgan hisoblanadi. Lekin jamoatga bu haqida aytsa, fitna va ixtilof chiqmaydigan bo‘lsa, u holda ularga ham bu haqda aytib qo‘yish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi