Sayt test holatida ishlamoqda!
28 Dekabr, 2025   |   8 Rajab, 1447

Toshkent shahri
Tong
06:23
Quyosh
07:48
Peshin
12:30
Asr
15:20
Shom
17:05
Xufton
18:24
Bismillah
28 Dekabr, 2025, 8 Rajab, 1447
Maqolalar

Ramazon oyi mukofotidan bebahra qolmaylik

05.03.2025   4153   3 min.
Ramazon oyi mukofotidan bebahra qolmaylik

Ota-onam qarib qoldi. Ikkisining ham yoshi saksonga yaqinlashyapti. Ayniqsa, otamning qariyotgani, belidan kuchi, ko‘zlaridan nuri ketayotganini shu yil sezdim. Ilgari ko‘chadan kelsa, nevaralarini dast ko‘tarib, osmonda bir aylantirib olardi. Hozir-chi, o‘z qaddini zo‘rg‘a ko‘tarib yuribdi. Ko‘zlari ham ancha xiralashgan. Har uch oyda ko‘zoynaklarini yangilaydi. Chunki borgan sayin minusga qarab ketyapti.

Bu qish otamga juda og‘ir keldi. Oddiygina shamollashni ham ko‘tara olmay, ikki oy to‘shakda yotdi, dori-darmonlarning keti uzilmadi. Aslida kasallik tufayli emas, ikki do‘sti, yaqin jo‘ralaridan ayrilgani og‘ir keldi. Tengdoshlarining birin-ketin qishloqni ham, bu olamni ham tark etayotgani ularni cho‘chityapti. Axir har bir inson hayotida farzandlari qatori do‘stu-og‘aynilarining ham o‘rni bor.

Qish bo‘yi Qo‘qonga tez-tez otamni ko‘rgani borib turdim. Boramanu tezda ortimga qaytaman. Biror kun yotib qol, deyishiga ko‘nmayman. Bolalarim, ro‘zg‘orimni ko‘zim qiymaydi. Ammo ichimda vijdon azobi bor. Otam, men olib borgan narsalarga muhtojmi? Ichsa, bir qoshiq ovqat ichadi, qorni to‘yadi. Nega, otamdan vaqtimni bunchalar qizg‘anyapman? Nega ishimni bahona qilyapman? Ukam parvarish qilayotgan bo‘lsa, uning o‘rni bo‘lak. Men bolalarimga ona bo‘lsamda, dadam uchun farzandmanku. Bolalarimga vaqt ham, muammolarini yechish uchun imkon ham topyapmanku. Bir paytlar otam ham xuddi mendek oilasiga fidoyilik qilganku. Axir, ota-onaga qarash, g‘amxo‘rlik qilish, faqat o‘g‘ilning vazifasi emasku. Qizlar ham birdek mas’ulku!

Xullas, shu kabi savollar meni o‘ylantirib qo‘ydi. Ramazon oyining kirib kelishi esa meni yana qishlog‘im sari yetakladi. Ota-onamni bu yilgi Ramazon oyini biz bilan o‘tkazishga ko‘ndirdim. Ular kelgach, xonadonimga yanada fayz kirdi, xuddiki, barakam ko‘paygandek. Ertalab saharligu, iftorlikda uyimda duogo‘ylarim borligi sabab, ruhim anchayin tetik. Ramazon oyi o‘zaro birdamlik, mehribonlik ko‘rsatiladigan, insonlar bir-birlari haqida qayg‘urib, xato-kamchiliklarini kechiradigan oy ekaniga iymon keltirdim.

O‘tgan kuni ishga kelayotib, imkoniyati cheklangan bir tanishim bilan biroz suhbatlashib qoldim. Onaxonning quvonchini ko‘rib, ko‘nglim ko‘tarildi. Mahalladoshlaridan biri ikkinchi kursda o‘qiyotgan o‘g‘lining ikki yillik shartnoma pulini to‘lab beribdi. Yana bir tanishim esa to‘ng‘ich o‘g‘li beva qolgan opasiga uch xonali uy sovg‘a qilgani, qizi va nevaralari yangi uyga ko‘chib o‘tganini aytib, xursandchiligiga sherik qildi.

Bu voqealarni eshitib, Ramazon oyi xayrli ishlarda hamkorlik qilinadigan, musulmonlar bir-birini qo‘llaydigan oy ekaniga yana bir karra amin bo‘ldim. Bu oyda qariyalar ziyorat qilinib, bemorlardan xabar olinib, muhtojlarga yordam beriladi. 

Boshiga musibat tushgan insonlardan ko‘ngil so‘raladi.  

Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam Ramazonni vasf etib, shunday marhamat qiladilar: «Bu sabr oyi, uning mukofoti esa – jannatdir». Bu muborak oyda musulmonlarga Alloh roziligi uchun mislsiz imkoniyatlar va barakotlar beriladi. Shunday ekan, Ramazon oyi mukofotidan bebahra qolmaylik.

Nigora Rahmonova, O‘zA

MAQOLA
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

27.12.2025   951   3 min.
Ilmga tikilgan sarmoya va uning mevasi

Fazilatli shayx Muhammad Avvoma hafizahulloh aytadilar:
"Hindistonlik ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh haqida eshitgansizlar. Shayx Abdulhay Laknaviy rohimahulloh hind ulamolari orasida nihoyatda mashhur olim bo‘lgan. U zot rohimahulloh qirq yoshga yetmasdan, ya’ni o‘ttiz to‘qqiz yarim yoshda vafot etgan, qirqqa kirib ulgurmagan. Shunga qaramay, u juda ulkan ilmiy meros qoldirgan: uning yozgan asarlari 115 dan ortiq! Ularning ichida kichik risolalar ham, katta kitoblar ham bor. Ammo o‘sha kichik risolalarning o‘zi ham katta bir kitobning o‘rnini bosa oladigan darajada edi, chunki ularning har birida ma’lum bir ilmiy masala nihoyatda puxta va mukammal tarzda yoritib berilgan.

 Buning sababi quyidagicha: Bir kuni o‘sha paytdagi Laknav amiri shayxning ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, unga chuqur sho‘ng‘ib ketgani va aqlbovar qilmas iste’dodi haqida xabar topadi va uni o‘z huzuriga chaqirtiradi. Shayx amirning oldiga borgach, amir u zotga shunday deydi…
 Uning shayxga nima deganini aytishdan avval ushbu voqeani hikoya qilib bergan hind ulamosi menga aytgan yana bir gapni zikr qilib o‘tay: "Biz olti kishidan iborat oila edik: ota-onam va to‘rt nafar farzand - jami olti kishi. Oyiga to‘rt rupiy bizga kifoya qilar edi". Mazkur ulamo Shayx Abdulhay Laknaviy vafotidan o‘ttiz yil o‘tib tug‘ilgan. Ya’ni, o‘sha davrda to‘rt rupiy hozirgidan ancha katta xarid quvvatiga ega bo‘lib, avvallari bu pulga bugungi kundan ko‘ra ko‘proq narsa sotib olish mumkin edi. Shunga qaramay, bu kishi: "Bizning oilamizga oyiga to‘rt rupiy yetardi", deyapti...
  
Endi avvalgi gapimizga qaytsak: Shunday qilib Laknav amiri Shayx Abdulhayni huzuriga chaqirtirib, u zotga: "Men sizga o‘z hisobimdan oyiga to‘rt yuz rupiy maosh tayinlayman. Siz ilm bilan mashg‘ul bo‘lib, o‘zingizni ilmga bag‘ishlang!" deydi.

Shayx bu voqeadan keyin ilmga butkul berildi va ana shunday buyuk natijaga erishdi! Ey yoshlar, e’tibor bering, aytilgan raqamlarni mulohaza qiling! To‘rt yuz rupiy shayx uchun naqadar katta mablag‘ bo‘lgan. Nega? Ayni mana shu narsa uchun - men sizlarga aytmoqchi bo‘lgan narsa shu: Tolibi ilmni o‘z kafilligiga olish, ya’ni ilm talab qiluvchini moddiy jihatdan ta’minlash!

Bu uning ilmga bo‘lgan ta’siridir. Tarix bizga buni real voqelik misolida ko‘rsatib bermoqda. Shu bois ushbu ishni barcha musulmonlar orasida, jumladan, boy-zodagonlar va ulamolar o‘rtasida yana qayta tiriltirishimiz kerakki, ular o‘zaro hamkorlik asosida shar’iy ilmlar uchun vaqf qo‘llab-quvvatlovini qayta tiklasinlar".

Muhaddis Muhammad Avvoma suhbatlaridan

HIM talabasi
Nazirxonov Hasanxo‘ja tarjimasi

MAQOLA