Islomda Ramazoni sharif oylar ichida eng muborak oy, oylar sultoni hisoblanadi. Ramazon mo‘min bandalarga Yaratganning ulug‘ ajrlariga yetishish uchun imkon eshiklarini ochib berguvchi najot oyidir.
Mamlakatimizda fuqarolarning emin-erkin ibodat qilishi, musulmonlarning o‘z zimmalaridagi diniy arkonlarni bekamu ko‘st ado etishi, ramazon ro‘zasini ado etishi, tavoreh namozlarini o‘qishi uchun zarur barcha sharoit yaratiib berilayotganligi, shubhasiz, barchamizni behad quvontiradi.
Prezidentimizning joriy yil 27 fevraldagi “Muborak Ramazon oyini munosib tarzda o‘tkazish to‘g‘risida”gi qarorida ham ushbu oyni “Ramazon – saxovat, birdamlik va bag‘rikenglik oyi” g‘oyasi asosida chiroyli o‘tkazish, xalqimizga xos insonparvarlik, ezgulik, shukronalik va mehr-oqibat singari an’ana va qadriyatlarni asrab-avaylash hamda keng targ‘ib etish yuzasidan qator vazifalar belgilangan. Mazkur qaror ijrosini ta’minlash, qolaversa, Ramazon oyini yuqori saviyada o‘tkazish uchun Andijon viloyatida ham zarur ishlar amalga oshirildi.
Ramazon oyi boshlanishi bilan viloyatimizdagi 179 ta jome masjidi hamda “Sayid Muhyiddin mahdum” o‘rta maxsus islom bilim yurtida tavoreh namozlari o‘qilmoqda. Barcha masjidlarimizda, xususan, Andijon shahridagi “Pistamazor” jome masjidida ham namozxonlar uchun zarur barcha shart-sharoit va qulayliklar yaratilgan.
Aholi, namozxonlar har kuni tavoreh namozini chiroyli ado etmoqda. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) ramazon oyini madh etib: "Bu shunday oyki, uning avvali rahmatdir", deydi. Ya’ni bu oyda tutilgan ro‘za va qilingan ezgu amallar bilan Allohning rahmatiga dohil bo‘linadi. "Ramazonning o‘rtasida esa bandaning gunohlari maxfirat etiladi", deyiladi. Demak, gunohlarimiz, xato va qusurlarimiz ko‘p bo‘lsa-da, ramazonning yarmiga yetganda tutgan ro‘zamiz evaziga Alloh gunohlarimizni kechiradi. Yana payg‘ambarimiz (s.a.v.) ramazonning oxirida esa oyni ro‘za tutib o‘tkazgan bandalar jahannamdan ozod bo‘lishini marhamat qilganlar.
Har bir mo‘min banda ushbu muborak oyning odob va tartiblariga rioya qilmoqliklari muhimdir.
Ramazon oyi odob va tartiblari deganda nimalar tushuniladi? Bu xususda Qur’oni Karim va hadislarda juda ko‘p ko‘rsatmalar berilgan. Jumladan, ramazon kirishi bilan har bir mo‘min, eng avvalo, tilini yomon so‘zlardan, ya’ni g‘iybatdan, yolg‘ondan saqlamoqligi kerak.
Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) "Kishiki yolg‘on so‘zlamoqni tark etmasa va Alloh qaytargan narsadan qaytmasa, ro‘za tutib, yemay-ichmay qo‘ygani bilan ro‘zasi qabul bo‘lmaydi. Alloh unga rahmat nazarini tashlamaydi" deydi.
Yana dinimiz ko‘rsatmalarida ramazon oyida mo‘minlar atrofidagi insonlarga tili va qo‘li bilan ozor bermasligi aytilgan. Chunki Payg‘ambarimiz (s.a.v.) "Kishi Allohga va oxirat kuniga iymon keltirgan bo‘lsa, bas u inson gapirsa, yaxshi ishni gapirsin yoki jim tursin", deb marhamat qilganlar. Shu bois ham ushbu muborak oyda har bir inson Allohga tavba qilmoqligi, shu bilan birga, insonlarga ozor yetkazishdan saqlanmoqligi kerak. Zero, Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) "Tavbaga shoshilinglar o‘lim kelmasdan oldin" deganlar va yana bu oyda har bir mo‘min faqirlarning holidan xabar olib, ularga yordam qo‘lini cho‘zmoqlari, hech bo‘lmasa iftorliklariga bir qultum suv bilan bo‘lsa ham ularga mehru muhabbatlarini ko‘rsatmoqliklari lozimdir. Bu haqida Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) "Kishi bu oyda bir ro‘zadorni (bir qultum suv bilan bo‘lsa ham) so‘rab qo‘ysa, Alloh unga kavsaridan bir sharbat inom etadi, uni ichgan kishi aslo tashna bo‘lmaydi", deganlar.
Ushbu muborak oyda bandalar yetimlar holidan xabar olib, ularning o‘ksik qalblarini shod qilmoqlari lozimdir. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.) "Kim bir yetimni kafolatini olsa, bas u men bilan jannatda birga bo‘ladi", deganlar. Yana bu muborak oyda har bir inson imkon boricha atrofdagilarga yordam qo‘lini cho‘zmog‘i lozim. Zero, Payg‘ambarimiz (s.a.v.) "Kim bir musulmonning qiyinchiligini yengillashtirsa, Alloh taolo u bandasining qiyomat kuni qiyinchiliklarini yengilatadi", deya marhamat qilganlar.
Muborak ramazon oyida Alloh barchalarimizga yuqorida aytib o‘tilgan amallarga rioya qilishligimizni, ramazon oyini chiroyli o‘tkazib, Yaratganning marhamatiga yetishishlikni nasib etsin.
Xayrullo Sulaymonov,
Andijon shahridagi "Pistamazor" jome masjidi imom-xatibi.
O‘zA
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga yurish ham g‘animat edi. Bunaqangi imkoniyat bo‘lib qolsa, sahobalar darrov undan foydalanib qolishar, imkoniyatni qo‘ldan chiqarishmas edi. Muoz ibn Jabal roziyallohu anhuning saodatiga qarang!
Bir kuni u Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga ketayotib so‘radi:
- Yo Rasulalloh! Shunday amalni aytingki, u meni jannatga kiritib, do‘zaxdan uzoqlashtirsin! Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:
- Juda ham katta ishni so‘rading. Bu ish Alloh oson qilgan kishiga osondir: Allohga ibodat qilib, Unga hech narsani sherik qilmaysan; namozni qoim qilasan; zakotni berasan; ramazon ro‘zasini tutasan, Baytullohni haj qilasan! So‘ng yana dedilar:
- Ey Muoz! Senga yaxshiliklar eshigini ko‘rsataymi? Ro‘za qalqondir, sadaqa suv olovni o‘chirgani kabi xatolarni o‘chiradi, kishining kecha qorong‘usida o‘qigan namozi... - deb ushbu oyatni o‘qidilar: «Ularning yonboshlari yotar joydan yiroq bo‘lur. Ular Robblariga qo‘rquv va umidvorlik ila duo qilurlar va o‘zlariga rizq qilib berganimiz narsalardan infoq qilurlar» (Sajda surasi, 16- oyat).
So‘ngra yana dedilar:
- Ey Muoz! Senga barcha ishlarning boshi, ustuni va eng yuqori cho‘qqisi nimaligini aytaymi? Ishlarning boshi Islom. Uning ustuni namoz. Yuqori cho‘qqisi esa, Alloh yo‘lidagi jihoddir!
So‘ngra yana dedilar:
- Ey Muoz! Bularning barchasining asosini aytaymi?
- Ayting, ey Allohning Rasuli!
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam tillarini ushlab:
- Mana buni tiy! - dedilar.
Muoz roziyallohu anhu dedi:
- Ey Allohning Nabiysi! Biz aytayotgan gapimiz tufayli ham tutilamizmi?
Nabiy alayhissalom dedilar:
- Onang seni yo‘qotsin, Muoz!
Insonlarni yomon tillari do‘zaxga yuztuban qulatmasa, boshqa nima qulatadi?!
Tilning suyagi yo‘q, ammo har qanday suyakni sindirishi mumkin. Qancha-qancha kishilar kimningdir hazil tariqasida aytgan qo‘pol gapi uchun kechasi bilan uxlay olmasdan, to‘lg‘anib chiqadi. Majlis tarqalib ketishi mumkin, ammo aytilgan gap pichoq singari uning qalbida sanchilgan holatda qoladi!
Qancha-qancha qizlarga kelgan sovchilar qo‘shnilar aytgan birgina yomon ta’rifni eshitib, jim qaytib ketadi. Aslida, u qizlar hasadgo‘y qo‘shnilarning bo‘htonidan pokiza edi!
Chaqimchilarning, «bo‘lsa, ko‘rolmaydigan, bo‘lmasa, berolmaydigan» kishilarning dastidan qancha-qancha insonlar ishidan, bola-chaqasining rizqidan ajraladi!
Yolg‘on guvohlik beruvchi birgina so‘z bilan qancha-qancha meroslar tortib olinadi, odamlar haqqidan mahrum qilinadi. Haqlar nohaq o‘zlashtiriladi!
Hasad, kin-adovat tufayli aytilib olov yoqilgan birgina chaqimchilik bilan qancha-qancha do‘stlar ajralib ketishadi. Do‘stlik dushmanlikka aylanadi. Muhabbatga to‘la qalblar oqibatda adovatga to‘ladi!
Gapimizga, qalamimizga va ijtimoiy tarmoqlardagi yozuvlarimizga, kishilarga raddiyalar berishimizga nazar solaylik. Avvalo o‘z sahifamizni to‘ldirayotganimizni unutmaylik.
Axir insonlarni do‘zaxga yomon gaplar kiritmasa, nima kiritadi?!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi