Imom Moturidiy o‘zining ilmiy merosi bilan islom ilm-fani taraqqiyotiga ulkan hissa qo‘shgan buyuk mutafakkirlardan biridir. U asos solgan moturidiylik ta’limoti aqidaviy yechimlari, bag‘rikenglik va mo‘tadillik qarashlari bilan musulmon dunyosining ma’naviy asoslaridan biriga aylangan. Shu ma’noda ulug‘ ayyom kunlarida e’lon qilingan Prezidentimizning "Imom Moturidiy tavalludining 1155 yilligini keng nishonlash to‘g‘risida"gi qarori Imom Moturidiyning ulkan merosini jahonga tanitishda katta ahamiyat kasb etadi.
Ta’kidlash joizki, buyuk bobakalonimizning 1155 yillik tavallud sanasini keng nishonlash nafaqat ilmiy-ma’rifiy ahamiyatga, balki O‘zbekistonning jahon miqyosidagi nufuzini yanada oshirishga xizmat qiladi.
Prezident qarorida Imom Moturidiyning ilm-fanga qo‘shgan hissasini chuqur o‘rganish va uni targ‘ib etish bo‘yicha keng ko‘lamli chora-tadbirlar belgilab berilgan. Xususan, O‘zbekiston musulmonlari idorasiga mazkur merosni o‘rganish va uni jamoatchilikka yetkazish borasida bir qator muhim vazifalar yuklatilgan. Jumladan, imom-xatiblar va diniy ta’lim muassasalari talabalari o‘rtasida “Moturidiylik ta’limoti bilimdoni” tanlovini o‘tkazish orqali yosh avlodga allomaning ta’limotlari va ilmiy merosini yetkazish nazarda tutilgan.
Shuningdek, O‘zbekiston musulmonlari idorasi mamlakatimiz bo‘ylab Imom Moturidiyning ta’limotiga bag‘ishlangan davra suhbatlari va ma’rifiy tadbirlarni tashkil etishda faol ishtirok etadi. Bu tashabbus nafaqat yurtdoshlarimizning diniy-ma’rifiy bilimlarini boyitishga, balki moturidiylik ta’limotining jahon ilmiy doiralarida keng tarqalishiga hissa qo‘shadi.
Homidjon domla ISHMATBЕKOV,
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
raisining birinchi o‘rinbosari
O‘zbek tilining izohli lug‘ati”da: “Qurbonlik (arabcha so‘z)-qurbonlik; qurbon berish, fido qilish. Xudo yo‘lida qurbonlikka so‘yilgan yoki so‘yiladigan jonliq” deb izohlanadi.
“Qurbonlik” so‘zining istilohiy ma’nosi esa Alloh taologa qurbat, yaqinlik hosil qilish uchun so‘yiladigan jonliqdir.
Barchamizga ma’lumki, Islom dinida qurbonlik qilish vojib amaldir.
Alloh taolo “Parvardigoringiz uchungina namoz o‘qing va qurbonlik qiling” deydi. ( Kavsar surasi, 2-oyat).
Ushbu suraning tafsirida: “Kavsarni tafsirchilarimiz “ko‘p yaxshilik” deb aytishlari. bu esa payg‘ambarlik, Qur’on, hikmat, ummatning ko‘pligi, shafoat va Payg‘ambarimizga berilgan boshqa son-sanoqsiz yaxshiliklardan iboratdir.
Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bunday marhamat qilganlar: “Qurbonlik qilinglar! Albatta, u otamiz Ibrohim alayhissalomning sunnatlaridir” ( Imom Abu Dovud rivoyati).
Albatta, qurbonlik qilishda Alloh taologa xolis e’tiqod bilan Uning amrini bajarib, roziligini qo‘lga kiritishni maqsad qilamiz. Qur’oni karimda bunday deyiladi: “Allohga (qurbonlik) go‘shtlari ham, qonlari ham yetib bormas. Lekin U zotga sizlardan taqvo yetar. Alloh sizlarni hidoyat qilgani sababli U zotni ulug‘lashlaringiz uchun ularni sizlarga bo‘ysundirib qo‘ydi. Ezgu ish qiluvchilarga xushxabar bering!” ( Haj surasi, 37-oyat).
Mana sanoqli kunlardan so‘ng Qurbon oyi ham kirib keladi. Bu oyda har birimiz Alloh uchun qurbonlik qilishni niyat qilib turibmiz. Alloh taolo niyat qilib turgan qurbonliklarimizni O‘z dargohida qabul aylasin!
Ruhiddin Akbarov,
O‘MIning Qashqadaryo viloyatdagi vakillik xodimi