“Al-Azhar” shayxi doktor Ahmad Toyyib Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining Islomofobiyaga qarshi kurashish xalqaro kuni munosabati bilan o‘tkazilgan yig‘ilishida jahon hamjamiyatini islomofobiyaga qarshi kurashishga chaqirdi. U ushbu tadbirda so‘zlagan nutqida shayx at-Toyyib islomofobiyani aqlga zid va mantiqsiz mafkura sifatida ta’riflab, uni jahon tinchligiga haqiqiy tahdid keltiradi, deya baholadi.
“Al-Azhar” shayxi doktor Ahmad Toyyib ma’ruzasi davomida BMT Bosh kotibi Antonia Guterrishning Islom haqidagi xolis va jasoratli so‘zlarini yuqori baholab, bunday bayonotlar islomofobiyaga qarshi kurashda muhim ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi. U, shuningdek, ayrim o‘ng qanot ekstremistik guruhlarning Islomga nisbatan noto‘g‘ri tasavvurlarni populistik maqsadlarda suiste’mol qilishga urinishlarini qoraladi.
Shayx at-Toyyibning ushbu chaqiriqlari islomofobiyaga qarshi xalqaro miqyosdagi sa’y-harakatlarni kuchaytirish va dinlararo hurmat hamda hamjihatlikni mustahkamlashga qaratilgan.
O‘z navbatida Misr muftiysi va Jahon fatvo muassasalari Bosh kotibi, doktor Nazir Ayyodning ta’kidlashicha, islomofobiyaga qarshi kurash jamiyat tinchligini saqlash va xalqlar o‘rtasida hamjihatlik hamda bag‘rikenglik qadriyatlarini mustahkamlash uchun dolzarb masaladir. Mazkur oqimga qarshi kurashish musulmonlar ziddiga nafrat qo‘zg‘atuvchi har qanday so‘zlar va fikrlarga qarshi xalqaro hamkorlikdagi sa’y-harakatlar olib borishni talab qiladi.
Har yili 15 mart kuni nishonlanadigan “Islomofobiyaga qarshi kurash xalqaro kuni” munosabati bilan so‘zlagan nutqida, doktor Nazir Ayyod islomdan qo‘rqish hodisasining tarqalishi va musulmonlarga qarshi bo‘lgan yolg‘on ma’lumotlar hamda nafrat qo‘zg‘atuvchi kampaniyalarning kuchayishi katta muammo ekanini ta’kidladi. Bu esa noto‘g‘ri tushunchalarni to‘g‘rilash, dinlar va madaniyatlar o‘rtasida muloqotni kuchaytirish, rahm-shafqat, tinchlik va osoyishtalikda yashashga chaqiruvchi islomiy qadriyatlarni tarqatish ustida ishlashni talab etadi.
Doktor Nazir Ayyodning ta’kidlashicha, Misr Fatvo hay’ati va Jahon fatvo muassasalari bosh kotibiyati bu borada faol ish olib bormoqda. Ular ichida ekstremizm va islomofobiyaga qarshi kurashish bo‘yicha “Salam” tadqiqotlar markazi orqali maxsus tadqiqotlar va izlanishlar olib borish, xalqaro konferensiyalar va seminarlar o‘tkazish, xalqlar o‘rtasida tushunish va hamkorlik ko‘priklarini qurishga qaratilgan tashabbuslarni amalga oshirish kabi ishlar mavjud.
Manbalar asosida
Ilyosxon Ahmedov tayyorladi.
Turkiyaning nufuzli tahlil markazi ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) mamlakatimizda vijdon erkinligini ta’minlash, diniy ta’limni takomillashtirish, islom merosini ilmiy asosda o‘rganish va jahonga tanitishga qaratilgan keng qamrovli ishlarga yuqori baho berdi.
Turkiyaning nufuzli tahlil markazi ANKASAM (Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi) O‘zbekistonda so‘nggi yillarda diniy-ma’rifiy sohada amalga oshirilayotgan islohotlarga bag‘ishlangan tahliliy maqola e’lon qildi.
“Yangi O‘zbekiston: Diniy sohadagi islohotlarning muvaffaqiyat formulasi” deb nomlangan ushbu tahliliy maqolada mamlakatimizda vijdon erkinligini ta’minlash, diniy ta’limni takomillashtirish, islom merosini ilmiy asosda o‘rganish va jahonga tanitishga qaratilgan keng qamrovli ishlarga yuqori baho berilgan.
ANKASAMga ko‘ra, O‘zbekistonda qabul qilingan yangi siyosat va inson qadrini ustuvor qiymat sifatida belgilagan yondashuv so‘nggi yetti yilda diniy sohada chuqur, tizimli islohotlarni amalga oshirishga poydevor bo‘ldi. Xususan, tahlilchilarning tomonidan davlat va din munosabatlarini demokratiya va ma’rifat asosida qayta yo‘lga qo‘yish, diniy ta’lim muassasalarini xalqaro andozalarga mos ravishda rivojlantirish, ilm-fan va ma’rifatni islom dini bilan uyg‘unlashtirish yo‘lidagi sa’y-harakatlar e’tirof etilgan.
Maqolada ayni paytda O‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi, Imom Buxoriy va Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazlari, Hadis ilmi maktabi, Mir Arab oliy madrasasi, O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi kabi muassasalarning faoliyati, ular orqali islom dinining haqiqiy insonparvarlik va ma’rifiy mohiyati keng yoritilayotgani ta’kidlangan. Ushbu markazlar faqat diniy emas, balki ilmiy-tadqiqot, madaniy-tarixiy merosni saqlash va ommalashtirish vazifasini ham bajarmoqda.
ANKASAM tahliliga ko‘ra, Yangi O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan diniy-ma’rifiy islohotlarning muvaffaqiyati – bu siyosiy iroda, strategiyali yondashuv, ilmiy asos va xalqaro hamkorlikni o‘zida uyg‘unlashtirgan modeldir. Shu jihatdan, O‘zbekiston tajribasi mintaqa davlatlari va islom olami uchun o‘rganishga arziydigan namunalardan biri sifatida e’tirof etilmoqda.
ANKASAM kabi xalqaro nufuzga ega tahlil markazlari tomonidan bu kabi tahliliy maqolalar e’lon qilinishi O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan islohotlarning ochiqligi, xalqaro standartlarga mosligi va jahon hamjamiyati tomonidan e’tirof etilayotganini yana bir bor tasdiqlaydi.