Sayt test holatida ishlamoqda!
17 May, 2025   |   19 Zulqa`da, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:03
Peshin
12:24
Asr
17:26
Shom
19:40
Xufton
21:10
Bismillah
17 May, 2025, 19 Zulqa`da, 1446

Sadaqaning 63 ta foydasi

25.03.2025   8061   4 min.
Sadaqaning  63 ta  foydasi

Ustoz ulamoi kiromlarimiz aytadilar: 

“Juda oz bo‘lsa ham,

kuniga sadaqa qilishni odat qiling!"

Chunki "SADAQA – RADDI BALO".

 

  1. Sadaqa – jannat eshiklaridan biridir.
  2. Sadaqa – solih amallarning eng afzali. 
  3. Sadaqa Qiyomat kuni o‘z sohibiga soyabon bo‘ladi.
  4. Sadaqa qabr issig‘ini pasaytiradi.
  5. Sadaqa – mayyitga qilinadigan eng yaxshi va eng foydali hadyadir. Alloh taolo uni ko‘paytirib beradi. 
  6. Sadaqa nafsni poklaydi.
  7. Sadaqa Qiyomat kunidagi qo‘rqinchdan omonlik beradi.
  8. Sadaqa xato va gunohlarga kafforat bo‘ladi.
  9. Sadaqa – o‘lim oldi xotimani go‘zal qiladi.
  10. Sadaqa xursandchilikka sabab bo‘ladi.
  11. Sadaqa qiluvchi – odamlarning eng yaxshisidir.
  12. Sadaqa sohibiga juda ham ko‘p va beqiyos buyuk yaxshiliklar va juda ham ulkan savoblar va’da qilingan.
  13. Sadaqa qilish – taqvodorlarning sifatlaridandir. 
  14. Sadaqa – saxovatning belgisidir.
  15. Sadaqa – duo qabul bo‘lishiga sababdir.
  16. Sadaqa – tashvishning arishiga sababdir.
  17. Sadaqa baloni qaytaradi.
  18. Sadaqa umrni uzaytiradi. 
  19. Sadaqa – dardga davo, kasallikka – shifo, eng foydali muolajadir.
  20. Sadaqa o‘t tushishidan, suvda cho‘kishdan, o‘g‘ri urishidan asraydi.
  21. Sadaqaning savobi – naqd, garchi u hayvon-parrandalarga qilinsa ham.
  22. Sadaqaning afzali – ochga taom berishdir.
  23. Sadaqa qiluvchi kishi odamlar mehrini qozonadi.
  24. Sadaqa – sadaqa qiluvchining mol-davlatini ko‘paytiradi. 
  25. Sadaqa rizq ziyoda bo‘lishiga sabab bo‘ladi.
  26. Sadaqa – sadaqa qilgan kishini odamlar yaxshi ko‘rishlariga sabab bo‘ladi.
  27. Sadaqa nusratga sabab bo‘ladi.
  28. Sadaqa ishida qatnashganlar savobga sherik bo‘ladilar.
  29. Sadaqa – balo va qazolardan himoya qiladi.
  30. Sadaqa o‘z egasini yomon o‘limdan asraydi.
  31. Sadaqa bergan bilan mol-dunyo kamayib qolmaydi.
  32. Sadaqa beradigan odamning moliga farishtalar baraka tilab duo qiladilar.
  33. Sadaqa Parvardigorning g‘azabini o‘chiradi.
  34. Sadaqa – sadaqa beruvchining shaytonlar ustidan g‘alabasidir.
  35. Sadaqa Qiyomat kunida bu dunyoda boy berilgan narsalarga afsus qildirmaydi.
  36. Sadaqa – g‘am-anduhdan xoli etguvchidir.
  37. Sadaqa Qiyomat kuni to‘siq bo‘lib, himoya qilib, sadaqa qiluvchini do‘zaxdan to‘sadi.
  38. Sadaqa qalbning qattiqligini yumshatadi.
  39. Sadaqa – Qiyomat kunida sadaqa qilganning yuzining jilosidir.
  40. Sadaqa qilingan mayyitga ham, sadaqa qilgan odamga ham Alloh taolo savoblarini ko‘paytirib beradi.
  41. Sadaqa – yomonliklarni daf etish uchun sababdir.
  42. Sadaqa farishtalarning duosiga sabab bo‘ladi.
  43. Sadaqa savoblarni ko‘paytiradi.
  44. Sadaqa – qayg‘udan asraguvchidir.
  45. Sadaqa – qabr olovini so‘ndirguvchidir.
  46. Sadaqa – hasanotlarni o‘n hissaga ko‘paytirguvchidir.
  47. Sadaqa bu dunyodagi 70 xil yomonlik eshiklarini yopadi.
  48. Sadaqa – sohibini qabr azobi va olovdan ozod etguvchidir.
  49. Sadaqa – sadaqa beruvchining quvonchiga sababchidir.
  50. Suv ho‘l-quruqni kuydirib borayotgan olovni o‘chirgani kabi, insonning ikki dunyosini kuydirib borayotgan xato va gunohlarini sadaqa o‘chiradi.
  51. Sadaqa vafotingizdan keyin ham ajr-savobingizni ko‘paytirib turadi.
  52. Sadaqa qiluvchi Alloh taologa yaqin bo‘lib, O‘zining mehriga sazovor bo‘ladi.
  53. Uzr sababli tutolmay qolgan farz qilingan ro‘zani ham sadaqa bilan kaforat etiladi. 
  54. Sadaqa Ramazon oyida tutilgan ro‘zani mukammal qilib beradi.
  55. Sadaqa qilayotganingizda mablag‘laringizni yo‘qotayotgan bo‘lmaysiz, balki uni boshqa payt uchun o‘zingizga jo‘natayotgan bo‘lasiz.
  56. Sadaqa – saxiy va himmatli ishlardan va ezgu alomatlardan biridir.  
  57. Sadaqa – duoning ijobat bo‘lishiga sababchidir.
  58. Sadaqa qiluvchilarni O‘zining go‘zal mukofotlari ila siylaydi. 
  59. Sadaqa – Qiyomat kunida sadaqa qilganning yuzini yorug‘ qiladi.  
  60. Sadaqa – sadaqa beruvchidan va uning yaqinlaridan baloni daf qiladi.
  61. Sadaqa – sadaqa beruvchining obro‘ va hurmatini saqlaydi.
  62. Sadaqa beradigan xonadonga Xudoi taoloning rahmati yog‘iladi.
  63. Sadaqa beradigan odamga fayzu ilohiy, xayr-baraka beriladi. 

(Kalomulloh – Qur’oni Karimning oyati karimalari va Janobi Payg‘ambarimiz Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning muborak hadisi shariflaridan).

 

Ibrohimjon domla INOMOV

 

Boshqa maqolalar

Taloqqa qachon ruxsat etiladi?

14.05.2025   3256   4 min.
Taloqqa qachon ruxsat etiladi?

Islom shariati taloqni zarurat holatlarida qo‘llaniladigan oxirgi chora sifatida belgilab, uning noto‘g‘ri qo‘llanilishidan ehtiyot bo‘lishni ta’kidlaydi. Asossiz taloq qilish nafaqat oilaviy hayotga, balki jamiyatga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi.

Islomda taloq muhim masala bo‘lib, uni shoshqaloqlik bilan emas, balki o‘ylab amalga oshirish tavsiya etiladi. Qur’onda Alloh subhanahu va taolo bunday marhamat qiladi: Agar ular orasida nizolashishdan qo‘rqsangiz, unda erning oilasidan bir hakam va ayolning oilasidan bir hakam tayinlang. Agar ular (hakamlar) yarashishni xohlasalar, Alloh ularning orasini totuv qiladi. Albatta, Alloh (hamma narsani) biluvchi va (hamma narsadan) xabardor Zotdir.

Mazkur oyatdan anglashiladiki, shariatimiz nizolarni hal qilish uchun qadam-baqadam choralar ko‘rishni talab qiladi va darhol taloqqa murojaat qilishdan qaytaradi.

Shu bilan birga shariatimizda taloq erkakning qo‘lida bo‘lganligining hikmati odatda er kishilar oqilona qarorlar qabul qiladilar. Shuning uchun taloq ishi er kishini qo‘liga topshirilgandir. Hidoya kitobida bu borada bunday deyiladi: Taloq erning qo‘lida bo‘lishi uning oqibatlarni ko‘proq tushunishi va hissiyotlardan uzoqroq bo‘lishi sababli afzalroqdir.

Asossiz taloq qilishning oilaviy va ijtimoiy zararlarini quyidagicha izohlash mumkin:

Oila barqarorligiga zarar bo‘lishi asossiz taloq qilish oilaviy barqarorlikni yo‘qotishga olib keladi. Bu haqida “Hidoya”da bunday deyiladi:

Nizo yuz berganida, taloq qilishga faqat dalillar tasdiqlangandan keyin ruxsat beriladi.

Taloq farzandlarning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bolalar uchun ota-onaning birligi hayotiy muhim omildir. "Muxtasar"da bunday ta’kidlanadi:

Ajralish farzandlar va jamiyat uchun jiddiy zarar keltiradi”.

Ota-onalarning ajralishi jamiyatda yangi muammolarni keltirib chiqaradi. Asossiz taloq orqali bolalarning tarbiyasi buzilishi va oilaviy qadriyatlarning yo‘qotilishi kuzatiladi.

Taloqning iqtisodiy zararlari shuki, ajralish oilaning iqtisodiy barqarorligiga putur yetkazadi. “Inoya”da bu haqda bunday deyiladi: Taloq oilaning moliyaviy barqarorligini yo‘qotadi.

Ajrimda ayollarning obro‘siga zarar yetishi turgan gap. Chunki ajralish ko‘pincha jamiyatda noto‘g‘ri tushuniladi. “Hidoya”da bu borada bunday deyiladi: Ayolni taloq qilish uni odamlar orasida gap-so‘zlarga duchor qiladi.

Ajrimlarning bolalar tarbiyasiga ta’siri shuki, bolalar kerakli tarbiyadan mahrum bo‘lishi mumkin. “Muxtasar”da bunday deyiladi: Taloqning salbiy ta’siri bolalar tarbiyasida yaqqol namoyon bo‘ladi.

Demak taloqni amalga oshirishdan oldin vaziyatni to‘liq baholash va maslahatlashish zarur ishlardan hisoblanar ekan. “Inoya”da bu borada bunday deyiladi: Er taloq qarorini qabul qilishdan oldin yaxshilab o‘ylab ko‘rishi lozim.

Shu bilan birga shariatimiz nizolarni hal qilishda bosqichma-bosqich yondashuvni tavsiya etadi: nasihat qilish, vaqtinchalik alohida yashash va hakamlar tayinlash. “Inoyada bu haqda bunday deyiladi: Taloq faqat yarashish imkonsiz bo‘lgandagina ruxsat etiladi.

Qolaversa taloqni faqat zarurat holatida amalga oshirish kerak. Taloq faqatgina muhim sabablar mavjud bo‘lgandagina qo‘llanilishi kerak. Shariat ko‘rsatmalariga amal qilish orqali oilani saqlab qolish mumkin. Hamda oilaviy maslahatchilar yordamidan foydalanish ham zarurdir. Nizolarni hal qilish uchun maslahatchilarga murojaat qilish shariatda ma’qullangan amaldir.

Asossiz taloq qilish nafaqat oilaviy hayotga, balki jamiyatga ham salbiy ta’sir qiladi. Islom shariati taloqni zarurat holatida va faqat mas’uliyat bilan qo‘llashni ta’kidlaydi. Bu borada shariatning ko‘rsatmalariga amal qilish oilalarni saqlab qolishda va jamiyatdagi barqarorlikni ta’minlashda muhim ahamiyatga ega.


Shamsiddin BURHONIDDINOV,
Toshkent Islom instituti 4 kurs talabasi.