Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Bir boy odam ko‘ngli tusagan, xayoliga kelgan har qanday narsani sotib olaverardi. Bir faqir kishi esa o‘zi xohlagan narsani sotib ololmas, farzandlariga taom, libos olib berolmasdi. Faqir farzandlariga ovqat olib berish uchun ish izlar edi. Shu asnoda boyagi boyning uyiga borib, unga qo‘riqchi sifatida ishga kirmoqchi bo‘ldi. Boy undan «nima ish qilishni istaysan» deb so‘radi. Bechora faqir «bolalarim uchun nima ish bo‘lsa qilaveraman» dedi.
Boy: «Sen uyimni qo‘riqlaysan, narsalarni yig‘ishtirasan va uyni chiqindilardan tozalaysan», dedi.
Faqir: «Ishni qachondan boshlayman» deb so‘radi.
Boy: «Hozirdan boshlaysan» dedi.
Bechora faqir ishni boshlash uchun kiyimlarini almashtira boshladi. Kunlarning birida kambag‘al ishchi ishdan xorib, charchab uyiga yo‘l oldi. Farzandlariga biroz taom, shirinliklar ko‘tarib olgan edi. Ertasi kuni ishga borsa, boy kech kelgani uchun uni haqorat qila boshladi. Oradan kunlar o‘tdi. Bechora faqir boy buyurgan barcha ishlarni qilib yurardi.
Bir kuni boy hamma narsasidan ayrilib, hech vaqosiz qoldi. Kambag‘al, faqir ishchisiga beradigan puli ham qolmadi. Bechora ishchi esa pul olmay boyning uyida tekinga xizmat qilib yurdi.
Kunlar o‘tib boyning moddiy holati yaxshilana boshladi. Ana shunda boy tekinga xizmat qilgan faqirning qadriga yetib, maoshini oshirib, mashaqqatli ishini biroz kamaytirdi. Unga o‘zining yer maydonidan bir qismini ajratib berib, u yerga faqir ishchisi va uning oilasi istiqomat qilishi uchun uy qurish harakatlarini boshlab yubordi.
Azizlar, ishingiz orqaga ketganda ham sizni tashlab ketmagan insonni qadrlang. Ishingiz o‘nglanganda uning sizga ko‘rsatgan muruvvatini munosib taqdirlang.
Unutmang, boylik, molu dunyo birovni kamsitish, tahqirlash uchun emas, balki sinov uchun beriladi.
Alloh taolo barchamizni O‘zining hidoyatidan ayirmasin va xotimamizni chiroyli qilsin!
Otalari ularga birinchi maktubni yubordi. Lekin ular uni o‘qish uchun ochmadilar, balki har birlari maktubni peshonalariga surtib: “Bu buyuk habibimizdandir”, dedilar. Ushbu xatning ko‘rinishiga nazar qilib, uni chiroyli qutiga solib qo‘yishdi. Bolalar boshqa paytlarda maktubning changini artish uchun olishar va yana joyiga qo‘yib qo‘yishardi. Otalari oilasiga yuborgan hamma xatlarni shunday qilishdi.
Yillar o‘tdi. Ota uyga qaytdi. Lekin ulardan birgina farzand qolgandi. Ota undan so‘radi:
– Onang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Ular qattiq kasal bo‘ldilar. Bizda onamni davolash uchun mablag‘ topilmadi va vafot etdilar.
Ota dedi:
– Birinchi maktubimni ochmadingizmi?! Men sizlarga katta mablag‘ yuborgan edim-ku!
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q!
Ota yana so‘radi:
– Ukang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Siz uning ba’zi o‘rtoqlarini tanirdingiz. Onamning o‘limidan keyin unga nasihat qiladigan va uni to‘g‘ri yo‘lga soladigan kimsa topilmadi. U do‘stlari bilan ketdi.
Ota hayratlanib dedi:
– Nima uchun?! Yomon o‘rtoqlarini tark qilib, mening oldimga kelishini yozgan maktubimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il javoban:
– Yo‘q, – dedi.
Ota dedi:
– La havla va la quvvata illa billah. Opang qayerda?
O‘g‘il dedi:
– Turmushga chiqish uchun maslahat so‘ragan haligi yigit bilan nikohlandi va u hozir baxtsiz yashayapti.
Ota darg‘azab bo‘lib dedi:
– Sizlarga bu yigitning obro‘si, xulqi yomonligi va bu to‘yga noroziligim haqida yozgan xatimni o‘qimadingizmi?
O‘g‘il dedi:
– Yo‘q! Biz xatlaringizni bir chiroyli qutida saqladik. Doim uni ziynatladik, peshonamizga surtdik, lekin o‘qimadik.
Bu oilaning ahvoli, uning birligi qanday tarqalib ketgani, otaning maktubini o‘qimay, undan manfaat olmay, balki uni muqaddaslab, unda yozilganlarga amal qilmay, hayotlarini qiyinlashtirganliklari haqida tafakkur qildim. So‘ng stol ustidagi chiroyli qutiga solib qo‘yilgan Qur’oni Karimga nazar soldim... Sho‘rim qurisin!
Albatta, men Allohning Maktubiga anavi bolalar otalarining xatlariga muomala qilganlari kabi munosabatda bo‘lyapman. Men Mus'hafni stolim ustiga qo‘yganman-u, lekin uni o‘qimayman, undagi narsalardan foydalanmayman ham. Axir, u butun hayotimning dasturi-ku!
Robbimga istig‘for aytdim. Mus'hafni ochdim va hech qachon uni tark etmaslikka qaror qildim.
Arab tilidan Ziyoda Mirahmatova tarjimasi