Xoinlikning bahosi
Bo‘rilar ovga chiqishganida itga duch kelib qolishdi. Uni yemoqchi bo‘lishdi. Shunda it: “Meni yemanglar! Sizlarni qo‘ylarga boshlab boraman”, dedi. Shunday qilib bo‘rilar itning sotqinligi tufayli ikki yilcha podaga qiron keltirishdi. Oxiri cho‘ponlar qo‘ylarni boshqa joyga ko‘chirib, sotqin itni bog‘lab tashlab ketishdi.
Ovga kelgan bo‘rilar hech narsa topolmay, bog‘liq turgan itni yeyishdi. Qorinlari to‘ygach: “Harholda bu bizga ishlagan edi, suyaklarini ko‘maylik”, deya itning suyaklarini ko‘mishdi. Qabrga bir belgi qoldirmoqchi bo‘lishdi. Lekin na do‘stlik, na dushmanlikni ifodalovchi bir belgi qoldira olishmadi. Biri:
– U do‘stlarimizdan edi, – dedi. Boshqasi:
– U sohibiga sotqinlik qilgan, bizga do‘st bo‘lolmasdi. Axir shuning uchun ham uni yeb qo‘ydik-ku, – dedi.
– Unda dushmanimiz, deylik.
– U bizga loyiq dushman ham emasdi. Chunki o‘ta qo‘rqoq edi. Hatto itlik mavqeini ham saqlay olmagandi.
Bo‘rilar shunday deya itning qabridan ham nafratlanishdi va ustiga hojat chiqarib ketishdi.
Xulosa shuki, xoindan hatto hayvonlar ham nafratlanadi. Endi insonning xoinligi qanday baholanishini tasavvur qilavering. Xoinlik – inson hayotida eng og‘ir gunohlardan biridir. Xoinlik faqatgina molu dunyoda emas, balki so‘zda, va’dada, ishonchda ham bo‘ladi. Xiyonat insonning qalbidagi tozalikni yo‘qotadi, jamiyatdagi ishonchni izdan chiqaradi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam bunday deganlar: «Qiyomat kuni Alloh taolo huzurida eng yomon inson – ishonch qilib biror ish topshirilgan, ammo u xiyonat qilgan kishidir» (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Har bir musulmon kishi bilishi kerakki, xoinlik nafaqat dunyoda, balki oxiratda ham og‘ir oqibatlarga olib keladi. Shu bois, inson oilasi, jamiyati va e’tiqodi oldida doim halol, sadoqatli, ishonchli bo‘lishi lozim.
Akbarshoh Rasulov
Hijriy yangi yilingiz muborak bo‘lsin!
2025 yilning 26 iyun kuni – yangi 1447 hijriy yil – Muharram oyi boshlanishining 1 kunidir. Ashuro kuni 2025 yilning 5 iyul, shanba kuniga to‘g‘ri keladi.
Muharram oyi qanday oy?
Muharram oyi – musulmonlar taqvimining birinchi oyidir. Bu oy Alloh taolo urush, qon to‘kishni harom qilgan (Zulhijja, Zulqa’da, Muharram, Rajab) to‘rt oyning biri bo‘lib, uning o‘ninchi kuni ya’ni, ashuro kuni alohida fazilatlarga ega.
Ashuro qanday kun?
Bu kun haqida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Bu shunday yaxshi kundirki, bu kunda Alloh Bani Isroilni dushmanlaridan qutqargan. Shu bois Muso alayhissalom bu kunda ro‘za tutgan. Men Musoga ko‘proq (yaqin bo‘lishga) haqliroqman”, dedilar va u kunda ro‘za tutib, odamlarni ham uning ro‘zasini tutishga buyurdilar” (Imom Buxoriy rivoyati).
Ashuro kuni ro‘za tutish o‘tgan bir yillik gunohlarga kafforat bo‘ladi.
Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ashuro kunining ro‘zasi – Allohdan umid qilamanki – bir yil oldingi gunohlarga kafforat bo‘ladi”, deganlar (Imom Muslim rivoyati).
Bu kun yaqinlarga kengchilik qilish, bir yillik kengchilikka sabab bo‘ladi.
Abu Sa’d roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Kim Ashuro kuni ahli ayoliga kenglik yaratsa, Alloh unga yil bo‘yi kenglik yaratadi”, dedilar (Imom Bayhaqiy rivoyati).
Sufyon ibn Uyayna rahmatullohi alayh: “Bu hadisni oltmish yil tajriba qildim va faqatgina yaxshilik ko‘rdim”, deganlar.
Ashuro kunini Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qanday o‘tkazardilar?
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bu kunni o‘tkazib yubormaslik uchun qattiq harakat qilardilar, uning savobiga erishish uchun bu kunning kelishini intiqlik bilan kutardilar. Bu haqda Ibn Abbos roziyallohu anhu aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni Ashuro kuni ro‘zasini Ramazon oyi ro‘zasini kutib sog‘ingandek, boshqa kun va oy ro‘zasini kutganlarini ko‘rmadim” (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Abdulloh ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Ashuro kuni ro‘zasini tutib, odamlarni ham bu kunning ro‘zasini tutishga buyurganlarida, sahobalar: “Yo, Rasululloh! Bu kun yahudiy va nasroniylar ulug‘laydigan kun-ku!” deyishdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh xohlasa kelasi yil to‘qqizinchi kuni ham tutamiz”, dedilar. Ammo, kelasi yil kelmasidan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafot etdilar (Imom Muslim rivoyati).
Ulamolarimiz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ushbu niyatlariga e’tiboran, Ashuro kuniga qo‘shib bir kun oldingi yoki bir kun keyingi kunda ham ro‘za tutmoq afzal deydilar.
Alloh taolo ushbu oyning fazilatlaridan barcha mo‘min-musulmonlarni to‘liq bahramand etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati
