Bismillahir Rohmanir Rohiym
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisi qudsiyda Alloh taolo aytadi: "Namozni O‘zim bilan bandam orasida ikkiga bo‘lganman, bandam nimani so‘rasa, beraman". Agar u (banda): "Alhamdu lillaahi Robbil ’aalamiyn", desa, Alloh: "Bandam Menga hamd - shukr aytdi", deydi. Banda: "Ar-Rohmanir Rohiym", desa, Alloh: "Bandam Menga sano - maqtov aytdi", deydi. Banda: "Maaliki yavmid-diyn", desa, Alloh: "Bandam Meni ulug‘ladi", deydi. Banda: "Iyyaaka na’budu va iyyaaka nasta’iyn", desa, Alloh: "Bu - Men bilan bandam orasidagi narsa, bandam nimani so‘rasa, beraman", deydi. Agar banda: "Ihdinas-sirotol mustaqiym, sirotollaziyna an’amta ’alayhim g‘oyril mag‘dubi ’alayhim valaddolliyn", desa, Alloh: "Bu bandamga xos, so‘raganini berdim", deydi" (Imom Nasoiy rivoyati).
Bir daqiqada Fotiha surasini 6 marotaba o‘qiy olasiz. Uning harflari soni 122 ta. Agar uni bir marotaba o‘qisangiz, 122x10=1220 ta savob beriladi. Chunki hadisga muvofiq, har bir harf uchun 10 ta savob va’da qilingan. Agar siz uni 6 marotaba o‘qisangiz, 7320 ta savobga ega bo‘lasiz. Bu Allohning fazli, kim uni ziyoda qilsa, Alloh ham fazlini ziyoda qilaveradi.
«Fazilatli amallar - ajri ulug‘ amallar» kitobidan
O‘tgan solihlardan biri Alloh taoloning ushbu: “...Mast holingizda, to aytayotgan gapingizni biladigan bo‘lmaguningizcha, namozga yaqinlashmang...” (Niso surasi, 43-oyat) oyatini eshitib, bunday dedi: “Qanchadan-qancha namozxonlar borki, ular xamr ichmaganlar, lekin dunyoning mashg‘ulotlari ularni mast qilib qo‘yganidan namozida nima deyayotganini bilmaydi”.
Izoh: Demak, inson nafaqat aroq yoki boshqa mast qiluvchi ichimliklardan, balki dunyoning ko‘plab chalg‘ituvchi, o‘ziga tortuvchi ishlari, tashvishlari va ularni hal qilishga bo‘lgan harakatlar natijasida ham “mast” bo‘lishi mumkin ekan.
Ya’ni, inson shunchalik ko‘p dunyoviy ishlarga sho‘ng‘ib ketadiki, ular uning fikri-yodini egallab oladi va oqibatda u Allohga ibodat qilayotganida ham dunyoni o‘ylayveradi, namozida nima deyayotganini tushunmay qoladi.
Shuningdek, dunyoga bo‘lgan haddan tashqari muhabbat va u bilan band bo‘lish insonning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishini, natijada ibodatlarning qadri va mohiyati ham yo‘qolib qoladi.
Xuddi mast inson kabi, bunday kishi ham o‘zining holatini to‘liq anglab yetmaydi va ibodatning haqiqiy huzuridan mahrum bo‘ladi.
Eslatma: Qur’oni karimdagi: “Mast holingizda, to aytayotgan gapingizni biladigan bo‘lmaguningizcha, namozga yaqinlashmang..” oyati ichkilik xususida nozil bo‘lgan ikkinchi oyatdir.
Agar birinchi oyatda (Baqara surasi, 219-oyat) ichkilikda ko‘p foyda va zararlar bor, ammo uning zarari foydasidan ko‘proq, deyilgan bo‘lsa, bu yerda musulmonlar uchun eng ulug‘ maqom bo‘lgan namoz o‘qish paytida mast holda bo‘lmaslikka buyurish bilan Qur’on uning harom narsa ekanligiga ishora qilib, unga nisbatan mo‘minlarda nafrat uyg‘otmoqda.
Navbatdagi ichkilik to‘g‘risida keladigan oyatda uni harom, deb e’lon qilinadi. Shariatning barcha hukmlari ana o‘sha so‘nggi oyatga asoslanadi.