O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi mamlakatimizda inson qadri, e’tiqodi va vijdon erkinligini ta’minlab beruvchi asosiy qonun sifatida muhim o‘rin tutadi. Asosiy qonunimizning 31-moddasida har bir fuqaroga vijdon erkinligi kafolatlanishi belgilangan bo‘lib, bu insonning qaysi din va e’tiqodga amal qilishi yoki umuman dinga e’tiqod qilmasligi uning shaxsiy tanlovi ekanini yana bir bor tasdiqlaydi.

Islom ta’limotida ham inson irodasi va e’tiqod erkinligi alohida qadrlanadi. Qur’ondagi “Dinda majburlash yo‘q” (Baqara surasi, 256) degan oyat e’tiqodning faqat ixlos bilan bo‘lishi, majburlashga yo‘l qo‘yilmasligi haqidagi illohiy qoidani belgilaydi. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam Madinada turli din vakillari bilan tinchlik va o‘zaro hurmat asosida yashaganlari bu tamoyilning amaliy namunasidir.

So‘nggi yillarda, xususan, 2025 yilda yurtimizda vijdon erkinligi borasida muhim huquqiy qadamlar tashlandi. Shu yilda “Fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasi” tasdiqlandi. Ushbu hujjatda dinlar o‘rtasida tenglik, diniy tashkilotlar faoliyatining shaffofligi, konfessiyalararo totuvlik va davlatning neytral, adolatli pozitsiyasi aniq belgilab berildi.

2023–2025 yillar davomida diniy sohada qator amaliy islohotlar amalga oshirildi: diniy adabiyotlar ekspertizasi soddalashtirildi, Haj va Umra tadbirlarining tashkil etilishi yanada qulaylashtirildi, diniy ta’lim markazlari faoliyati kengaytirildi. Bu o‘zgarishlar Konstitutsiyada belgilangan vijdon erkinligi tamoyillarining hayotdagi amaliy ifodasi ekanini ko‘rsatadi.

Bugun O‘zbekistonda e’tiqod erkinligi nafaqat qonunlarda, balki amalda ham kafolatlangan. Konstitutsiya va islomiy ma’naviyatdagi inson sha’ni, adolat va bag‘rikenglik tamoyillari bir-birini to‘ldirib, yurtimizda totuvlik, hamjihatlik va ma’naviy barqarorlikni ta’minlashga xizmat qilmoqda. Bu ishlar mamlakatimiz taraqqiyoti va xalqimiz o‘rtasidagi birdamlikning muhim asosidir.

Jahongir Hotamov,

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Huquqshunoslik bo‘limi boshlig‘i