Abul Oliya rahimahullohdan Alloh taoloning «...ular namozlarini “unutib” qo'yadilar» (Mo'un surasi, 5-oyat) oyatining tafsiri haqida so'rashganda, uning huzurida Hasan Basriy rahmatullohi alayhi ham bor edi. Abul Oliya: “U namozida xato qilib, unda boshqa narsalar to'g'risida o'ylaydigan kishi”, dedi. Hasan Basriy: «To'xta, balki bu namozini unutib, vaqtini chiqarib yuboradigan kishidir. Chunki Alloh taolo “namozlarini” degan, “namozlarida”, demagan. Agar sen aytganingdek bo'lganida, “ular namozlarida unutib qo'yardilar”, degan bo'lardi», dedi.
Bu qusur faqat etarlicha yaqiyni va taqvosi bor kishilarnigina chetlab o'tgan. Ular Allohni tanigan, chin sevgan kishilardir. Ular nafsning bo'ynini uzganlar. Allohning eshigiga etib borganlar. Eshikdan kirib, Uning huzurida turganlar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilinadi: “Oqillarning uyqusi va og'zi ochiq yurishlari qanday yaxshi. Ular ahmoqlarning bedorligi va ijtihodiga nechun havas qilsinlar? Axir taqvo va yaqiyn egasining bir zarra misqoli Yer yuzi to'la aldanganlardan afzaldir”.
Asliddin RAHMATULLAYeV
Savol: Bir birodarimning qalbi notinch bo‘lmoqda. Shu birodarim nomidan ushbu savolni yo‘llamoqdaman. Bomdod namozi vaqtida imomlikka u kishidan boshqa tajvidi yaxshi kishi bo‘lmagani sababli, jamoatga namoz o‘qib bergan. Namozdan so‘ng bavosir kasalligi esiga tushib, tahoratxonaga borib qarasa, kiyimida qonni ko‘rib qolibdi. U qon namozdan oldin chiqqanmi yoki keyin, buni aniq bilolmayapti. Endi o‘qilgan namozimiz to‘g‘rimi yoki yo‘qmi, jamoatga: “Namozingizni qayta qazo qilib o‘qib qo‘ying”, deb aytaymi-yo‘qmi, bilmay turibman, deb ko‘ngli notinch bo‘lmoqda. Buning hukmi qanday bo‘ladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Kishi kiyimida najosat ko‘rib qolib, uning qachon tekkanini bila olmasa, ko‘rgan vaqtidan boshlab tekkan hisoblanadi. Ammo bu hukm tashqaridan tekkan yoki tashqaridan tegishi ehtimoli bor bo‘lgan najosatlarga tegishli. Agar qon yoki yiring o‘zining badanidan chiqqani aniq bo‘lsa, bunda kiyim najosat bo‘lish bilan birga tahorat ham ketgan bo‘ladi. Ko‘rgan paytda qon yoki yiring qotgan holatda bo‘lsa, u avvalroq chiqqan hisoblanadi. Agar ho‘l holatda bo‘lsa, hozir chiqqan hisoblanadi. Demak, birodaringiz qonni ko‘rgan vaqtda, u ho‘l holatda bo‘lsa, namozni qayta o‘qish shart emas. Agar qon qurib qolgan bo‘lsa, birodaringiz namozni qayta o‘qishi lozim. Jamoatga kelsak, qaraladi, agar ularga aytilsa, fitnaga sabab bo‘lsa, ularga bu haqida aytilmaydi. Balki imom o‘zi qaytib o‘qiydi va istig‘for aytadi. Jamoatning namozi durust bo‘lgan hisoblanadi. Lekin jamoatga bu haqida aytsa, fitna va ixtilof chiqmaydigan bo‘lsa, u holda ularga ham bu haqda aytib qo‘yish lozim bo‘ladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi