Sayt test holatida ishlamoqda!
16 Iyun, 2025   |   20 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:40
Bismillah
16 Iyun, 2025, 20 Zulhijja, 1446

Saudiya Arabistonida “O'zbekiston – mutafakkirlar mamlakati. Imom Buxoriy Vataniga sayohat” nomli kitob nashrdan chiqdi

16.08.2022   870   3 min.
Saudiya Arabistonida “O'zbekiston – mutafakkirlar mamlakati. Imom Buxoriy Vataniga sayohat” nomli kitob nashrdan chiqdi

Kitob arabistonlik taniqli jurnalist, yozuvchi, ajdodlari asli Farg'ona vodiysining Qo'qon shahridan bo'lgan Abdulaziz Muhammadamin Qosim tomonidan yozilgan. 

U 2019 yil noyabr'-dekabr' oylarida ota-bobolari yurti – O'zbekistonga safar qilib, mamlakatimizning barcha hududlarida bo'lgan, milliy urf-odatlar bilan yaqindan tanishib, muqaddas qadamjolarni ziyorat qilgan. 

Buning natijasida O'zbekistonning tarixi, iqtisodiyoti, jo'g'rofiy joylashuvi, etnografiyasi, milliy o'ziga xosligi va millatlararo munosabatlari, xalqaro aloqalari, o'zbek xalqining madaniyati, urf-odat va an'analari atroflicha yoritilgan asar dunyoga keldi. Muallif mamlakatimizning zamonaviy taraqqiyoti, unda hukm surayotgan tinchlik va totuvlik muhiti, Prezident Shavkat Mirziyoev tomonidan olib borilayotgan tinchlikparvarlik va umuminsoniy qadriyatlarga asoslangan tashqi va ichki siyosat, O'zbekistonda hayotga tatbiq etilayotgan keng ko'lamli islohotlarni atroflicha qalamga olgan. Har bir bo'lim buyuk va mashhur mutafakkirlar, shoirlar, yozuvchilar, jurnalistlar, jamoat arboblari ijodidan iqtiboslar bilan yakunlanadi. Kitob sahifalaridan Qur'on oyatlari va hadislar ham o'rin olgan. 

Muallif jahon tsivilizatsiyasi, jumladan, Islom olami rivojiga beqiyos hissa qo'shgan ulug' ajdodlarimiz hayotini atroflicha tasvirlab bergan. 

“Kitobni o'qir ekansiz, jahonga Islom tsivilizatsiyasining qator alloma va namoyandalarini taqdim etgan, tarixda o'chmas iz qoldirgan, adog'i yo'q muvaffaqiyatlarga erishgan, tarixi bugungi kunga qadar muhrlanib qolgan ko'hna bir xalqning buyuk tarixiga shohid bo'lasiz. Shu o'rinda aytib o'tish joizki, biz bu ulug' yurtda yashab ijod qilgan, shuhrati olis-olis ufqlarni zabt etgan allomalardan ayrimlarining nomlarini, afsuski,  hanuzgacha eshitmagan ekanmiz, holbuki G'arbda bu siymolarga katta qiziqish bilan qarashmoqda, insoniyat madaniyati rivojiga ularning qo'shgan hissasi hamda ilm-fan taraqqiyotiga xizmat qiluvchi ixtiro va asarlari e'tirofi o'laroq, yulduz va sayyoralar ularning ismi  bilan atalmoqda”, deb yozadi muallif. 

Shu bilan birga, kitobda mamlakatimiz tarixi, O'zbekistonning mustaqil taraqqiyoti yo'lida erishilgan muvaffaqiyatlariga oid muhim ma'lumotlar keltirilgan. 

Muallif o'tgan asr boshlarida katta qiyinchiliklar bilan bir qancha davlatlar orqali Podshohlikka kelib, joylashib qolgan, an'anaviy ravishda “Buxoroliklar” deb ataladigan vatandoshlarimizning bugungi avlodlari haqida ham so'z yuritgan. 

Abdulaziz Muhammadamin Qosim o'z taassurotlari va hikoyalarini sarhisob qilar ekan, O'zbekiston va Saudiya Arabistoni o'rtasidagi siyosiy-iqtisodiy munosabatlarning zamonaviy rivoji, ikki davlatning turli yo'nalishlardagi, jumladan, diniy-ma'rifiy sohadagi hamkorligi, o'zbekistonliklarning Haj va Umra ziyoratlari amallarini bajarish uchun yaratilgan yangi imkoniyatlar haqida ham to'xtalgan. 
“Hotima o'rnida shuni ishonch bilan aytamanki, O'zbekistonga uyushtirgan safarlarim davomida bu yurtda ko'rganlarim men uchun O'zbekistonning Markaziy Osiyoda tutgan mavqei, elining himmati, aql-zakovati va ulug'vor o'tmishi tufayli ildamlab borayotgan, yaqin kelajakda ulkan sha'nu shavkatga sazovor davlat darajasiga qadar yuksalishini bot-bot ta'kidlashim uchun asos bo'ladi”, deb yozadi Abdulaziz Muhammadamin Qosim. 

Bir so'z bilan aytganda, ushbu kitob Saudiya Arabistonidagi yirik o'zbek diasporasi vakillariga o'z ajdodlari Vatanining tarixi va zamonaviy hayoti bilan yaqindan tanishish imkoniyatini beradi. Shuningdek, O'zbekiston va Saudiya Arabistoni xalqlari o'rtasidagi birodarlik, do'stlik va hamkorlik rishtalarini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi. 

O'zA

 

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

13.06.2025   5849   2 min.
Chatgpt dan diniy savollarga javob olish

Savol: Chatgpt (sun’iy intellekt) orqali diniy savollarimizga javob olsak bo‘ladimi, shu javoblarga  amal qilsak bo‘ladimi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Yo‘q, bu joiz emas. To‘g‘ri, Chatgpt platformasi ayrim sohalarda insonlarga foyda bermoqda. Ammo diniy savollarga to‘g‘ri javob berishga ojizlik qiladi. Chunki u ham inson omili tomonidan ishlab chiqilgan bir mahsulot. Qolaversa, ba’zan savollarga taxminiy javoblar, hatto bu masala falon kitobda bor deb, arabiy iboralar ham berishi mumkin. Lekin u keltirgan iboralar na u aytgan kitobda va na boshqa fiqhiy manbalarda uchramaydi. Shu bois shar’iy masalalarga ahli ilm, mutaxassislarga murojaat qilish orqali yechim topish darkor. Alloh taolo oyati karimada bunday marhamat qilgan:


فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ

“Agar bilmaydigan bo‘lsangiz, zikr ahlidan so‘rangiz!” (Anbiyo surasi, 7-oyat).

Musulmon odam biror narsani bilmay qolsa, uni biladigan kishidan, o‘sha sohaning «zikr ahli»dan o‘rganishi lozim bo‘ladi. Shunday ekan, e’tiqod va dinu-diyonatga tegishli narsalarni ham shu sohaning bilimdonlaridan so‘rash talab etiladi. Buyuk tobeiy Ibn Sirin rahimahulloh bunday deganlar:


 ‌إن ‌هذا ‌العلم ‌دين فانظروا عمن تأخذون دينكم. رواه مسلم

“Albatta, bu ilm dindir. Bas, diningizni kimdan olayotganingizga qaranglar” (Imom Muslim rivoyati).
Mazkur iboraning sharhida Mulla Ali Qori rahimahulloh bunday deganlar:
“Bu ilm” so‘zidan murod Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ummatga olib kelgan Qur’oni karim va hadisi sharifdan iborat bo‘lgan ta’limotdir. Uni ishonchli va adolatli zotlardan olmoqdamisiz yoki yo‘q, shunga nazar solinglar, ya’ni qayerdan, kimdan ilm olayotgangizni aniq bilinglar”. (“Mirqotul mafotih” kitobi). Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.