Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Iyun, 2025   |   21 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:02
Xufton
21:40
Bismillah
17 Iyun, 2025, 21 Zulhijja, 1446

Shom vaqti

15.08.2022   1947   3 min.
Shom vaqti

Shom vaqti. Derazadan tashqariga nazar solar ekanman, ko'chada yosh bolalarini olib, sayrga chiqqan kelinlarga ko'zim tushadi. Shom bo'lgani bois ko'chada chopayotgan bolalarning bir-biri bilan urushishi, yiqilib lat egani bois yig'i ovozlari eshitilib turadi.

Bolalik chog'larimizda buvim rahmatlikning bot-bot qaytaradigan gaplari bo'lardi. “Shomda ko'chaga chiqmanglar, jinlar ko'payadigan vaqt”. Shu gaplari ta'sir qilganidan bo'lsa kerak, sal qorong'u tushishi bilan uylarimizga chopar edik.

Jobir ibn Abdulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: Payg'ambarimiz sollallohu alayhi va sallam: “Idishlaringiz ustini yopinglar, qopning og'zini bog'langlar, eshiklarni qulflang, kech kirganida bolalaringizni qaytaring. Sababi, (bu paytda) jinlarning tarqalishi va tez harakatlanishi bor. Yotishdan oldin chiroqlarni o'chiring. Sababi sichqon pilikni olib, xonadon sohiblarini yoqib yuborishi mumkin” (Buxoriy, Abu Dovud va Ahmad rivoyati).

Bu rivoyatda bir qancha foydali maslahatlar berilmoqda. Jumladan, idishlar ustini ochiq qoldirmaslik, qopning og'zini bog'lash va kech kirganda bolalarni ko'chaga chiqarmaslik va shomdan keyin tashqari eshikni qulflash, yotishdan oldin shamni o'chirish ta'kidlanmoqda.
“Shomdan keyin ko'chaga chiqib bo'lmaydi”, degan gap mana shu hadisga asoslanib aytilgan bo'lsa, ajab emas. Bu gaplarning asosi bor. Sababi shom paytida jinlar er yuzi bo'ylab tarqaladi. Bu paytda jinlar ko'chada yurgan bolalarga ziyon etkazib qo'yishi mumkin.

Hozirgi vaqtda xastaliklarning turi ko'payib ketgan. Ammo har doim ham  kasallikning kelib chiqishiga asosiy omil qilib ekologiyani ro'kach qilishimiz noo'rin.

Mahalla kelinlaridan eshitib qolaman: “Bolam kechasi shaytonlab chiqyapti, tez-tez kasal bo'ladi”.  Endi mulohaza qilib ko'raylik, hamma  xastalik  ham dori-darmon bilan tuzalavermagach, bolalarning  sog'ligini tiklash uchun, ularning ruhiyati bilan ham hisoblashishimiz zarur.

Shifokorlar har qanday  kasallikda gigiyenaga  jiddiy e'tibor berishni ta'kidlashadi. Islom dinida Qur'oni karim, Nabaviy ta'limotlarida poklikka targ'ib qilinadi.  Shuning uchun ham  emizikli bolasi bor bo'lgan ayollarga doimo tahorat bilan bolani emizish, emizish vaqtida Qur'on oyatlarini o'qish, salovatlar, tasbehlar aytish tavsiya etiladi. Bunday amalning fazilatini kengroq tushuntiradigan bo'lsak, tahorat bilan farzandini qo'lga olgan ayol pokiza ruh bilan bolasini emizishni boshlaydi. Qur'on tilovati esa  go'dakdan shayton va jinlarning ta'sirini ketkazadi. Bunday bolalarning uyqusi sokin, tanasi sog'lom,  ruhi tetik bo'ladi. Shunday ekan hayotimizni Qur'oni karim oyatlari va Sunnati Nabaviy bilan  nurlantirishimiz lozim. Toki farzandlarimizning imoni mustahkam, o'zi salomat, e'tiqodi yuksak darajada bo'lsin.

 

Munira ABUBAKIROVA

O'zbekiston musulmonlari idorasi mutaxassisi

 

 

 

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Institutni tamomlagan farzandga otaning nasihati

12.06.2025   8167   4 min.
Institutni tamomlagan farzandga otaning nasihati

Bismillahir Rohmanir Rohiym
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar, Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin!

Qalbim sururi, ko‘zim quvonchi bo‘lgan aziz farzandim! Siz dunyoga kelganingizda mendanda baxtli inson yo‘q edi. Ilk bor mustaqil qadam bosganingiz, “dadajon” deb, erkalanganingiz, telefon qilib “dada uyga qachon kelasiz?” deganingiz kechagidek yodimda.
Ko‘z ochib yumguncha bir zumda ulg‘aydingiz... Maktabda tengqurlaringiz orasida tarbiyangiz bilan ajralib turardingiz.


Yoshligingizdan orzu qilgan Toshkent Islom institutining talabasi bo‘lish baxtiga erishsin deya kechalari onangizning yig‘lab qilgan duolari, “Allohim farzandimga manfaatli ilm bergin” deb qilgan iltijolarim ijobat bo‘lganini eshitganimda ko‘z yoshlarimni tiyolmagandim. Yuzlab qorako‘zlar ichidan talaba bo‘lish baxti sizga nasib bo‘lgani uchun Robbimga hamdlar aytdim.


Mana oradan 4 yil o‘tdi. Bugun bu fayzli va muborak dargohni tark etmoqdasiz.
Ey Farzandim! Bugun fursatdan foydalanib, Sizga kichik bir nasihatni qilmoqchiman. Unga umringizning oxirgi lahzalarigacha amal qilishingizga Alloh tavfiq berishini so‘rab qolaman.


Aziz dilbandim! Siz endigina 4 bahorni ko‘rgan bolakay edingiz. Jajji qo‘llaringizdan tutib sizni bog‘chaga olib ketardim. Shunda do‘kondagi mashina o‘yinchog‘ini ko‘rib qolib, olib bering deb rosa xarxasha qilgandingiz. Olib berishni juda istardimku, ammo afsuski oldimda shu kichkinagina o‘vinchoqni olib berishga ham pulim yo‘q edi....Jonimni so‘rashsa sizga berishga tayyorman bolam... o‘zimdan afzal inson bo‘lishingiz uchun bor imkoniyatimni ishga solib harakat qilaman. Ba’zan duoda o‘zimni unutsamda, sizni aslo unutmayman.

Oradan yillar o‘tib, Rasulimiz alayhissalomning sunnatlariga muvofiq nikoh to‘yingizni o‘tkazdik. Shu kuni sizni muborak etgani so‘zga chiqqanimda sizga mendan arazlab, hatto gaplashmay qo‘yishingizga sababchi o‘sha kichkina mashinani topshirganimda juda uyalib, yuzlaringiz qizarib ketgandi...
Jonim bolam, niyatim sizni uyaltirish emas... Sizga faqat yaxshiliklarni tilayman. Sizga butun umringiz va oxiratingiz uchun kerak bo‘ladigan muhim bir saboqni amaliy tarzda yetkazgim keldi, xolos...

Unutmangki, kunlar o‘tib Allohning huzuriga qaytarilasiz. Bir kun aniq Robbimizning oldida turamiz. Alloh taolo har birimizning qilgan amalimizni birma-bir hisob-kitob qiladi. Shunday kunda ummati Muhammad bo‘lgan siz dilbandim amallaringizning juda oz va kichkinaligi bilan butun xaloyiqning oldida uyalib qolmang! Buning uchun har bir amalingizni xolis Alloh taolo uchun qiling! Hech kimni g‘iybat qilmang, boshqalarga hasad qilmang!

Unutmangki, siz Alloh taoloning dinini yetkazishdagi omonatdorsiz. Ulug‘ zotlarga ilm beshigi bo‘lgan ma’hadning vakilisiz. Siz ularga so‘zsiz munosib bo‘lishingiz kerak. Zero, xalqimiz muborak Islom dinimizni – imom timsolida ko‘radi.

Bizni zalolatdan hidoyatga, zulmatdan yorug‘likka, jaholatdan ma’rifatga, baxtsizlikdan saodatga olib chiqqan, bu yo‘lda mollarini ham, jonlarini ham ayamagan, hamisha faqat biz bevafo ummatning g‘amida bo‘lgan sevikli Payg‘ambarimiz Muhammad Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nimaga buyurgan bo‘lsalar shuni mahkam tuting, nimadan qaytargan bo‘lsalar undan tiyiling. Hadislarini yodlashga haris bo‘ling, hayotlari, sifatlari, xulqlari va yo‘llarini ko‘proq o‘rganing va ularga amal qiling.

Aslo erishgan yutug‘ingiz bilan cheklanib qolmang. Kimdir yoki nimadir uchun ilm olmang. Eng muhimi – ilm ibodat ekanini unutmang!

Qur’onni qo‘lingizdan qo‘ymang. Qur’onga muhabbatli bo‘ling!

Jigarporam, musofirchilik, ota-onadan uzoqda yurish, ularga bo‘lgan mehrni ham uzoqlashtirmasin. Unutmangki, biz sizni yaxshi ko‘ramiz, siz bizning hamisha qalbimizda, duolarimizdasiz. 

Sizni ko‘rishimiz bolaligingizni, baxtli onlaringizni, quvonch bilan yugurib quchog‘imizga o‘zingizni otishingizni yodimizga soladi.
Siz kelmay qo‘ysangiz bizning yuraklar siqilib, sog‘inchdan va xavotirdan jam bo‘lmaydi. 

Sizdan yagona iltimosimiz shuki, duolaringizda doimo eslab, Alloh taolodan bizga rahm-shafqat so‘rang. Qaniydi, Jannatda barcha ota-onalar qatorida turganimizda ismlarimiz bilan chaqirilib, “farzandingiz Qur’on yodlab, qilgan solih amallari uchun sizga mukofot – izzat toji kiydiriladi” deganini eshitsak edi... Bu bizning eng buyuk orzuimiz.
Alloh taolo barchamizni jannatda birga qilsin! Izzat tojini kiyadigan zotlardan qilsin! Omiyn.

Davron NURMUHAMMAD