Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Har bir Nabiyning hamrohi bor, mening jannatdagi hamrohim Usmondir”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).

* * *

Nubuvvat so'ng mushriklarning mu­sul­monlarga zulmi ortib bordi. Hazrati Usmon o'n to'rt kishilik guruh bilan Habashiston­ga hijrat qildi. O'n uch ki­shining qo'lida hassasidan bo'lak hech narsasi yo'q edi. Ular­ning barcha xara­jatlarini ko'tardi.

Muhojirlar Madinaga ko'chib o'tgan­la­ridan keyin aholining suvga ehtiyoji ku­chaydi. O'sha vaqtda eng katta quduqlar­dan biri Rumo bo'lib, u bir yahudiyga tegishli edi. Yahudiy quduqning qatra suvini ham sotardi. Suv tanqisligidan foydalanib narxini qimmatlatdi.

Buni ko'rib Rasululloh alayhissalom: “Bu quduqni sotib olib, xalq bilan birga foydalangan kishiga jannatda xayrli­roq mukofot bor”, dedilar (Imom Nasoiy rivoyati). Usmon roziyallohu anhu: “Yo Rasu­lulloh, men sotib olaman”, dedi.

* * *

Tabuk g'azotida musulmonlar qo'shinini to'liq jihozlantirgan inson Usmon ro­ziyallohu anhudir. Ibn Ishoq: “Usmon roziyallohu anhu Tabuk jangchilariga shunchalik ko'p pul sarfladiki, hech bir kishi u zotchalik sarflagan emas”, degan. Usmon roziyallohu anhu ming dinor, 950 ta tuya va 50 ta ot hadya qildi. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Usmon bu ishi bilan aslo zarar qilgani yo'q”, de­ganlar. Keyin: “Kim nochor askarni qu­rollantirsa, unga jannat nasib bo'la­di”, deb bashorat qilganlar.

* * *

Abu Bakr roziyallohu anhu davrida qurg'oqchilikdan odamlar qattiq iztirobga tushdi. Shu vaqtda Madinaga etib kelgan hazrati Usmon karvoni ko'pchilikning erkin nafas olishiga sabab bo'ldi. Hazrati Usmon imkoniyatdan foydalanib mollarini yuqo­ri bahoda sotishni xayoliga ham keltirmasdi. Madina savdogarlari yuklarni katta foyda evaziga ko'tarasiga sotib olish uchun bir necha bor kelishdi. U zot har gal: “Sizdan ko'proq foyda beruvchi Zot bor”, degan ja­vobni berdi. Oxiri savdogarlar xalifa Abu Bakr roziyallohu anhuga shikoyat qilishdi. Halifa: “Ey Usmon, bulardan ham ko'proq foyda taklif etgan zot kimligini men ham bilmoqchiman?” deb so'radi. Usmon ro­ziyallohu anhu: “Ey Halifa, o'sha yuksak zot – Allohdir. Allohning bir yaxshilik evaziga o'n barobar foyda berish va'dasi bor. Odamlar ham guvoh bo'lsin, karvonni Alloh rizosi uchun sadaqa qildim. Uni xoh­laganingizdek tarqatishingiz mumkin”, dedi. Bunday voqealar hazrati Usmon hayo­tida ko'p bo'lgan.

Hijratning 26-yili Makka aholisi Eson dengiz portini yangidan Jidda yaqi­nidagi sohilga ko'chirish to'g'risida mas­lahatlashishdi. Chunki shunday qilsa, port Makkaga yaqinroq joylashar­di. Haz­rati Usmon sahobai kiromlar bilan bir­ga Jidda sohiliga bor­di. U erni sinchiklab o'rganib, port quriladigan joyni ko'rsatib ber­di va: “Bu er muborak sohil bo'l­sin”, deb duo qildi. O'sha davr­da barpo etishga asos solingan Jidda porti hanuzgacha Makkai mukarramaga xizmat qilmoqda.

Yana o'sha yili Ka'ba atrofidagi hovli­larni sotib olib Baytulloh­ga qo'shdi. Kat­ta koshonali xona­larni barpo ettirdi. Allohning Bay­tul Haramini birinchi bo'lib ken­gaytirgan shaxsga aylandi. Shu­ningdek, johiliyatda teridan qi­lingan Ka'bapo'shni oldirib, o'rni­ga Misr ipak paxtasidan to'qilgan oq mato yoptirdi.

Hijratning 24-yilida Madina aholisi Usmon roziyallohu anhu bilan Masjidi Nabaviyni ken­gaytirish xususida maslahat qil­dilar. Hammalari eski masjid­ni buzib, o'rniga keng va kattaroq masjid bino qilishga ittifoq etishdi. So'ng hazrati Usmon pe­shin namozini xalq bilan o'qidi. Namoz tugagach xutba qildi, so'ng: «Ey xaloyiq! Men ushbu masjidni buzib, o'rniga yangi, keng, katta masjid qurmoqchiman. Guvohlik berib aytamanki, Rasululloh alayhissalomning: «Kimki bir masjidni bino qilsa, unga jan­natda bir uy bino qilinadi», deganlarini juda ko'p bor o'z qu­lo­g'im bilan eshitganman. Mendan avvalroq o'tgan Umar ibn Hattob ham masjidni kengaytirdi. Bu ishim bilan men o'shalarga ergash­gan bo'laman», dedi. Qurilish hij­riy 29 yilning Rabiul avval oyi­da boshlanib, bir yilga bormay ni­hoyasiga etkazildi.

Alloh barchalaridan rozi bo'lsin.

“Hadichai Kubro” ayol-qizlar o'rta

maxsus islom ta'lim muassasasi

o'quvchisi Sarviniso

ShAMSUDDINOVA tayyorladi.