Avval xabar qilganimizdek, joriy yilning 22–24 iyul' kunlari «O'zbekiston madaniy merosi – yangi Renessans poydevori» VI Halqaro Kongressi bo'lib o'tdi.
Kongressda 32 mamlakatdan kelgan 350 nafar ilm-fan olami egalari ishtirok etishdi. Kongress davomida 100 dan ortiq ma'ruzalar o'qildi, davra suhbatlari, sessiyalar o'tkazildi.
Ma'lumot uchun: Butunjahon jamiyati «O'zbekiston madaniy merosi jahon to'plamlarida» loyihasi asosida tashkil etilgan va 2018 yilda Parijda rasman ro'yxatdan o'tgan.
Darakchi.uz bildirishicha, Halqaro kongress fonida Buxorodagi Modarixon madrasasida "Hunarmandchilik markazi" ning barpo etilishi va uning sayyohlar uchun tashrif manziliga aylantirildi.
Ma'lumotlarga ko'ra, XX asrning boshlarida Buxoroda 250 dan ziyod madrasa mavjud bo'lgan. Shulardan biri 1566—67 yillarda Abdullaxon tomonidan onasi sharafiga bunyod etilgan “Modarixon” madrasasidir. XVI asr me'morchilik an'analarini o'zida ifodalovchi bu yodgorlik Abdullaxon madrasasi qarshisida joylashgan.
Ikkalasi Qo'sh madrasa majmuasini tashkil qiladi. Madrasa ulkan peshtoq, miyonsaroy, darsxona, masjid va hovli atrofida ikki qavatli qilib qurilgan ayvonli hujralardan iborat.
Honalarning har birida eshik va uning tepasida ganchkori panjara mavjud bo'lgan.“Modarixon” madrasasi 1960 yilda davlat tomonidan muhofazaga olingan.
Shundan so'ng madrasa binosi turistlar uchun sayohat marshrutiga kiritiladi. Istiqlol yillarida madrasa to'la ta'mirlanib, ko'hna Buxoro ko'rkiga ko'rk qo'shdi.
Buxoro shahar prokuraturasi tashabbusi bilan ayni vaqtga qadar bo'sh turgan mazkur madaniy meros ob'ektidan samarali foydalanish maqsadida O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 8 apreldagi “Davlat mulkini ijaraga berish tartibini takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi qarori asosan madrasa Buxoro shahridagi “Ishga marhamat” monomarkaziga berildi.
O'z davrida ilm-ma'rifat maskani hisoblangan ushbu madrasa ta'mirlash-pardozlash ishlaridan so'ng hunarmandchilik markaziga aylandi.
Endilikda bu erda 20 nafar hunarmandlar tomonidan monomarkaz bilan tuzilgan shartnoma asosida misgarlik, yog'och o'ymakorligi, kandakorlik, kashtachilik, zardo'zlik, miniatyura rassomchiligi singari hunarlarni o'rgatish imkoniyati yaratildi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Zulhijja oyining 8 kuni “Tarviya kuni” deyiladi.
“Tarviya” deyilishiga sabab o‘sha kuni hojilar zam-zam suvidan qonib-qonib ichadilar.
“Tarviya” – “tafakkur” ma’nosida ham qo‘llaniladi. Chunki zulhijjaning sakkizinchi kechasida Ibrohim alayhissalom tushlarida o‘g‘illari Ismoil alayhissalomni qurbonlik qilayotganlarini ko‘radilar va bu tush shaytoniymi yoki rahmoniy deya o‘sha kunni tafakkur bilan o‘tkazadilar. Shunga ko‘ra, bu kun “Tarviya – tafakkur kuni” deyiladi.
Mino lug‘atda – “orzu, istak” degan ma’nolarni bildiradi. Makka va Muzdalifa oralig‘idagi qishloqning nomi. Arablar odamlar to‘plangan joyni “mino” deb atashadi. Mino Masjidul-harom shimolidan 7 km. uzoqlikda joylashgan.
Bu yerda Ibrohim alayhissalom shaytonga tosh otganlar, qurbonlik qilganlar. Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham aynan shu joyda tosh otib, qurbonliklarini ado etganlar. Bu muqaddas makonda Nasr va Mursalot suralari nozil bo‘lgan.
Hojilar zulhijjaning sakkizinchi kuni bomdod namozidan so‘ng Minoga qarab yo‘l olishadi. Minoda tarviya kunining peshin, asr, shom, xufton hamda arafa kunining bomdod namozlari o‘qiladi. Keyin arafotga jo‘nab, o‘ninchi kuni yana Minoga qaytishadi va ikki kun shaytonga tosh otishni davom ettirishadi.
Minoda bajarilishi zarur bo‘lgan amallar haqida Qur’oni karimda bunday marhamat qilinadi: «Va o‘zlariga bo‘ladigan manfaatlarga shohid bo‘lsinlar. Ma’lum kunlarda ularga rizq qilib bergan chorva hayvonlarini (so‘yishda) Allohning ismini zikr qilsinlar. Bas, ulardan yenglar va bechora va faqirlarga ham yediringlar. So‘ngra o‘zlaridagi kirlarni ketkazsinlar, nazrlariga vafo qilsinlar va “Qadimgi uy”ni tavof qilsinlar”, deganimizni esla» (Haj surasi, 28-29-oyatlar).
Ushbu oyatda Mino kunlari jamarotda tosh otish, qurbonlik qilish va soch oldirib ehromdan chiqish kabi amallarni ado etish ta’kidlanmoqda. Mino kunlari ushbu uchta amalni mukammal tarzda bajarish vojibdir.
Alloh taolo qilayotgan va qiladigan barcha solih amallaringizni O‘z dargohida qabul etsin. O‘zi kuch-quvvat bersin..
Davron NURMUHAMMAD