Islom insonni mukarram qilish bo'yicha ko'rgan choralar ichida libos masalasi ham bor. Bu masalada insonning kiyinish madaniyatiga rioya qilishi o'zi uchun obro' va martaba ekani, go'zallik va ziynat ekani bir nechta kitoblarimizda zikr qilingan.
Alloh taolo A'rof surasida marhamat qiladi: «Ey Odam bolalari, batahqiq, sizlarga avratingizni to'sadigan libos va ziynat libosini nozil qildik. Taqvo libosi, ana o'sha yaxshidir. Ana o'shalar Allohning oyat-belgilaridandir. Shoyadki eslasalar» (26-oyat).
Insonni hayvondan ajratib turadigan alomatlardan biri libosdir. Odamning avrati – aybini berkitib turishi uchun Alloh taolo unga libos ato qilgan. Libosning zaruri avratni pinhon tutadigani hisoblanadi. Lekin Alloh insonning avratdan boshqa a'zolarini ham to'sish ehtiyoji borligini inobatga olib, libosni ziynat tarzida nozil qildi. Huddi shuningdek, libosni o'z o'rnida, ya'ni shariatga muvofiq kiygan inson ziynatli hisoblanadi.
Yuqorida aytganimizdek, Alloh taolo kiyim-boshni insonga avratini to'ssin, o'zini tuzatsin, deb bergan. Ammo barcha sohada haddida turmagan inson bu o'rinda ham turli buzuqliklarga yo'l qo'ydi. Ba'zilari kiyim-boshni faxr va g'urur vositasi, ikkinchilari uni hayotdagi asosiy maqsad qilib oldi. Qadr-qiymatni ham kiyim-bosh bilan o'lchay boshladi. Uchinchilari kiyimni tor va yupqa kiyib, undan ko'zlangan asosiy maqsadni suiiste'mol qilishga kirishdi. Hususan, tarbiyasiz ayollar libosni aynan avratni bo'rttirib ko'rsatish uchungina kiydilar. Bu esa yuksak insoniy sharafni erga uradigan holatdir. Shuning uchun ham Islom bu ishlarda o'z ta'limotlarini joriy qildi.
Boshqa dinlar, tuzumlar va xalqlarning bu boradagi tasarruflariga qaraydigan bo'lsak, Islomdagi kabi mo''tadillikni ko'rmaymiz. Ular yoki u tarafga, yoki bu tarafga og'ib ketgan bo'ladilar.
Ularning ba'zilari eb-ichish, kiyish va sadaqa ishlarida tarki dunyo yo'lini tutib, imkoni bor narsani qilmasdan, o'zini o'zi qiynaydi. Albatta, hozirda bu toifadagilar oz.
Ba'zilar esa hayotni eb-ichish, kiyinishu o'yin-kulgidan iborat, deb xayol qiladi. Butun imkoniyatlarini mazkur narsalarga sarflaydi.
Yeb-ichishda ham, kiyinishda ham, sadaqa qilishda ham doimiy va chegarasiz ravishda isrofga yo'l qo'yadilar. Eng yomoni, bu masalada dunyoqarashlari noto'g'ri bo'lgani sababli eydigan taomlari, ichadigan ichimliklari, kiyadigan kiyimlari va qiladigan sadaqalari ila manmanlik, mutakabbirlik qiladilar. Hozirda xuddi shu toifa ko'pchilikni tashkil etadi.
Ming afsuslar bo'lsinkim, ba'zi musulmonlik da'vosini qilib yurganlar ham Islom ta'limotlaridan uzoqlashish, ularga amal qilmaslik oqibatida bu masalada xatoga yo'l qo'yadilar. Oqibatda turli-tuman muammolar kelib chiqadi.
Manbalar asosida tayyorlandi
So'fiyev Abdulhakim
O'zbekiston musulmonlari idorasi Pop tumani bosh imom-xatibi
O‘zbekiston elchisi Nodirjon Turg‘unov (qarorgohi Ar-Riyoz shahrida joylashgan) Bahrayn adliya, islom ishlari va vaqf vaziri Navvof bin Muhammad al-Muovida bilan uchrashdi, deb xabar qilmoqda "Dunyo" AA muxbiri.
Vazir muloqot avvalida O‘zbekiston zaminidan yetishib chiqqan olimlarning Islom tamadduniga hissa qo‘shgan hissasini, mamlakat tomonidan diniy-ma’rifiy sohaga qaratilayotgan e’tibor, yosh kelajak avlod uchun yaratilayotgan imkoniyatlar tahsinga sazovor ekanini ta’kidladi. Uning aytishicha, Imom Buxoriy, Imom Termiziy, al-Xorazmiy, Farobiy, Zamaxshariy kabi Islom olamida yuksak obro‘-e’tibor topgan olimlarning merosi dunyo musulmonlarining umumiy boyligidir.
– So‘nggi yillarda O‘zbekistonda o‘tkazilayotgan xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyalar nafaqat o‘zbek xalqi, balki butun Islom ummatiga xizmat qilmoqda. Bahrayn Islom merosini o‘rganish bo‘yicha o‘zbek tomoni bilan yaqindan hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va ilmiy izlanishlarni birgalikda amalga oshirishga tayyor", – dedi adliya, islom ishlari va vaqf vaziri Navvof bin Muhammad al-Muovida.
Muloqot chog‘ida Toshkent shahrida barpo etilayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazining ochilish marosimida Bahrayn delegatsiyani ishtirokini ta’minlash, O‘zbekiston musulmonlari idorasi va Islom sivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik aloqalarini o‘rnatish, ikki mamlakat ilmiy markazlar o‘rtasida aloqalarni rivojlantirish istiqbollari ko‘rib chiqildi.
Tomonlar O‘zbekiston va Bahrayn o‘rtasida adliya, Islom ishlari va vaqf sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish, birgalikda ilmiy-amaliy ishlarni tashkil etish maqsadida mas’ul xodim tayinlash taklifini qo‘llab-quvvatladilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati