– Qurbonlikka qanday hayvonlarni so'ysa bo'ladi?
– Qo'y, echki, sigir, tuya kabi tuyog'i yoriq hayvonlarni qurbonlikka so'yish durust.
– Tovuq, g'oz va otga o'xshash hayvonlardan qurbonlik qilsa bo'lmaydimi?
– Durust bo'lmaydi.
– Qo'y, echki necha kishi uchun qurbonlikka kifoya qiladi?
– Har biri bir kishi uchun kifoya qiladi.
– Sigir, tuya necha kishi uchun qurbonlikka kifoya qiladi?
– Bir kishidan to etti kishigacha.
– Yetti kishi jam bo'lib bir sigirni qurbonlik qilsalar, go'shtini qay tarzda bo'lib oladilar?
– Tarozi bilan o'lchab oladilar.
– Qurbonlikning terisi nima qilinadi?
– Faqirlarga beriladi yoki sotib puli sadaqa qilinadi.
– Terini masjid imomiga bersa bo'ladimi?
– Agar faqir bo'lsa, bersa bo'ladi.
– Qurbonlik qilgan kishi qurbonligining go'shtini nima qiladi?
– Faqirlarga ulashadi va ziyofat qiladi hamda o'zining oila a'zolariga ulashadi.
– Qurbonlikni kim bo'g'izlaydi?
– Qurbonlik qilgan kishi bo'g'izlashni yaxshi bilsa, o'zi bo'g'izlaydi, bilmasa, boshqa bir kishiga so'ydiradi, o'zi ustida duo qilib turadi.
– Qurbonlik qilinadigan qo'y yoki echki necha yoshli bo'lishi kerak?
– Bir yashar bo'lishi kerak.
– Olti oylik qo'yni qurbonlik qilsa, bo'ladimi?
– Agar o'sha qo'y semiz va jussasi bir yashar qo'yning jussasidek katta bo'lsa, durust bo'ladi.
– Qurbonlik bo'ladigan sigir va yo ho'kiz necha yashar bo'lmog'i kerak?
– Ikki yashar.
– Tuya necha yashar bo'lmog'i lozim?
– Besh yashar.
– Devona, qo'tir, qirchang'i, shoxsiz, axta qilingan hayvonlar qurbonlikka yaraydimi?
– Ha, yaraydi.
– Qanday hayvonlar qurbonlikka yaramaydi?
– Nihoyatda oriq, yurolmaydigan, oqsoq, qulog'ining yo dumining uchdan biridan ortiqrog'i kesik bo'lgan hayvonlar, bir yo ikki ko'zi ko'r, og'zida hech bir tishi qolmagan hayvonlar qurbonlikka yaramaydi.
– Qurbonlik uchun qaysi hayvonlar afzalroq?
– Oq yoki ko'k rangli katta shoxli, a'zosi salomat, semiz qo'chqor afzaldir.
«Ibodati islomiya» kitobidan
Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Innovatsion rivojlanish agentligi bilan Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom instituti o‘rtasida imzolangan shartnomaga muvofiq O‘zbekiston musulmonlari idorasi fondida saqlanayotgan asarlarning elektron katalogini tuzish bo‘yicha amaliy tadqiqot loyihasi amalga oshirilmoqda.
Ushbu loyihaga O‘zbekiston musulmonlari idorasi va Toshkent islom instituti, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti, O‘zbekiston milliy arxividagi yetuk ilmiy malaka va salohiyatga ega bo‘lgan 15 nafar mutaxassis jalb qilingan.
2025 yilning 1 oktyabridan O‘zbekiston musulmonlar idorasida loyiha doirasidagi amaliy ishlar boshlandi. Grant loyiha doirasida ikki yil davomida O‘zbekiston musulmonlar idorasi kutubxonasi fondida saqlanayotgan 3 065 jild asarlar majmuasining uch tildagi (o‘zbek, ingliz va arab tillari) elektron katalogi yaratiladi. Shuningdek, fonddagi asarlarning elektron katalogi yaratilishi bilan bir qatorda bir qancha ilmiy ishlar ham bajarilishi ko‘zda tutilgan.
Yuqorida zikr etilgan ishlarni samarali tashkil etish maqsadida 2025 yil 6 oktyabr kuni O‘zbekiston musulmonlar idorasida loyiha ishtirokchilari ishtirokida yig‘ilish o‘tkazildi. Yig‘ilishda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov, Kutubxona bo‘limi boshlig‘i Kamoliddin Mahkamov, Toshkent islom instituti rektori Uyg‘un G‘afurov va boshqalar ishtirok etdi.
Majlisda loyiha doirasida amalga oshiriladigan ishlar doirasida e’tibor qaratilishi kerak bo‘lgan masalalar muhokama qilindi.
10 oktyabr kuni Imom Buxoriy nomidagi Toshkent islom institutida loyiha doirasida seminar tashkil etildi. Unda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik qo‘lyozmalar instituti bo‘lim boshlig‘i Hamidulla Lutfillayev asarlarning elektron katalogini tuzish jarayonida manbalar bilan ishlashda mutaxassis e’tibor qaratishi lozim bo‘lgan jihatlar borasida ishtirokchilarga ma’ruza qilib berdi. Shuningdek, mutaxassislar o‘zaro fikr almashishdi.
Joriy yilning 14 oktyabridan e’tiboran loyihaga jalb etilgan mutaxassislar O‘zbekiston musulmonlari idorasi fondida saqlanayotgan manbalar katalogini tuzish bo‘yicha amaliy ishlarni boshlab yuborishgan.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati