Doktor Mustafo Hon aytadilar: “Bugungi kunimizdagi muammo bu, mazhab imomlari mazhabni o'zlari to'qib chiqarishgan degan gumon. Vaholanki voqelikda Abu Hanifa rohimahulloh o'z imomi Ibn Mas'ud roziyallohu anhuga ergashadi.

Imom Molik Ibn Umar va Ibn Abbos roziyallohu anhumolarga ergashadi, Imom Shofe'iy ham ana shu sahobalarga ergashadi. Sahobalarni Alloh taolo Muhammad Mustafo sollollohu alayhi vasallam etkazgan omonat va risolatni o'z zimmasiga olish va etkazish uchun tanlab olgan”[1].

Birorta inson inkor qilmasdan ummat juda uzoq asr mazhabni mahkam tutib keldi.

Biror-bir mazhabsiz muhaddis, mufassir yoki usuli olimni tarix zar varaqlaridan topa olmaysan. Bayhaqiy, Hatib Bag'dodiy, Ibn Hajar Asqaloniy, Ibn Asokir, Ibn Saloh, Suyutiy, Jassos, Baydoviy, Zarkashiy, Ibn Hojib, Ibn Javziy, Ibnul Humom, Saraxsiy, Bazdaviy, Bag'oviy, G'azzoliy, Subkiy, Shiroziy, Imom Navaviy va boshqa etuk islom ulamolarining barchasi albatta biror mazhabga mansub va bir mazhabni mahkam ushlaganini ko'rasan.

Yafe'iy aytadilar: “Islom tarixiga nazar tashlagan inson albatta, to'rt mazhab yuzaga kelgandan keyin necha- necha zamon o'tsin imomlar-u sarkarda va sultonlarning bir mazhabni tutganiga guvoh bo'ladi”[2].

Mazhabni inkor qiluvchi din imomlari uning ustida bo'lib turgan narsani inkor qiluvchidir va unga ijmo bog'langan narsaga xilof qiluvchidir. Chunki, to'rt mazhabdan birini ushlash lozim ekaniga ijmo qilingan.

Dehlaviy aytadilar: "Mazhabni tutish kerak ekaniga butun ummat ijmo qilgan, xossatan, bizning bu nafslar shahvatga moyil bo'lib ketgan kunlarda".

Yuqorida mazhabni ushlash nega lozim ekani borasida bir qancha sabablar sanab o'tildi, mazhablar eng mukammal sur'atda tashkil topdi, endi uni tark etishga hech qanday asosli sabab yo'qdir.

Allohning dinida ermak va o'yin qilishga yo'l qo'ymaslik uchun ulamolar mutloq ijtihod eshiklarini yopganlar.      

Ibn Saloh naql qilib aytadilar: "Imom Shofe'iyning asridan keyin mustaqil mujtahid topilmadi deyishadi".

Imom Zahabiy aytadilar: "Hozirgi kunimizda faqat shu to'rt mazhabgina qoldi, lekin shuni ham lozim bo'lganidek tushunadigan odamlar sanoqligina, mujtahid bo'lishni qo'yaver".

Muhiddin Musulmonov - Sho'rchi tumanidagi "Domla Qosim jome' masjidi" imom xatibi