Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Oktabr, 2025   |   23 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:16
Quyosh
06:35
Peshin
12:14
Asr
15:59
Shom
17:46
Xufton
18:58
Bismillah
15 Oktabr, 2025, 23 Rabi`us soni, 1447

Takbiri tashriq lafzi

02.07.2022   1493   3 min.
Takbiri tashriq lafzi

Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
"Alloh taolo nazdida biror kun va u(kun)lardagi amal ushbu o'n kun (va ularda qilingan amal)dan afzal (va) Alloh azza va jallaga suyukli emas. Bas, u(kun)larda tahlil va takbirni ko'paytiringlar. Chunki, u(kun)lar tahlil, takbir va Alloh taologa zikr (aytiladigan) kunlardir va u(kunlar)dan bir kunining ro'zasi bir yilgi ro'zaga barobardir. U(kun)larda qilingan amal etti yuz barobarga barobar bo'ladi” (Durri mansur, Hitobotul ahkom).

Foyda: Ushbu hadisi sharifdan zul hijjaning dastlabki o'n kunida takbir va tahlilni ko'paytirish mahbub amal ekanligi bilinadi. Lekin, to'qqizinchi zul hijjaning bomdod namozidan to o'n uchinchi kunning asr namozigacha baland ovoz bilan bir marotaba takbir aytish zaruriydir.
عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيٍّ رضي الله عنه أَنَّهُ كَانَ يُكَبِّرُ بَعْدَ صَلاَةِ الْفَجْرِ يَوْمَ عَرَفَةَ إِلَى صَلاَةِ الْعَصْرِ مِنْ آخِرِ أَيَّامِ التَّشْرِيقِ ، وَيُكَبِّرُ بَعْدَ الْعَصْرِ.
Abu Abdurahmon roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
“Ali Roziyallohu anhu arafa kuni bomdod namozidan keyin to oxirgi tashriq kunining asr namozigacha va asr namozidan keyin ham takbir aytar edilar” (Musannafi Abu Shayba).
عَنْ جَابِرٍ رضي الله عنه قَالَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يُكَبِّرُ يَوْمَ عَرَفَةَ صَلاَةَ الْغَدَاةِ إِلَى صَلاَةِ الْعَصْرِ آخِرِ أَيَّامِ التَّشْرِيقِ.
Jobir roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
“Nabiy sollallohu alayhi vasallam arafa kuni bomdod namozidan keyin to oxirgi tashriq kunining asr namozigacha takbir aytar edilar” (Bayhaqiy rivoyati).

Masala: Muqim kishi zulhijjaning to'qqizinchi kuni bomdod namozidan, o'n uchinchi kunining asr namozigacha jamoat bilan, takbiri tashriqni bir marotaba aytishi vojibdir. Ammo musofir, yolg'iz namoz o'quvchi va ayollarga vojib emas. Lekin bularningi barchasi takbiri tashriqni aytishlari vojib degan ulamolar ham mavjud. Shuning uchun yuqoridagilar ham takbiri tashriqni aytishlari yaxshidir.

Takbiri tashriq lafzlari quyidagilar:
وَهُوَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَاَللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ وَلِلَّهِ الْحَمْدُ.
Takbiri tashriq lafzi: “Allohu akbar, Allohu akbar, La ilaha illollohu vallohu akbar, Allohu akbar va lillahil hamd” (Bahrur roiq).
Ma'nosi: Alloh buyukdir, Alloh buyukdir. Alloh taolodan o'zga iloh yo'qdir. Alloh buyukdir, Alloh buyukdir va ham Alloh taolo uchundir.

❗️Tashriq kunlarida qoldirgan namozini qazosini ado qilayotgan paytda, salomdan keyin takbir aytishligi lozim.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mafkuraviy tahdidlarga qarshi kurashning dolzarb yo‘nalishlari

14.10.2025   2919   3 min.
Mafkuraviy tahdidlarga qarshi kurashning dolzarb yo‘nalishlari

Avvalambor, biz bu mavzuda gap boshlar ekanmiz, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” mavzusidagi ma’ruzasida aytgan: “Mamlakatimizda yoshlarning ma’naviy qiyofasini mustaqillik mafkurasi, uning insoniy tamoyillari asosida shakllantirishga bosh vazifa sifatida qaralayotgani bejiz emas. Yoshlar jamiyatda sodir bo‘ladigan har qanday voqeliklarga o‘zgacha, ruhiy his kechinmalar doirasida munosabat bildiradilar. Qiyinchiliklar vujudga kelganda esa ehtiroslarga beriladilar. Shuning uchun bizning oldimizda turgan muhim masala — yoshlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlashdir” - deya ta’kidlagan ushbu nutqlariga e’tiborimizni qaratishimiz o‘rinlidir.

Demak, mafkuraviy tahdid tushunchasi nimaligi haqida bir mulohaza: mafkuraviy tahdid - ijtimoiy-siyosiy harakat, oqim yoki siyosiy kuch o‘z manfaatini ifodalovchi mafkurasini qo‘rqituv, zo‘rlik yo‘li bilan boshqalarga singdirishdir. Mafkuraviy tahdid jamiyat, davlat yoki xalq taqdiriga xavf soluvchi, oqibati fojeali oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan xatar hisoblanadi. Ha, bu kabi tahdidlarning ayrim ko‘rinishlari bugun mintaqamizdagi tinchlik va barqarorlik uchun katta xavf xatar sifatida namoyon bo‘lib turibdi.

Mafkuraviy tahdid o‘z mohiyatidan kelib chiqib, eng avvalo, inson ongiga, tafakkuri va xulq-atvoriga xavf-xatar solmoqda. Inson ongi va qalbini vayronkor va buzg‘unchi g‘oyalar bilan izdan chiqarishga harakat qilish mafkuraviy tahdidning eng asosiy belgilaridan hisoblanadi. Mafkuraviy tahdidning o‘ta xavfli jihati shundan iboratki, u, birinchi navbatda, jamiyatning ma’naviy sohasini barbod etishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Chunki, aynan ma’naviy soha har qanday jamiyatning mavjudligini, uning yashovchanligini ta’minlaydigan asosiy o‘zagi hisoblanadi. Bugun mafkuraviy tahdidlarning turli xil usul va vositalari ishlab chiqilmoqda. Jumladan: ommaviy axborot vositalaridagi turli xildagi milliy mintalitetimizga to‘g‘ri kelmaydigan kino va multfilimlar, ko‘rsatuv va kliplar qo‘yish bilan xalqimizning ongini sekin astalik bilan buzishga qaratilgan harakatlar shular jumlasidandir.

Bugungi kunda bizlar mafkuraviy tahdidlarga qarshi kurashishligimizda nimalarga alohida e’tibor qaratishligimiz kerak:

  • 1.Avvalambor, o‘zligimizni anglashligimiz kerak. Milliyligimizni, qadriyatlarimizni chuqur anglay olishligimiz kerak.
  • 2.Ota bobolarimiz qanday zotlar edilar, ular kimlarning yo‘llarini o‘zlariga yo‘l qilib olgan edilar-u, bizlar kimlarning yo‘lini yo‘l dab tutmoqdamiz.
  • 3.Tarbiya borasida bobolarimizning tanlovi qanday edi va bizning tanlovimiz qanaqa bo‘lmoqda, shunga alohida e’tibor qaratishimiz zarurligi.
  • 4.Hayotimizning ajralmas qismi bo‘lmish ommaviy axborot vositalari va Internetdan aniq maqsadlarda foydalanayapmizmi yoki yo‘qmi, shunga alohida ahamiyat qaratmog‘imiz.

Shu va shunga o‘xshagan bir qancha usullar bilan ma’naviy-ma’rifiy ishlarni keng qamrovli, izchil tartibda olib borishimiz lozim. Bu kabi ma’naviyat va ma’rifat ishlarini hayotga tatbiq etish jarayonida nafaqat ta’lim-tarbiya soha vakillari, balki, barcha boshqaruv tizimida o‘tirgan mutasaddilar ham masalaga nihoyatda yuksak mas’uliyat bilan yondashishlari lozim.

Ha, men yuqorida tarbiya qismiga aloxila to‘xtalib o‘tdim. Chunki biz kelajak avlodlarimizni bugun go‘zal tarbiya bilan tarbiyalay olsak, ertangi kunimizdan xavotir olmasak ham bo‘ladi. Agarda loqayd, poraxo‘r, ertasi bilan qiziqmaydigan, faqatgina buguni bilan yashaydigan, mustaqil fikri bo‘lmagan, o‘zgalar nima desa, ularning fikriga ko‘ra ish qilib ketaveradigan manqurt kimsalar ko‘paysa, ertamizni o‘zgalar qo‘liga berib qo‘yamiz. Biz bunga butkul qarshimiz, aslo bunga rozi bo‘lolmaymiz. Shuning uchun ham biz barchamiz bu yo‘lda birlashishimiz kerak bo‘ladi.

Rahmonqul Aliqulov,
Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi

MAQOLA