Sayt test holatida ishlamoqda!
24 Iyul, 2025   |   29 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:34
Quyosh
05:11
Peshin
12:35
Asr
17:37
Shom
19:52
Xufton
21:21
Bismillah
24 Iyul, 2025, 29 Muharram, 1447

Zino – gunohi kabira

07.06.2022   4569   5 min.
Zino – gunohi kabira

Islom inson hayotining har bir sohasida o'zining beqiyos ko'rsatmalarini bergan. Zero, Islom inson hayotining bir bo'lagi emas, balki inson hayoti Islomning bir bo'lagidir. Islom jamiyati tom ma'nodagi poklik jamiyatdir. Hamma tomon, hamma narsa pok bo'lishi kerak. Bu jamiyatda zino harom sanaladi. Shuningdek, zinoga sabab bo'ladigan narsalar ham haromdir. Zino insonning ruhiy tinchligini yo'qotadigan razolatdir. Iffatli bo'lish kishiga tinchlik va xotirjamlik baxsh etadi. Bu ulkan gunohlardan bo'lib, shunday qattiq jazoga sabab bo'ladigan og'ir jinoyat to'satdan, o'z-o'zidan sodir bo'lmaydi.

Alloh taolo Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga shunday degan: “(Ey Muhammad,) mo'minlarga ayting, ko'zlarini (nomahram ayollarga tikishdan) to'ssinlar, avratlarini (haromdan) saqlasinlar! Mana shu ular uchun eng toza (yo'ldir). Albatta Alloh ular qilayotgan ishlardan xabardordir. Mo'minalarga ham ayting, ko'zlarini (nomahram erkaklarga tikishdan) to'ssinlar, avratlarini (haromdan) saqlasinlar!..” (Nur surasi, 30-31-oyatlar).

Payg'ambarimiz Muhammad s.a.v. zinodan qaytarib aytadilar: “Ey insonlar! Zinodan qo'rqinglar, unda 6 ta zarar bor. Shundan 3 tasi bu dunyoda, 3 tasi oxiratda bo'ladi. Bu dunyodagilari: zino ruhiy go'zallikni ketkazadi, kambag'allik keltiradi, umrni qisqartiradi. Oxiratdagilarga kelsak, ular – Allohning g'azabi, hisobdan yomon o'tish va jahannam azobidir”.

Abu Hurayra r.a.dan rivoyat qilinadi. Rasululloh s.a.v.: “Zinokor zino qilayotgan vaqtida mo'min holida bo'lmaydi, o'g'ri o'g'rilik qilayotgan vaqtda mo'min holida bo'lmaydi, xamr ichuvchi ichayotgan vaqtda mo'min holida bo'lmaydi va kishi birovning molini zo'rlik bilan olayotganida odamlar u zo'rlik bilan olayotganida undan ko'zlarini yumadigan bo'lishsa, u mo'min holida bo'lmaydi. Sizlardan birortalaringiz jinoyat qilayotganda u mo'min holida bo'lmaydi. Bas, bu narsalarni qilishdan saqlaninglar, saqlaninglar”, dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Agar kishi zino qilsa, iymon undan chiqadi va unga soyabon kabi bo'ladi. Agar (zinodan) bosh tortsa, iymon unga qaytadi” (Abu Dovud, Termiziy, Hokim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Kimki zino qilsa yoki xamr ichsa, xuddi inson boshidan ko'ylagini echib olgandek, Alloh undan iymonni echib oladi” (Hokim rivoyati, sahih hadis).

Alloh taolo inson tanasining ayrim joylariga qarashni man etgan. Buning foydalari bisyor. Nomahramlarga qarashdan ko'zini tiygan odamning qalbi ham, tanasi ham salomat bo'ladi. Qolaversa, nigohni nomahramlardan tiyish bilan juda ko'p yomonliklar oldi olinadi, oilalar tinch bo'ladi. Buning biz bilgan-bilmagan hikmatlari ko'p.

Kimning eri yo xotini bo'la turib fahshga, zinoga yaqinlashsa, u o'ta haddan oshgan odamdir. Ular sof insoniy tabiatdan mutlaqo chetda bo'lgan odamlardir.

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ey Ali, nazarga nazarni ergashtirma. Albatta, birinchisi sen uchun bezarar bo'lsa ham, boshqasi undoq emas, dedilar” (Imom Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilishgan). Birinchi nazar, nomahramga to'satdan tushgani uchun zararsiz hisoblanadi, gunoh bo'lmaydi. Ammo undan keyin yana qayta nazar solishni to'satdan deb bo'lmaydi, bunisi qasddan bo'lgan bo'ladi va gunoh hisoblanadi.

Ushbu ta'limotlar ham Islom jamiyatini pok saqlash, yigit-qiz va erkak-ayollarni turli noshar'iy ishlardan, ulardan kelib chiqadigan noxush oqibatlardan himoyalash uchun kelgandir. Islom shariati hukmi bo'yicha erkak kishining ayollarning yo'lini to'sishi, tegajoqlik qilishi, gap otishi u yoqda tursin, pinhona nazar solishi ham harom, xiyonat hisoblanadi. Uylanmoqchi bo'lsa, shariat ko'rsatmasi bo'yicha nazar solsin, gunoh ham bo'lmaydi, birov malomat ham qilmaydi. O'z xotiniga xohlaganicha nazar solsin, undan lazzat olsin, savob bo'ladi. Ammo birovning ayoliga shahvat nazari bilan qaramasin. Zino sodir bo'lmagan choqda ham ko'z zinosi bo'ladi, xiyonat sodir bo'ladi. Shuning uchun Allohdan va qiyomat kunidan umidi bor erkaklar nomahram nazarlardan o'zlarini saqlasinlar, ayol-qizlar esa o'zlarini ko'z-ko'z qilmasinlar.

Biz Allohning amriga itoat etsak, U Zot dilimizga ixlos ne'matini soladi. Uning halovatini ibodat chog'ida sezamiz. Dunyoda imon lazzatidan ham qadrliroq, ko'ngil xotirjamligidan-da totliroq ne'mat yo'q. Alloh taolo barchamizni mustahkam imon, ixlos, ofiyat ne'mati bilan siylasin!

"Hadichai Kubro" O'MIBYu
3-kurs talabasi Orifjonova Gulhayo

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Yarimta olma haqqi

21.07.2025   4128   2 min.
Yarimta olma haqqi

Sobit ibn Ibrohim tahorat ola turib ariqda oqib kelayotgan bir olmaga ko‘zi tushadi va olmani olib yeydi. Olmaning yarmini yeb bo‘lganida, uning haqqi haqida o‘ylab qoladi. Shu xayolda Sobit ibn Ibrohim ariq chetidan yurib olma oqib chiqqan bog‘ga kiradi va bog‘ egasiga:

– Yeb qo‘ygan yarimta olmam uchun haqqingizni halol eting. Qolgan yarmi mana, oling, – deydi.

– Mayli, haqqimni halol etaman, faqat bir shartim bor, – deydi bog‘ egasi yigitning halol, taqvoli ekanini anglab.

– Shartingizni ayting, – deydi Sobit ibn Ibrohim.

Shunda bog‘ egasi:

– Bir qizim bor, uni nikohingga olasan. Lekin rozi bo‘lishingdan avval uning holatidan seni ogoh etishim lozim. Qizimning ko‘zi ojiz, hech narsani ko‘rmaydi, soqov – gapirmaydi va yana qulog‘i eshitmaydi – kar, qimirlamaydi – shol, – deydi.

Bog‘ egasining gaplarini eshitgan Sobit ibn Ibrohim lol bo‘lib qoladi. Yeb qo‘ygan yarimta olmaning haqqidan qo‘rqib, qizga uylanishga rozi bo‘ladi va:

– Mayli, taklifingizni qabul qildim, zora shu bilan Allohning roziligiga erishsam, – deydi.

Ota qiziga oq fotiha beradi. To‘y-tomoshalar o‘tgach, Sobit ibn Ibrohim salom berganicha qizning yoniga kiradi. Qiz salomga alik qaytargancha qo‘li ko‘ksida qulluq qiladi.

Yigit bo‘layotgan ishlardan hayratlanadi: Bu juda g‘alati-ku, soqov emas ekan-da, salomimga javob berdi. Tik turibdi, demak shol ham emas. Qo‘li ko‘ksida, bundan chiqdi ko‘zlari ham ko‘radi”.

Yigit shoshgancha tashqariga chiqadi va qizning otasiga: “Bu menga va’da qilingan qiz emas-ku, ko‘r, soqov, kar va shol deganingizning boisi ne?!” – deydi.

“Nega endi?” – izoh beradi qizning otasi: “Bu o‘sha qiz. Ko‘zi ojiz deganim – uning ko‘zlari Alloh harom qilgan narsaga boqmagan, qulog‘ining karligi – Alloh harom qilgan narsalarga quloq tutmagan, soqovligi ham rost, chunki tili Allohning zikrigagina aylangan, sholligi – yomon ishga yurmagan”.

Sobit ibn Ibrohim birovning haqqidan qo‘rqqanligi evaziga oliy mukofotga erishadi. Vaqt o‘tishi bilan uning ayoli yer yuzini ilm va fiqhga to‘ldirajak bir zotga, buyuk Imom Abu Hanifaga homilador bo‘ladi.