Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Iyul, 2025   |   24 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:27
Quyosh
05:06
Peshin
12:34
Asr
17:39
Shom
19:56
Xufton
21:27
Bismillah
19 Iyul, 2025, 24 Muharram, 1447

Zino – gunohi kabira

07.06.2022   4507   5 min.
Zino – gunohi kabira

Islom inson hayotining har bir sohasida o'zining beqiyos ko'rsatmalarini bergan. Zero, Islom inson hayotining bir bo'lagi emas, balki inson hayoti Islomning bir bo'lagidir. Islom jamiyati tom ma'nodagi poklik jamiyatdir. Hamma tomon, hamma narsa pok bo'lishi kerak. Bu jamiyatda zino harom sanaladi. Shuningdek, zinoga sabab bo'ladigan narsalar ham haromdir. Zino insonning ruhiy tinchligini yo'qotadigan razolatdir. Iffatli bo'lish kishiga tinchlik va xotirjamlik baxsh etadi. Bu ulkan gunohlardan bo'lib, shunday qattiq jazoga sabab bo'ladigan og'ir jinoyat to'satdan, o'z-o'zidan sodir bo'lmaydi.

Alloh taolo Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga shunday degan: “(Ey Muhammad,) mo'minlarga ayting, ko'zlarini (nomahram ayollarga tikishdan) to'ssinlar, avratlarini (haromdan) saqlasinlar! Mana shu ular uchun eng toza (yo'ldir). Albatta Alloh ular qilayotgan ishlardan xabardordir. Mo'minalarga ham ayting, ko'zlarini (nomahram erkaklarga tikishdan) to'ssinlar, avratlarini (haromdan) saqlasinlar!..” (Nur surasi, 30-31-oyatlar).

Payg'ambarimiz Muhammad s.a.v. zinodan qaytarib aytadilar: “Ey insonlar! Zinodan qo'rqinglar, unda 6 ta zarar bor. Shundan 3 tasi bu dunyoda, 3 tasi oxiratda bo'ladi. Bu dunyodagilari: zino ruhiy go'zallikni ketkazadi, kambag'allik keltiradi, umrni qisqartiradi. Oxiratdagilarga kelsak, ular – Allohning g'azabi, hisobdan yomon o'tish va jahannam azobidir”.

Abu Hurayra r.a.dan rivoyat qilinadi. Rasululloh s.a.v.: “Zinokor zino qilayotgan vaqtida mo'min holida bo'lmaydi, o'g'ri o'g'rilik qilayotgan vaqtda mo'min holida bo'lmaydi, xamr ichuvchi ichayotgan vaqtda mo'min holida bo'lmaydi va kishi birovning molini zo'rlik bilan olayotganida odamlar u zo'rlik bilan olayotganida undan ko'zlarini yumadigan bo'lishsa, u mo'min holida bo'lmaydi. Sizlardan birortalaringiz jinoyat qilayotganda u mo'min holida bo'lmaydi. Bas, bu narsalarni qilishdan saqlaninglar, saqlaninglar”, dedilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: “Agar kishi zino qilsa, iymon undan chiqadi va unga soyabon kabi bo'ladi. Agar (zinodan) bosh tortsa, iymon unga qaytadi” (Abu Dovud, Termiziy, Hokim rivoyati).

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Kimki zino qilsa yoki xamr ichsa, xuddi inson boshidan ko'ylagini echib olgandek, Alloh undan iymonni echib oladi” (Hokim rivoyati, sahih hadis).

Alloh taolo inson tanasining ayrim joylariga qarashni man etgan. Buning foydalari bisyor. Nomahramlarga qarashdan ko'zini tiygan odamning qalbi ham, tanasi ham salomat bo'ladi. Qolaversa, nigohni nomahramlardan tiyish bilan juda ko'p yomonliklar oldi olinadi, oilalar tinch bo'ladi. Buning biz bilgan-bilmagan hikmatlari ko'p.

Kimning eri yo xotini bo'la turib fahshga, zinoga yaqinlashsa, u o'ta haddan oshgan odamdir. Ular sof insoniy tabiatdan mutlaqo chetda bo'lgan odamlardir.

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Ey Ali, nazarga nazarni ergashtirma. Albatta, birinchisi sen uchun bezarar bo'lsa ham, boshqasi undoq emas, dedilar” (Imom Abu Dovud va Termiziy rivoyat qilishgan). Birinchi nazar, nomahramga to'satdan tushgani uchun zararsiz hisoblanadi, gunoh bo'lmaydi. Ammo undan keyin yana qayta nazar solishni to'satdan deb bo'lmaydi, bunisi qasddan bo'lgan bo'ladi va gunoh hisoblanadi.

Ushbu ta'limotlar ham Islom jamiyatini pok saqlash, yigit-qiz va erkak-ayollarni turli noshar'iy ishlardan, ulardan kelib chiqadigan noxush oqibatlardan himoyalash uchun kelgandir. Islom shariati hukmi bo'yicha erkak kishining ayollarning yo'lini to'sishi, tegajoqlik qilishi, gap otishi u yoqda tursin, pinhona nazar solishi ham harom, xiyonat hisoblanadi. Uylanmoqchi bo'lsa, shariat ko'rsatmasi bo'yicha nazar solsin, gunoh ham bo'lmaydi, birov malomat ham qilmaydi. O'z xotiniga xohlaganicha nazar solsin, undan lazzat olsin, savob bo'ladi. Ammo birovning ayoliga shahvat nazari bilan qaramasin. Zino sodir bo'lmagan choqda ham ko'z zinosi bo'ladi, xiyonat sodir bo'ladi. Shuning uchun Allohdan va qiyomat kunidan umidi bor erkaklar nomahram nazarlardan o'zlarini saqlasinlar, ayol-qizlar esa o'zlarini ko'z-ko'z qilmasinlar.

Biz Allohning amriga itoat etsak, U Zot dilimizga ixlos ne'matini soladi. Uning halovatini ibodat chog'ida sezamiz. Dunyoda imon lazzatidan ham qadrliroq, ko'ngil xotirjamligidan-da totliroq ne'mat yo'q. Alloh taolo barchamizni mustahkam imon, ixlos, ofiyat ne'mati bilan siylasin!

"Hadichai Kubro" O'MIBYu
3-kurs talabasi Orifjonova Gulhayo

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Odamlarni afv etadiganlar...”

16.07.2025   4736   4 min.
“Odamlarni afv etadiganlar...”

Abdurrazzoq San’oniy aytadi: Ali ibn Husayn roziyallohu anhum namoz uchun tahorat qilayotgan edi. Shu payt suv quyib turgan joriya qo‘lidan obdasta tushib ketib, uning yuziga ozgina shikast yetkazdi. Ali ibn Husayn boshini ko‘tarib, joriyaga qaradi. Joriya vaziyatni yumshatish maqsadida Qur’oni karim oyatlaridan o‘qidi: “... G‘azablarini yutadigan... (Oli Imron surasi, 134-oyat). Ali ibn Husayn roziyallohu anhum jimgina javob berdi: “G‘azabimni bosdim”.

Joriya oyatning davomini o‘qidi: ...odamlar-ni (xato va kamchiliklarini) afv etadiganlardir....

U kishi dedi: “Men seni afv etdim”.

Joriya oyatning oxirini o‘qidi: Alloh ezgulik qiluvchilarni sevar”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum dedi: “Bor, sen Allox yo‘lida ozodsan”.

Abdulloh ibn Ato aytadi: “Ali ibn Husaynning bir g‘ulomi (quli) xatoga yo‘l qo‘ydi va jazoga loyiq bo‘ldi. Ali ibn Husayn qamchini oldi. So‘ng u zot bunday oyatni o‘qidi: (Ey Muhammad!) Imon keltirgan kishilarga ayting, ular Alloh kunlari (qiyomat)dan umid qilmaydigan kimsalarni kechirib yuboraversinlar! Shunda (u sabrli) kishilarni qilgan ishlari (kechirishlari) sababli mukofotlagay! (Josiya surasi, 14-oyat).

Qul esa dedi: “Men bunday emasman, men Allohning rahmatidan umidvorman va uning azobidan qo‘rqaman”.

Ali ibn Husayn roziyallohu anhum qamchini tashlab yubordi va dedi: “Sen Alloh yo‘lida ozodsan”.

Muso ibn Dovud aytadi: Ali ibn Husayn xizmatkorini ikki marta chakirdi, u javob bermadi. Uchinchi marta chaqirgach javob qildi. Ali ibn Husayn unga dedi: “Ey o‘g‘lim, ovozimni eshitmadingmi?”.

Xizmatkor: “Eshitdim”, dedi.

Ali ibn Husayn so‘radi: “Nega javob bermading?”.

Xizmatkor: “Sizning shafqatingizga ishondim”, dedi.

Abdulg‘ofir ibn Qosim aytadi: Ali ibn Husayn masjiddan chiqib ketayotgan edi. Bir odam kelib uni haqorat qildi. Shunda Alining xizmatkor va qullari unga tashlanishdi.

Ali ibn Husayn ularni to‘xtatdi va bunday dedi: “Bas qilinglar, uning holatiga qaranglar”.

So‘ngra o‘sha odamga dedi: “Bizda siz bilmagan yana ko‘p narsalar bor. Agar sizga yordam kerak bo‘lsa, ayting, yordam beraylik”. O‘sha odam xatosini anglab, uyaldi va ortiga qaytdi.

Ali ibn Husayn uni yoniga chaqirib, o‘zi kiyib turgan chakmonini yelkasiga tashladi va ming dirham pul berdirdi.

Abu Ya’qub Muzaniy deydi: Hasan ibn Hasan bilan Ali ibn Husayn o‘rtasida bir oz noxushlik bo‘lib qoldi. Hasan bir kuni masjidda Ali ibn Husaynning yoniga keldi, uni turli so‘zlar bilan haqorat qildi. Ali ibn Husayn esa unga bir og‘iz ham javob qaytarmadi.

So‘ngra Hasan chiqib ketdi. Kechasi u alining uyiga bordi va eshigini qoqdi. Ali ibn Husayn eshikni ochib chiqdi. Hasan unga:

- Ey aka, agar siz haqiqatan ham men aytganlarimdek bo‘lsangiz, Alloh meni mag‘firat qilsin. Agar men yolg‘onchi bo‘lsam, Allox sizni mag‘firat qilsin, dedi va ketdi.

Ali ibn Husayn ortidan borib, yetib oldi va uni og‘ushiga oldi. Ikkovi yig‘lab yuborishdi. Shunda Hasan:

- Qasamki, endi siz xafa bo‘ladigan biron ish qilmayman, - dedi.

Ali esa unga: - Sen ham menga aytgan so‘zla ring uchun halollikdasan,- dedi.

Ibn Abi Dunyo rivoyat qiladi: Ali ibn Husaynning xizmatkori shoshgan holda oshxonadan temir pechni olib kelayotgan edi. Kutilmaganda temir pech tushib ketdi ketdi va narigi tomondan pastga tushib kelayotgan Ali ibn Husayn o‘g‘lining boshiga tegib, jarohat yetkazdi. Oqibatda u halok bo‘ldi. Mehmonlar bilan suhbatlashib o‘tirgan Ali ibn Husayn o‘rnidan sakrab turib, xizmatkorga dedi: “Sen ozodsan. Bu ishni qasddan qilmaganingni bilaman”. So‘ngra Ali ibn Husayn mayyitni dafn etish tadorigini ko‘rdi.

Shayx Mahmud MISRIYning “Solih va solihalar hayotlaridan qissalar”
nomli asaridan Ilyosxon AHMЕDOV tarjimasi.