Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Dinda savolim bor: "O'rgimchak tushgan suvni to'kib yuborish kerak" degan gaplar to'g'rimi?

24.05.2022   2405   2 min.
Dinda savolim bor:

— Halq orasida: “O'rgimchak (shu jumladan chayon) tushgan suvni agar u suv to'la idishga tushgan bo'lsa, butunlay hammasini to'kib tashlash kerak, it yalagan suvni ichib bo'lmaydi, kaltakesak odam terisiga tegsa, 40 marta yuvinish kerak, degan gaplar bor. Shular rostmi?

Bu gapning qayerdan kelib chiqqani noma'lum. Jumhur ulamolar, shu jumladan hanafiylar ham o'rgimchak, ari, suvarak va kapalaklar singari qonsiz hasharotlar idishdagi suv yoki taomga tushsa, hatto taomning qaynoqligi sabab o'lsa ham, suv yoki taomni najosat qilmaydi, deyishgan. Shuningdek, bu kabi hasharotlar tushgan suvni ichish yoki tahorat va g'usl kabi ibodatlar uchun ishlatish ham joiz. Bunga Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisdagi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning quyidagi hadislari dalil bo'ladi: “Agar birontangizning ichimligiga pashsha tushgudek bo'lsa, pashshaning hammasini botirib, so'ng olib tashlasin. Zero, uning bir qanotida kasallik bo'lsa, bir qanotida davo bor” (Imom Buxoriy rivoyati).

Ulamolar bunday deydilar: “Ushbu hadis agar suvga yoki biron suyuqlikka pashsha tushib, o'lsa, uni najosat qilmasligiga nihoyatda ochiq dalildir. Bu aksar ulamolar, shu jumladan hanafiylarning ham fikridir. Alloma Ibn Nujaym: “Pashsha to'g'risidagi mazkur hukm asalari, o'rgimchak va shu kabi oqar qoni mavjud bo'lmagan hasharotlarga ham tegishli bo'ladi”, degan (Bahrur-roiq).

Ibn Qudoma shunday deydi: “Agar pashsha, chayon, qo'ng'iz va shunga o'xshash oqar qoni bo'lmagan hasharotlar ozgina suvga tushib, o'lsa, suvni najosat qilmaydi” (Al-mug'niy).

Lekin kishi o'z tabiatidan kelib chiqib, chayon yoki shunga o'xshash hasharot tushgan ichimlikni iste'mol qilish yoxud undan foydalanishni istamasa ixtiyori o'zida.

 

Muhammad Ayyub domla Homidov

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi

11.07.2025   4882   2 min.
“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi

2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.


Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.


O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.


Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi. 

AlQuranuz

“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi