Sayt test holatida ishlamoqda!
17 Noyabr, 2025   |   26 Jumadul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:51
Quyosh
07:13
Peshin
12:13
Asr
15:21
Shom
17:06
Xufton
18:22
Bismillah
17 Noyabr, 2025, 26 Jumadul avval, 1447

Har bir soniyaga so'roq bor

23.05.2022   2001   4 min.
Har bir soniyaga so'roq bor

Tahririyatga turli mavzudagi xatlar keladi. Shulardan birida bunday deyiladi.

Assalomu alaykum, “Hidoyat” jurnali tahririyati. Sizlardan yordam umidida xat yo'llamoqdaman.

Aksariyat hamqishloqlarim dehqonchilik va mavsumiy ishlar shug'ullangani bois,  gohida ishsiz qoladi. Bekorchilikdan esa turli nomaqulchiliklar yuzaga keladi.  Ayniqsa, turli yoshdagi er-yigitlar ko'cha-mahalla boshlarida to'planib, kuni bo'yi suhbatlashib, karta, narda o'ynab o'tiradi. Ularning biror kishiga ziyoni tegmaydi. Lekin ko'chadan o'tayotgan ayolu qizlargaa qiyin. Bir tasavur qilib ko'ring, 10-15 chog'lik yigit sizga bir nazar solsa qay ahvolga tushasiz. Hatto erkak kishi ham bir seskanadi. Ayollarniku qo'yavering. Qishlog'imizga biror uzoqroqdan mehmon kelsa, bu manzaradan hayratga tushadi. Nahotki, “ Nahot, shunday bekor yurasizlarmi?” deya.  Bir necha bor ularga vaqtni behuda sarflamasliklari uchun nasihat qildim. Gapim zoye ketdi. Shunga sizlardan mana shu kabi insonlarga vaqtni bekor o'tkazish, umrni befoyda ishlarga sarflash haqida maqolalar berib, pand-nasihat qilsangizlar, deya iltimos qilmoqdaman”.

Darhaqiqat, kuyunchak jurnalxonning gaplarida jon bor. Ba'zi qishloqlarimizda bunday holat odat tusiga kirgan. Biroq hamma ham ko'chaning o'z odoblari borligini bilishmaydi. Bu haqda Abu Sa'id Hudriy roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda shunday deyiladi:“Nabiy sollallohu alayhi va sallam: “Yo'llarda o'tirishdan ehtiyot bo'linglar”, dedilar. “Ey Allohning Rasuli, biz gaplashib o'tirishga majbur bo'lamiz,” deyishdi. Shunda u zot: “Agar o'tirsangiz, yo'lning haqqini ado qiling”, dedilar. “Yo'lning haqqi nima ey Allohning Rasuli”, deyishdi.“Ko'zni tiyish, ozor bermaslik, amru ma'ruf va naxyi munkar,” dedilar.

Bizning suhbatlarimizda shu odoblar bormikin?

Yana bir gap. Ayrim joylarda har kunini oshxo'rlikda o'tkazayotgan erkaklar ham bor ekan. Ularga biror nima deb ko'ringchi, gohidagi tinimsiz mehnatiyu yoki umuman ish yo'qligini pesh qiladi. Bir qaraganda ularning so'zlari to'g'ridek, guyo... Biroq zamon tezlashib, insoniyat ilmda butun koinotni zabt etayotgan bir paytda biz qorin g'amida yashashimiz to'g'rimikin? O'zimiz shunday bo'lsak, kelajakda farzandlarimiz kim bo'ladi? Musulmon kishi har jabhada o'rnak bo'lishi lozim emasmi?

Afsuski, vaqtdan unumli foydalanish borasida xalqimiz ancha nunoqligi bor gap. Telekanallarning ko'pligi, ayniqsa, internetning keng tarqalishi bu narsani yanada oshirdi. Chunki umrini televizor, internet qarshisida o'tkazayotganlar kam emas.

 Qadimda ota-bobolarimiz  vaqtdan unumli foydalanish maqsadida ko'proq diniy ilmlariini mustahkamlash payida bo'lib, imkoni etguncha adabiyot bilan ham oshno bo'lgan. Bu esa ularning ma'naviy olamining yuksalishiga xizmat qilgan. Bugun-chi? Bu savolga javob topish o'ta mushkul.

Dinimiz ta'limotiga ko'ra, musulmon kishi har bir so'zi, amali va umrini nima bilan o'tkazgani haqida Alloh taolo oldida hisob beradi.  Bu haqda quyidagicha hadis kelgan: “Muoz ibn Jabal roziyallohu anhudan rivoyat qilgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar: “Qiyomatda kunida banda oyoqda turar ekan, to'rt xislat borasida so'raladi: umrini nima bilan o'tkazgani, yoshligini nimaga ketkazgani, mol-mulkini qayerdan ishlab topgani va qayerga sarflagani, ilmiga qanday amal qilgani”( Imom Bazzor va Imom Tabaroniy rivoyati).

Bir o'ylab ko'ring, hayotimizni nimaga sarflaganimiz haqida Haq taologa qanday hisob beramiz? Vaqtimizni behuda suhbatlaru choyxonalarda o'tkazdik debmi? Yoki ilm xususida so'rasa-chi? Biror kitob o'qimadim, sharoitim yo'q edi, deya olamizmi?

Shunday ekan imkon borida, vaqtning, umrning qadrini bilaylik.

Bobur MUHAMMAD

 

“Hidoyat” jurnali

2022 yil 2-son

Maqolalar
Boshqa maqolalar

«Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida konferensiya bo‘lib o‘tdi

15.11.2025   5703   4 min.
«Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida konferensiya bo‘lib o‘tdi

Bugun 2025 yil 13-noyabr sanasida Mir Arab oliy madrasasi anjumanlar zalida «Globallashuv davrida sof aqida va tasavvuf masalalari» mavzusida xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya bo‘lib o‘tdi.


Tadbirni Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining I-o‘rinbosari Davronbek Maqsudov kirish so‘zi bilan ochib berdi. Shundan so‘ng O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinborasi Muhammadolim domla Muhammadsiddiqov yurtimizda diniy sohadagi islohotlar, yangi ochilgan ilmiy-tadqiqot markazlari, oliy diniy ta’lim muassasalari haqida so‘z yuritdi.

Anjumanda so‘zga chiqqan O‘MI Buxoro viloyati vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori ustoz Jobir domla Elov konferensiya ishiga omad tilab, tashrif buyurgan ma’ruzachilarga o‘z minnatdorligini bildirdi.

Shu bilan bir qatorda anjumanda xalqaro darajadagi ilmiy konferensiyani keng yoritish maqsadida televideniya xodimlari ham taklif etildi.

Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya 2 sho‘bada olib borildi. Qo‘yida sho‘balar mavzular hamda o‘z ma’ruzasi bilan qatnashgan ma’ruzachi va ishtirokchilar bilan tanishtirib o‘tamiz:
 

Ishtirokchilar:

Davron Maqsudov - Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining 1- o‘rinbosari;

Muhammadolim Muhammadsiddiqov - O‘zbekiston musulmonlari idoras1 raisi o‘rinbosari, siyosiy fanlar doktori,professor;

Azizbek Qalandarov - Viloyat hokimining jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar bo‘yicha o‘rinbosari;

Jobir Elov - O‘zbekiston musulmonlari idorasi Buxoro viloyati vakili, Mir Arab oliy madrasasi rektori.

I-Sho‘ba. Globallashuv davrida sofaqida: muammolar va yechimlar.

Abdulatif Alloqulov - Imom Moturudiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi, Moturudiylik ta’limoti tadqiqotlari bo‘limi boshlig‘i(PhD), dots.nt - "Moturudiylik ta’limotida tafviz va ta’vil metodologiyasi";

Dr. Ahmed Saad Ibrahim Abdulrahman Osman - Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi ilmiy xodimi "Tasavvuf va kalom ilmi o‘rtasidagi ma’rifiy uyg‘unlik";

Ahmad Rajab Ahmad Adaviy - Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi - Hadis sharif olimlari va ularning boshiga kelgan e’tiqodiy sinovlar: "Imom Nasaiy va u kishining "Xosais Ali" va "Musnadi Ali" kitoblari talqinida";

Ahmad Muhammad Ali Misriy - Mir Arab oliy madrasasi o‘qituvchisi - "Ekstremizm va terrorizmga qarshi diniy ta’limning ta’siri";

II-Sho‘ba. Globallashuv davrida tasavvuf: ma’naviy meros va zamonaviylik.

Oygul Sharipova - Jo‘ybori Kalon ayol-qizlar o‘rta maxsus islom ta’lim muassasasi rahbari, falsafa fanlari doktori (DsC) professor. "Tasavvuf ta’limoti - ijtimoiy barqarorlik omili";

Haydar Yuldashxodjayev – Yangi asr universiteti kafedra mudiri, dots.nt, tarix fanlari nomzodi. "Musoxon Dahbidiyning Xojagon- Naqshbandiya ta’limoti rivojida tutgan o‘rni";

Gulchehra Navro‘zova - Buxoro davlat texnika universiteti ijtimoiy fanlar va jismoniy madaniyat kafedrasi professori, falsafa fanlari doktori "Naqshbandiya ta’limotining insonparvarlik mohiyati";

Dr. Ayman Usmon Abdul’alim Muhammad Shariiy – Buxoro davlat universiteti Islom tarixi va manbashunosligi, falsafa kafedrasi o‘qituvchisi "Globallashuv davrida arab tili va arab tiliga kirib kelgan so‘zlarning ta’siri";

Husen Djurayev - Buxoro davlat universiteti "Islom tarixi va manbashunosligi, falsafa" kafedrasi dots.nti, tarix fanlari bo‘yicha falsafa doktori - "Xattotlik san’ati va qo‘lyozma manbalarining insoniyat madaniyatiga ta’siri".

Moderator:

To‘xtasinov Ro‘zimuhammad – Mir Arab oliy madrasasi katta o‘qituvchisi, Islomshunoslik fanlari bo‘yicha falsafa doktori(PhD).

Anjuman so‘ngida barcha ma’ruzachilarga esdalik sovg‘alari hamda sertifatlar topshirildi hamda Oliy madrasa rektori ustoz Jobir domla Elov tomonidan barcha tashrif buyurganlarga va tashkilotchilarga minnatdorlik bildirildi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Buxoro viloyati vakilligi Matbuot xizmati