Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Iyul, 2025   |   19 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:21
Quyosh
05:02
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:33
Bismillah
14 Iyul, 2025, 19 Muharram, 1447

Hushbo'y narsalar, moy surtish va oroyish berish

20.05.2022   1819   3 min.
Hushbo'y narsalar, moy surtish va oroyish berish

Salmoni Forsiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Kim juma kuni g'usl qilib, iloji boricha poklanib, o'z moyidan, xushbo'y narsalardan surtib, so'ngra chiqib, ikki kishining orasini yormay (joy topib) o'ziga bitilgan namozni o'qisa va imom gapirganda jim turib quloq solsa, albatta, uning o'tgan jumadan bungacha bo'lgan narsalari mag'firat qilinadi», dedilar».
Abu Hurayra:
«Uch kun ziyodasi bilan. Chunki har bir yaxshilik o'n mislga ko'paytirilur», dedi».
Ikki shayx rivoyat qilishgan.
Abu Dovudning lafzida:
«Kim juma kuni g'usl qilib, eng yaxshi liboslaridan kiysa, agar xushbo'y narsasi bo'lsa undan surtsa, so'ngra jumaga borib, odamlarning elkasiga turtmasa, keyin o'ziga bitilgan namozni o'qisa, imomi chiqsa, u namozidan forig' bo'lguncha quloq ossa, bu (juma) bilan undan oldingi juma orasidagi narsaga kafforat bo'ladi», deyilgan.

Sharh: Ochiq-oydin ko'rinib turibdiki, juma namozi har bir mo'min-musulmon banda uchun har haftada bir marta beriladigan qulay fursat. Bu fursatdan foydalana olish kerak. Bu haftalik qulay fursatni ba'zi rivoyatlarda Alloh musulmonlarga bayram qilib qo'ygan kun deyilgan. Ana o'sha kunda musulmon kishiga odatdagi kunlardan ko'ra ko'proq savob ishlab olish imkoni berilgan.
Qolaversa, tahorat va besh vaqt namoz kabi ibodatlar bilan ham yuvilmay qolgan haftalik kichik gunohlar yuvib yuboriladi.
Ana shu baxtga muyassar bo'lish uchun quyidagi ishlarni qilish kerak:
1. «G'usl qilish».
Bu haqda oldin batafsil aytdik.
2. «Iloji boricha poklanish».
Bunga qovuq va qo'ltiq ostidagi tuklarni tozalash, tirnoqlarni olib yurish va mo'ylabni tekislash kabi ishlar kiradi. Juma kuni shu ishlarni qilish zarur.
3. «Moy surtish».
Bunda sochni moylash ko'zda tutiladi. Ayniqsa, issiq o'lkalarda sochni yaxshilab tarab, unga xushbo'y moy surtish odat bo'lgan.
4. «Hushbo'y narsalar surtish».
Atir, mushk kabi noxush hidlarni ketkazadigan xushbo'y narsalarni sepib jumaga borilsa, jamoatda ajoyib bir yaxshi hid paydo bo'lishiga hissa qo'shiladi.
5. Jumaga ketayotib eng yaxshi kiyimlarni ki¬-yib olish. Chunki juma haftalik bayram, musulmonlarning to'planish kuni. Do'st-dushmanning oldida musulmonlar o'zini ko'rsatadigan kun. Bu kunda yarashadigan chiroyli kiyimlar bilan ko'rinish yaxshi.
6. Masjidga borganda o'zidan oldin kelib o'tirganlarni yorib oldinga o'tmaslik. Balki bo'sh joyni topib, hech kimga xalaqit bermay o'tirish juda ham matlubdir.
7. Jumaga borgan odam imom xutba qilmayotgan bo'lsa, darhol namoz o'qib olishi kerak.
8. Imom xutbaga chiqsa, jim turib quloq solish lozim.
Kim shu ishlarni qilsa o'tgan jumadan buyon qilgan kichik gunohlari mag'firat qilinadi.

Hadis va hayot

Maqolalar
Boshqa maqolalar

O‘zini bolalardek tutsin...

14.07.2025   978   3 min.
O‘zini bolalardek tutsin...

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bolalar bilan muomala qilish uslubi

Eringizning hurmatini joyga qo‘ying!

Erkak kishining oilada oila boshlig‘i, ota sifatida o‘z o‘rni bo‘lmog‘i lozim. Buning uchun ayol kishi turmush o‘rtog‘iga nisbatan mehr-muhabbatli, ayniqsa, farzandlarining oldida otaning hurmatini joyiga qo‘ymog‘i kerak. Soliha ayol har qanday vaqtda otalarining buyuk shaxs ekanini bildirib turadi va otani hurmat qilish, uni yaxshi ko‘rishda bolalariga o‘rnak bo‘lib, amaliy yo‘l ko‘rsatadi. Farzandlariga otasining go‘zal xislatlarini o‘rnak sifatida aytib beradi. Onaning farzandiga: “Mana shunday qilsang otang sendan xursand bo‘ladi. Bunday qilmagin, dadangning jahllari chiqadi. Dadangning sendan jahli chiqsa, Allohning ham g‘azabi keladi”, deya pand-nasihatlar qilmog‘i maqsadga muvofiqdir.


Arzimas bo‘lsa ham hadyalar bering!

Farzandingizga kichik bo‘lsa-da, hadyalar bering. Bayram kunlari, biror muvaffaqiyatga erishganliklari munosabati bilan, ayniqsa, hayit kunlari buni unutmang. Bu bilan farzandingizning sizga bo‘lgan mehr-muhabbati, e’tibori ortadi, kayfiyati ko‘tariladi, yaxshiliklar sari intiladi. Sovg‘alaringiz ichida u qiziqqan kitoblar bo‘lsa, undan-da yaxshi.


Farzandingizga quloq soling!

Farzandingiz bog‘chasida yoki maktabida nima bo‘lganini aytib berish uchun oldingizga kelsa, uning shashtini qaytarmang. So‘zlarini diqqat bilan tinglang. U siz bilan o‘zining his-tuyg‘ularini bo‘lishmoqchi bo‘ladi. Farzandingizning muvaffaqiyatlarini rag‘batlantiring, agarda u imtihondan yuqori baho olsa, yilni a’lo baholarga yakunlab, maqtov yorlig‘i bilan taqdirlansa, siz ham farzandingizni munosib baholang, shirin so‘zlaringiz bilan uni yanada ilhomlantiring. 


Farzandlaringiz bilan hazillashib turing!   

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan hazillashar va ularga mehr ko‘rsatar edilar. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nevaralari Hasayinni o‘pdilar. U zotning oldilarida tamiymlik Aqro ibn Hobis o‘tirgan edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga: “Mening o‘nta bolam bor, ulardan birontasini ham o‘pmagan ekanman”, dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Rahm qilmagan kishiga rahm qilinmaydi” [1],  dedilar».

Nabiy alayhissalom bolalar bilan hazillashar, ularning boshlarini silar edilar. Bolalar esa u zotning taftini, mehrini his qilishardi. Abdulloh ibn Ja’far roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, u kishi aytadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qo‘llari bilan mening boshimni siladilar va: “Alloh, Ja’farga bolasi uchun o‘rinbosar bo‘l” [2], dedilar. 

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bolalarning yanoqlarini silaganlari borasida  “Sahihi Muslim”da rivoyat keltiriladi. Jobir ibn Samura roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga namoz o‘qidim, keyin u zot uylariga chiqib ketdilar, men ham birga qo‘shilib oldim, yo‘lda ikkita yosh bola u zotning qarshilaridan chiqdi, har birining yanoqlarini alohida-alohida silab qo‘ydilar”.

Muoviyya roziyallohu anhu: “Kimning kichik yoshdagi farzandi bo‘lsa, farzandi bilan munosabatda o‘zini bolalardek tutsin”, deganlar. 


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.

 


[1]  Muttafaqun alayh.
[2]  Imom Hokim rivoyati.