Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Hushbo'y narsalar, moy surtish va oroyish berish

20.05.2022   1813   3 min.
Hushbo'y narsalar, moy surtish va oroyish berish

Salmoni Forsiy roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Kim juma kuni g'usl qilib, iloji boricha poklanib, o'z moyidan, xushbo'y narsalardan surtib, so'ngra chiqib, ikki kishining orasini yormay (joy topib) o'ziga bitilgan namozni o'qisa va imom gapirganda jim turib quloq solsa, albatta, uning o'tgan jumadan bungacha bo'lgan narsalari mag'firat qilinadi», dedilar».
Abu Hurayra:
«Uch kun ziyodasi bilan. Chunki har bir yaxshilik o'n mislga ko'paytirilur», dedi».
Ikki shayx rivoyat qilishgan.
Abu Dovudning lafzida:
«Kim juma kuni g'usl qilib, eng yaxshi liboslaridan kiysa, agar xushbo'y narsasi bo'lsa undan surtsa, so'ngra jumaga borib, odamlarning elkasiga turtmasa, keyin o'ziga bitilgan namozni o'qisa, imomi chiqsa, u namozidan forig' bo'lguncha quloq ossa, bu (juma) bilan undan oldingi juma orasidagi narsaga kafforat bo'ladi», deyilgan.

Sharh: Ochiq-oydin ko'rinib turibdiki, juma namozi har bir mo'min-musulmon banda uchun har haftada bir marta beriladigan qulay fursat. Bu fursatdan foydalana olish kerak. Bu haftalik qulay fursatni ba'zi rivoyatlarda Alloh musulmonlarga bayram qilib qo'ygan kun deyilgan. Ana o'sha kunda musulmon kishiga odatdagi kunlardan ko'ra ko'proq savob ishlab olish imkoni berilgan.
Qolaversa, tahorat va besh vaqt namoz kabi ibodatlar bilan ham yuvilmay qolgan haftalik kichik gunohlar yuvib yuboriladi.
Ana shu baxtga muyassar bo'lish uchun quyidagi ishlarni qilish kerak:
1. «G'usl qilish».
Bu haqda oldin batafsil aytdik.
2. «Iloji boricha poklanish».
Bunga qovuq va qo'ltiq ostidagi tuklarni tozalash, tirnoqlarni olib yurish va mo'ylabni tekislash kabi ishlar kiradi. Juma kuni shu ishlarni qilish zarur.
3. «Moy surtish».
Bunda sochni moylash ko'zda tutiladi. Ayniqsa, issiq o'lkalarda sochni yaxshilab tarab, unga xushbo'y moy surtish odat bo'lgan.
4. «Hushbo'y narsalar surtish».
Atir, mushk kabi noxush hidlarni ketkazadigan xushbo'y narsalarni sepib jumaga borilsa, jamoatda ajoyib bir yaxshi hid paydo bo'lishiga hissa qo'shiladi.
5. Jumaga ketayotib eng yaxshi kiyimlarni ki¬-yib olish. Chunki juma haftalik bayram, musulmonlarning to'planish kuni. Do'st-dushmanning oldida musulmonlar o'zini ko'rsatadigan kun. Bu kunda yarashadigan chiroyli kiyimlar bilan ko'rinish yaxshi.
6. Masjidga borganda o'zidan oldin kelib o'tirganlarni yorib oldinga o'tmaslik. Balki bo'sh joyni topib, hech kimga xalaqit bermay o'tirish juda ham matlubdir.
7. Jumaga borgan odam imom xutba qilmayotgan bo'lsa, darhol namoz o'qib olishi kerak.
8. Imom xutbaga chiqsa, jim turib quloq solish lozim.
Kim shu ishlarni qilsa o'tgan jumadan buyon qilgan kichik gunohlari mag'firat qilinadi.

Hadis va hayot

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

11.07.2025   3889   4 min.
Ummatimga tahdid qilingan narsa keladi

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

عَنْ أَبِي مُوسَى t قَالَ: صَلَّيْنَا الْمَغْرِبَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، ثُمَّ قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، فَخَرَجَ عَلَيْنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: مَا زِلْتُمْ هَاهُنَا، قُلْنَا: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، قُلْنَا نَجْلِسُ حَتَّى نُصَلِّيَ الْعِشَاءَ، قَالَ: أَحْسَنْتُمْ أَوْ أَصَبْتُمْ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَكَانَ كَثِيرًا مَا يَفْعَلُهُ فَقَالَ: النُّجُومُ أَمَنَةٌ لِلسَّمَاءِ فَإِذَا ذَهَبَتِ النُّجُومُ أُتِيَ السَّمَاءَ مَا تُوعَدُ، وَأَنَا أَمَنَةٌ لِأَصْحَابِي فَإِذَا ذَهَبْتُ أُتِيَ أَصْحَابِي مَا يُوعَدُونَ، وَأَصْحَابِي أَمَنَةٌ لِأُمَّتِي فَإِذَا ذَهَبَتْ أَصْحَابِي أُتِيَ أُمَّتِي مَا يُوعَدُونَ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:

«Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan Shom namozini o‘qidik. So‘ngra «Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik», dedik. Bas, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga chiqdilar va:

«Hali ham shu yerdamisizlar?» dedilar.

«Ha, yo Allohning Rasuli. Xuftonni o‘qigunimizcha o‘tirib turaylik, dedik», deb javob berdik.

«Yaxshi qilibsizlar» yoki «To‘g‘ri qilibsizlar», dedilar u zot. So‘ngra boshlarini osmonga ko‘tardilar. Ko‘pincha shunday qilar edilar. Ke­yin u zot:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir. Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi. Men sahobalarim uchun omonlikdirman. Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi. Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar. Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir», dedilar».

Muslim rivoyat qilgan.

Ushbu hadisi sharifda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlarida bo‘ladigan suhbatlardan birining mazmuni haqida so‘z ketmoqda. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning masjidlari o‘sha paytdagi Islom jamiyatining qalbi – yuragi ekanligi hammaga ma’lum. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning shaxslari musulmonlarga o‘rnak bo‘lganidek, u zotning masjidlari ham o‘zga masjidlarga o‘rnakdir. Islom jamiyatida har bir masjid o‘z qavmidan tashkil topgan kichik jamiyatning tinimsiz urib turgan yuragi bo‘lishi kerak.

Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam mazkur suhbatda sahobai kiromlarga ajoyib o‘xshatish ila o‘zlarining fazllarini bayon qilib bermoqdalar:

«Yulduzlar osmon uchun omonlikdir».

Yulduzlar osmonda tursalar, osmon omon bo‘ladi. Ular osmonning omonlik ishonchlaridir.

«Qachon yulduzlar ketsa, osmonga unga tahdid qilingan narsa keladi».

Osmonga tahdid qilingan narsa uning nizomining buzilishi va qiyomat qoim bo‘lishidir.

«Men sahobalarim uchun omonlikdirman».

Osmon yulduzlar bilan omon turganidek, sahobai kiromlar ham Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashar ekanlar.

«Qachon men ketsam, sahobalarimga ularga tahdid qilingan narsa keladi».

Sahobai kiromlarga tahdid qilingan narsa ularning oralarida xilof va kelishmovchiliklar kelib chiqishidir.

«Sahobalarim ummatim uchun omonlikdirlar».

Osmon yuduzlar bilan, sahobai kiromlar Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bilan tinch-omon yashaganlaridek, Islom ummati ham sahobai kiromlar bilan tinch yashar ekanlar.

«Qachon sahobalarim ketsalar, ummatimga ularga tahdid qilingan narsa keladir».

Islom ummatiga tahdid qilingan narsa havoi nafsga ergashish va molu dunyoga o‘ch bo‘lish kabi nuqsonlarga mubtalo bo‘lishdir.

Ushbu hadisi sharifdan sahobai kiromlarning fazllari qanchalik ulug‘ ekanligini bilib olishimiz kerak. Ana shunday ulug‘ fazl egalari bo‘lgan zotlarni hurmatlash va ulardan o‘rnak olish musulmon ummatining burchidir.


«Hadis va hayot» kitobining 21-juzidan olindi