Sayt test holatida ishlamoqda!
25 Sentabr, 2025   |   3 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:55
Quyosh
06:13
Peshin
12:20
Asr
16:28
Shom
18:19
Xufton
19:31
Bismillah
25 Sentabr, 2025, 3 Rabi`us soni, 1447

“Sen oilangda baxtli bo'lsang, ko'chada ham baxtlisan”

17.05.2022   2053   4 min.
“Sen oilangda baxtli bo'lsang, ko'chada ham baxtlisan”

Oila – muqaddas tushuncha. Har bir odam o'zini oilasiz tasavvur qila olmaydi. Oila jamiyatning bir bo'lagi.

Barcha narsa juft-juft bo'lib yaratilgan ekan, shunday yashash tabiat qonunidir. Lekin oila bo'lib yashash tabiat taqozasidir. Yer yuzida birinchi oilani Odam Ato bilan Momo Havo tuzishgan. Ular uzoq ayriliqdan keyin bir-birini juda sog'inib qolishgach, diydor ko'rishganlar. Muhabbat tarixi ham birinchi otamiz va birinchi onamizdan boshlanadi desak, yanglishmaymiz. Muhabbat juda qadimgi tushuncha, lekin uni har bir yurak yangilaydi, deganida shoir haqdir.

Ma'lumki, oila jamiyatning birinchi va birlamchi zarrasidir. Jamiyat ana shu kichik zarralardan tashkil topadi. Lekin u shunchaki zarra emas, tirik vujudlar ittifoqidir. Har bir tirik vujudning o'zi alohida bir olam. Yer yuzida agar 7 milliarddan ortiq odam yashasa, ularning har biri o'ziga xos fe'l-atvorga ega, bir odam ikkinchi odamdan nimasi bilandir farqlanadi, bu yorug' jahonda bir-birini aynan takrorlaydigan kishilar yo'q. Odamlarki betakror bo'lsa, oilalarning bir-biriga o'xshamasligi o'z-o'zidan ayondir. Er va xotin – ikki tirik vujudning, ikki odamning o'zaro ittifoqidan paydo bo'lgan uchinchi bir olam- bu oiladir. Ittifoq iborasida ahillik, totuvlik degan ma'nolar ham bor, albatta. Agar oila haqiqatan tinch-totuv, ahil bo'lsa, olam guliston. Aks holda turmush do'zaxga aylanadi, oila esa zindonning o'zi bo'ladi, er-xotin esa bir-biriga raqib va raqiba bo'lib qoladilar, buning jabrini esa ulardan ko'ra farzandlari, yaqin qarindoshlari tortadilar. Jamiyatga moddiy va ma'naviy ziyon etadi.

Darhaqiqat, oila faqat er va xotinning o'zidan iborat emas. Oila er- xotin, ularning bola-chaqalari, eng yaqin tug'ishganlaridan iborat kishilar guruhi, boshqacha aytganda xonadondir. Oila odamlarning tabiiy, iqtisodiy, huquqiy, ma'naviy munosabatlarlariga asoslangan ijtimoiy birligidir. Tabiiy munosabat deyilganda, er-xotinlik munosabatlari, farzand ko'rish; iqtisodiy munosabatlar deyilganda, mulkiy munosabatlar: uy-ro'zg'or, hovli-joy – boshpana – kichik vatan; xuquqiy munosabat deyilganda, nikohni davlat yo'li bilan qayd etish nazarda tutilmoqda. Oila rasmiy tus olgan taqdirdagina, er xotini oldida, xotin eri oldida,ularning ikkovlari farzandlari oldida, farzandlari ota-onalari oldida mas'uliyati va burchlari, haqlari bo'ladi. Ma'naviy munosabat deyilganda er-xotin, ota-ona va farzandlari o'rtasidagi mehr-muhabbat, mehr- oqibat, odob-axloq, ta'lim- tarbiya kabi insoniy tuyg'ular va talablar ko'zda tutilmoqda.

Oila a'zolari bir-birlari bilan umumiy turmush, o'zaro iqtisodiy-mulkiy, huquqiy,axloqiy, ruhiy aloqalar bilan bog'lanadi. Oilaning birinchi vazifasi o'z nasl-nasabini davom ettirishdan, solih va soliha farzandlarni tarbiyalashdan, oila a'zolarining tirikchiligini, bo'sh vaqtni ko'ngilli o'tkazishni ta'minlashdan iborat.

Oilaviy munosabatlar nisbatan mustaqil hodisa bo'lib, oilaning ichki ishlarlariga hech kim huda-behuda aralashishga haqli emas. Shu sababli oila muqaddas va daxlsiz hisoblanadi. Oila o'ziga xos kichik bir muxtor davlatdir. Lekin oila osmondan tushmaydi, oila jamiyatdan tashqarida bo'lmaydi, uning tarkibida bo'ladi. Oilaviy munosabatlar jamiyatdagi mavjud ijtimoiy, iqtisodiy, mafkuraviy va ma'naviy munosabatlar bilan belgilanadi va ular ta'sirida o'zgarib boradi. Oilaviy munosabatlar jonli va o'zgaruvchan jarayondir. Shunga ko'ra har bir jamiyat o'ziga mos va xos oila turini tanlaydi va shakllantiradi. Masalan, XII asrdagi o'zbek oilasi bilan bugungi o'zbek oilasi o'rtasida farqlar bor.

O'zbek oilasining jahondagi boshqa oilalarga o'xshash tomonlari ko'p. Shu bilan birga uning o'ziga xos jihatlari ham yo'q emas. Halqimizda, nikoh eng, avvalo, Arshi a'loda o'qilur, keyin esa erda, degan naql behudaga aytilmagan. Ota-bobolarimizning azaliy tushunchalari bo'yicha, nikoh – ilohiy ahd, oila muqaddasdir.

Hazrat Rumiy: “Sen oilangda baxtli bo'lsang, ko'chada ham baxtlisan”, deb bejiz aytmaganlar. Baxtli oila – baxtli hayot asosi hisoblanadi. Bunday oilalarni asrab-avaylash eng asosiy vazifalarimizdan. Baxtli oilamiz qadriga etish har birimizning burchimiz. Oila baxtli bo'lishida esa diniy tarbiya va ilmning ahamiyati juda kattadir.

Faxriddin YeRNAZAROV,
Toshkent Islom instituti
“Tillar” kafedrasi katta o'qituvchisi.

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

“Haj – 2026” mavsumi ziyoratchilari uchun nimcha tayyorlab beruvchi korxonalar o‘rtasida tanlov

24.09.2025   3353   1 min.
“Haj – 2026” mavsumi ziyoratchilari uchun nimcha tayyorlab beruvchi korxonalar o‘rtasida tanlov

O‘zbekiston musulmonlari idorasi “Haj – 2026” mavsumi ziyoratchilari uchun nimcha (kamzul) tayyorlab beruvchi korxonalar o‘rtasida tanlov e’lon qiladi

I. Tanlovda qatnashish uchun quyidagi hujjatlar talab etiladi:

  1. Tanlovda ishtirok etish bo‘yicha xat;
  2. Korxona guvohnomasi va rahbarining pasport nusxasi;
  3. Bankdan K-2 shaklidagi ma’lumotnoma;
  4. Erkak va ayollar uchun bittadan nimcha namunasi;
  5. Tijorat taklifi;
  6. Korxonaning so‘nggi bir yilda bankdagi pul mablag‘lari aylanmasi haqida ma’lumot;
  7. Bog‘lanish uchun telefon nomerlari;

Amaldagi qonunchilikka muvofiq zarurat bo‘lsa qo‘shimcha hujjatlar talab etilishi mumkin.

II. Mahsulotlar (erkaklar va ayollar nimchasi) uchun qo‘yilgan talablar:

  • Nimchalar 50, 52, 54, 56 va 58 o‘lchamlarda tikilishi lozim.
  • Nimchalarning oldi qismi tugmali bo‘lishi shart.
  • Nimchaning orqa yuqori qismida O‘zbekiston Respublikasi bayrog‘i aks ettirilgan bo‘lishi kerak.
  • Bayroqning tepa qismida, orqa tomonda lotin alifbosida “UZBEKISTAN” yozuvi joylashtirilishi talab qilinadi.
  • Har bir nimchaning og‘irligi 190–220 gramm zichlikdagi matodan tayyorlangan bo‘lishi kerak.
  • Nimchalar moviy (och ko‘k) rangda bo‘lishi lozim.
  • Old qismida uchta cho‘ntak bo‘lishi: ikki tomonda (yon cho‘ntaklar) va yuqori chap qismida bitta qo‘shimcha cho‘ntak.
  • Old yuqori chap cho‘ntak ustki qismida O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi “Haj” va “Umra” markazi logotipi joylashtirilgan bo‘lishi shart.

Tanlovda ishtirok etish istagida bo‘lgan korxona va tashkilotlar 2025 yil 31 oktyabr kuniga qadar yuqoridagi talablar asosida hujjatlarni O‘zbekiston musulmonlari idorasiga taqdim etishlari mumkin.

Manzil: Toshkent shahri, Olmazor tumani, Qorasaroy ko‘chasi, 47-uy. Telefon: 71-240-04-75, 98-140-04-75

Yangiliklar