Surxondaryo viloyati Termiz tumani Do'stlik mahallasidagi xonadonlardan biridan Qoraxoniylar va Saljuqiylar davriga oid kulolchilik buyumlari parchalari va oltin dinor topildi, deb xabar bermoqda «Dunyo» AA.
Turizm va madaniy meros vazirligi ma'lumotiga ko'ra, xonadon egasi Ulkan Eraliyev Termiz arxeologiya muzeyiga ushbu topilma haqida xabar bergan. Muzey va viloyat madaniy meros boshqarmasi xodimlaridan iborat guruh topilma aniqlangan joyga borib, qazilma maydonida dastlabki ish jarayonini olib bordi. Unga ko'ra, ushbu qimmatbaho ashyolar Qoraxoniylar va Saljuqiylar davriga oid ekanligi aniqlandi.
Ulkan Eraliyev qimmatbaho topilmani belgilangan tartibda Termiz arxeologiya muzeyiga topshirdi, shundan so'ng unga amaldagi qoidalarda belgilangan haq to'lab berildi.
Muzey direktori boshchiligidagi muzey mutaxassislari va numizmatlari tomonidan qimmatbaho topilma dastlabki ekspertizadan o'tkazildi.
– Oltin dinorning old tomonida muzey numizmati doktoranti Mansur Normo'minov «Alloh» va «Muhammad» so'zlarini, shuningdek, arab alifbosining ayrim harflarini o'qishga muvaffaq bo'ldi. Tanganing orqa tomonidagi matn deyarli o'chib ketgan. Shikastlangan, lekin yaxshi saqlanib qolgan tanga – oltin dinorning og'irligi 1,92 grammni tashkil qilgan. Ma'lumki, musulmon mamlakatlarida tilla tangalar «dinor», kumush tangalar «dirham» deb atalar edi, – deydi Madaniy meros agentligi direktorining birinchi o'rinbosari Tursunali Qo'ziyev.
Ma'lumot uchun, bu yil Termiz arxeologiya muzeyi ochilganiga 20 yil to'ladi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Savol: Ota-onam meni majburlab erga bermoqchi, bola bilan ko‘rishdim va ko‘nglim g‘ash bo‘lib qoldi. Keyin istixora o‘qishni boshladim va baribir ko‘nglim yumshamadi. Uydagilarga tushuntirdim, lekin meni eshitishmayapti. Men qanday yo‘l tutsam bo‘ladi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xotin-qizlarni majburlab erga berishdan man qilingan. Zero, nikoh ikki tomonning roziligi bilan tuziladi. Juvon bo‘lsa, u bilan ochiqcha gaplashiladi, bokira bo‘lsa, undan izn so‘raladi. Bokira (rozilik alomatlari bilan) sukut qilsa, bu uning nikohga izn bergani bo‘ladi.
Barcha fiqhiy manbalarimizda kelin va kuyov o‘z roziligini bildirishi (iyjob va qabul) nikohning asosiy rukni ekani bayon qilingan. Kelin-kuyovdan biri nikohga rozi bo‘lmasa, nikoh durust bo‘lmaydi.
Ota-onaning vazifasi esa farzandini boylik, mansab yoki boshqa g‘arazlar sababli ko‘r-ko‘rona uylanish yoki erga tegishga majburlash emas. Balki farzandiga juft bo‘layotgan yigit yo qizning diyonati, xulq-odobiga va kasb-hunariga e’tibor qilishdir.
O‘z o‘rnida turmush qurayotgan farzand ham ota-onasining tavsiyalari o‘rinli bo‘lsa, qabul qilishi, qaysarlik qilmay ularning hayotiy tajribalaridan foydalanishi kerak.
Xotin-qizlarni majburlab erga berish holatlarida Payg‘ambarimiz alayhissalomning ayolga nikoh yo ajralishni tanlash ixtiyorini berganlari ma’lum. Hatto bir holatda qiz kambag‘al yigitni, ota-ona esa boy yigitni tanlaganida, u zot qizning ixtiyorini ustun qo‘yib:
لم ير للمتحابين مثل النكاح
«Bir-birini yaxshi ko‘rganlar uchun nikohdan yaxshisi yo‘qdir", dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati). Vallohu a’lam"
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.