Sayt test holatida ishlamoqda!
13 Iyul, 2025   |   18 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:20
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
20:00
Xufton
21:33
Bismillah
13 Iyul, 2025, 18 Muharram, 1447

Hotira va qadrlash – muqaddas insoniy burch

09.05.2022   2155   2 min.
Hotira va qadrlash – muqaddas insoniy burch

Biz azal-azaldan tinchliksevar xalqmiz. Aynan shu g'oya targ'ibiga bag'ishlangan buyuk milliy ma'naviy merosimiz bor. Ularning barida tinchlikning qadriga etish targ'ib etiladi, urush esa batamom qoralanadi.

Aziz va mukarram inson zotining yoshi ham, keksasi ham, ayoli ham, erkagi ham birdek qadr-kimmatga egadir. Muqaddas Islom dini inson qadrini shu darajada yuqori ko'targanki xatto, uning tirigi bilan o'ligining hurmati birdek qadrlanadi. Dunyodan o'tib ketgan marhum yaqinlarimizni doimo yaxshi sifatlar bilan eslash ham insoniylik burchimizdir. Bu hakda muborak hadisi sharifda Payg'ambarimiz Muxammad sollallohu alayhi vasallam “Dunyodan o'tganlarning yaxshi sifatlarini eslanglar ularning yomon sifatlarini aytishdan saqlaninglar” deganlar. (Termiziy rivoyati)

Yurtimizda an'anaviy nishonlanadigan, alohida e'tibor qaratiladigan kunlardan biri bu, Hotira va qadrlash kunidir. Bu kunda biz o'tmishda o'tgan ajdodlarimiz xususan, Vatan ozodligi, xalkimizning farovonligi yulida jonlarini fido qilib, bugungi kunda olamdan o'tib ketgan barcha fidoyi yurtdoshlarimizni yodga olamiz. Biz o'tganlarni maxsus bir kunda, ayni 9 mayda xotirlashimiz ramziy ma'noda bo'lib, aslida har doim har lahzada ularni eslab duolar qilamiz, ularning hayot yo'llarini o'rganib ulardan namunalar olamiz. Shuningdek, kelajak avlod bo'lmish farzandlarimizga ham o'tgan ajdodlarimizning hayoti biz uchun ulkan namuna ekanini uqtirib kelamiz. Ularning yaxshiliklarini hamisha har doim yodda tutamiz. Zero,tarixiy xotirasiz kelajak yo'q, deb bejizga aytilmagan. Hotira va qadrlash degan gaplar bir kunlik an'anaga bog'lanib qolmasligi kerak. Vatan, millat, din yo'lida jon fido qilgan ajdodlarimiz xotirasi bizlar uchun qanchalik ardoqli va muqaddas bo'lsa, keksalik yoshiga etgan ulug'larimizning qadriga etish, hurmatlarini joyiga qo'yish ham shunchalik muhimdir.

Bu kunlarda qilinadigan xayrli ishlardan biri yoshi ulug' kishilarning holidan xabar olishimiz, ularning qalblariga xursandlik kiritishimizdir. Bu haqda Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam hadisi sharifda shunday deganlar: “Kichigimizga rahm qilmagan va kattalarimizning qadriga etmagan kimsa bizdan emasdir”. (Abu Dovud va Termiziy rivoyati)

Davlatimiz doimo urush katnashchilari keksa yoshdagi otaxonlarimiz, onaxonlarimiz va barcha nafakaxurlarga kata dikkat e'tibor bilan gamxurlik kilib kelmokda. Yaratgandan barcha marxum ajdodlarimizni Uzining raxmatiga olib ularning xaklariga kilayotgan duolarimizni kabul kilib, oramizda hayot qolganlariga farovon hayot tinchlik va ofiyat berishini so'rab qolamiz.

Odiljon Narzullayev

Yangiyo'l tumani “Imom Sulton” jome masjidi imom xatibi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Majburlab erga berish durustmi?

11.07.2025   3047   1 min.
Majburlab erga berish durustmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Ota-onam meni majburlab erga bermoqchi, bola bilan ko‘rishdim va ko‘nglim g‘ash bo‘lib qoldi. Keyin istixora o‘qishni boshladim va baribir ko‘nglim yumshamadi. Uydagilarga tushuntirdim, lekin meni eshitishmayapti. Men qanday yo‘l tutsam bo‘ladi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xotin-qizlarni majburlab erga berishdan man qilingan. Zero, nikoh ikki tomonning roziligi bilan tuziladi. Juvon bo‘lsa, u bilan ochiqcha gaplashiladi, bokira bo‘lsa, undan izn so‘raladi. Bokira (rozilik alomatlari bilan) sukut qilsa, bu uning nikohga izn bergani bo‘ladi.

Barcha fiqhiy manbalarimizda kelin va kuyov o‘z roziligini bildirishi (iyjob va qabul) nikohning asosiy rukni ekani bayon qilingan. Kelin-kuyovdan biri nikohga rozi bo‘lmasa, nikoh durust bo‘lmaydi.

Ota-onaning vazifasi esa farzandini boylik, mansab yoki boshqa g‘arazlar sababli ko‘r-ko‘rona uylanish yoki erga tegishga majburlash emas. Balki farzandiga juft bo‘layotgan yigit yo qizning diyonati, xulq-odobiga va kasb-hunariga e’tibor qilishdir.

O‘z o‘rnida turmush qurayotgan farzand ham ota-onasining tavsiyalari o‘rinli bo‘lsa, qabul qilishi, qaysarlik qilmay ularning hayotiy tajribalaridan foydalanishi kerak.

Xotin-qizlarni majburlab erga berish holatlarida Payg‘ambarimiz alayhissalomning ayolga nikoh yo ajralishni tanlash ixtiyorini berganlari ma’lum. Hatto bir holatda qiz kambag‘al yigitni, ota-ona esa boy yigitni tanlaganida, u zot qizning ixtiyorini ustun qo‘yib: 


لم ير للمتحابين مثل النكاح
«Bir-birini yaxshi ko‘rganlar uchun nikohdan yaxshisi yo‘qdir", dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati). Vallohu a’lam"

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.