Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh

04.05.2022   1964   2 min.
Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh

Imomi A'zam Abu Hanifa (r.h.) imomimiz oxirgi tobe'inlardan biri, bir qancha sahobalarni ko'rish, ozgina bo'lsa-da, ulardan saboq olish sharafiga muyassar bo'lgan zotdir. U islom ummatining eng ko'p qismini tashkil qiluvchi fiqhiy mazhab imomidirlar. Biroq, bu zot xususlarida tarqalgan gaplarning son-sanog'i yo'q. Ba'zilar ul zotni johil, ba'zilari bid'atchi, yana birlari kufrga nisbat berdilar.


Ma'lumki, hanafiylar e'tiqodda moturidiylikka asoslangan bo'lib, uning asli Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatulloxi alayh aqidasiga borib taqaladi. Hullas, moturidiy va hanafiylar Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh singari imon tasdiq va iqrordan iborat, unga amal kirmaydi, deydilar. Shuningdek, ularda imon yaxlit hisoblanadi, imon ziyoda ham bo'lmaydi, kam ham bo'lmaydi. Hatib Bag'dodiy rahmatullohi alayh “Tarixi Bag'dod” asarida aytishiga qaraganda, Qozi Sharik ibn Abdulloh an-Naxa'iy (r.h.): “Abu Hanifa Alloh taoloning ikki oyatiga kufr keltirgan emish. Biri, “Namozlarini barpo qiladilar va zakot beradilar. Va mana shu mustahkam dindir!(Bayyina, 5) oyati karimasi, ikkinchisi esa, “Imonni o'z imonlari bilan birga ziyoda qilishlari uchun ... (Fath, 4) oyati karimasidir. Abu Hanifa imonni ziyoda ham bo'lmadi, kam ham bo'lmaydi, deb o'ylagan. Yana u namozni Allohning dinidan emas, deb o'ylagan”, deb ayblagan Astag'firulloh!


Mana, “takfir” natijasi, uning ayanchli oqibati! Musulmonlar bilib-bilmay o'z imomlarini, islomning eng buyuk mujtahid imomlarini ham bid'atchilikda, johillikda, kofirlikda aybalaganlar. Lekin, shuni faxr bilan aytamanki, bizning xalqlar – O'rta Osiyo xalqlari o'z imomlarini xor qilgan emaslar, ayblagan emaslar. Ularga juda katta hurmat va ehtirom bilan ta'zimda bo'lganlar. Qayerda olim xor bo'lgan, ayblangan, ta'na toshlari otilgan bo'lsa, u boshqa yurtlarda bo'lib o'tgan. O'z imomlarini masjidlarda turganida qavmi bilan birgalikda portlatib yuborganlar ham, o'zlarini musulmon deb bilgan ming-minglab odamlarni ommaviy qatl qilib turib, “Mana, biz islom davlati qurdik”, deb olamga jar solganlar ham boshqa yurt vakillaridir, bu holatdagi ayanchli hodisalar bizda bo'lgan emas. Bunga shonli tariximiz guvoh!

Manbalar asosida Jamalov Nurullohon tayyorladi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi

11.07.2025   8370   2 min.
“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi

2025 yil 10 iyul kuni Qur’oni Karim xodimi, ustoz, shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum boshchiligida «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi xodimlari O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasiga tashrif buyurishdi.


Ma’lumki, kutubxonada turli mavzudagi nodir qo‘lyozma asarlar, Qur’oni Karim qo‘lyozma nusxalarining namunalari saqlanadi. Mana shunday nodir manbalardan biri Hazrati Usmon mus'hafi hisoblanadi. Qur’oni Karimning ushbu noyob va qadimiy qo‘lyozma nusxasi tadqiqotchilar va keng jamoatchilikning doimiy e’tiborida bo‘lib kelgan.


O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev rahbarligida 2023 yil 22 dekabr kuni o‘tkazilgan Respublika ma’naviyat va ma’rifat kengashining kengaytirilgan yig‘ilishida muzeylar faoliyatini takomillashtirish bo‘yicha yetti yillik dastur qabul qilinishi e’lon qilindi. Ushbu yig‘ilish davomida berilgan topshiriqlar bo‘yicha 50-son Bayonnomaning 47-bandida Muqaddas kitob – Usmon Qur’oni sahifalarining konservatsiya va restavratsiya qilinishini ta’minlash belgilangan. Mazkur dasturni amalga oshirish maqsadida O‘zbekiston Madaniyat va san’atni rivojlantirish jamg‘armasi qo‘llab quvvatlovi ostida xorijlik mutaxassislar, jumladan, Kembrij universitetidan Kristine Rose, fransiyalik restavratorlar Aksell Deleau va Koraliye Barbe, Istanbul qo‘lyozmalar ustaxonasi va arxiv bo‘limi mudiri Nil Baydar Usmon mus'hafini bosqichma-bosqich ta’mirlash rejasini ishlab chiqib, kelgusida muhofaza qilish bo‘yicha tavsiyalarni berdilar. Jumladan, «yengil restavratsiya ishlari»ni amalga oshirishdan avval Hazrati Usmon Qur’oni sahifalarini skaner qilish va matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha yo‘nalishlar belgilab olindi.


Ushbu xayrli ishlarning davomi sifatida O‘zbekiston musulmonlari idorasi kutubxonasida Hazrati Usmon Mus'hafi matnini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha muhim yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. Unda «Qur’on va tajvidni o‘rgatish» bo‘limi mudiri shayx Alijon qori Fayzulloh va Kutubxona mudiri Kamoliddin Mahkamov boshchiligida bo‘lim xodimlari ishtirok etishdi. Yig‘ilishda «Mo‘yi muborak» madrasa-muzeyida saqlanayotgan Hazrati Usmon Mus'hafining tarixi va bugungi kundagi ahamiyati haqida so‘z yuritilib, uni kelajak avlodlar asrab-avaylashga xizmat qiladigan muhim masalalar muhokama qilindi. Jumladan, Hazrati Usmon Qur’oni sahifalari va fondda saqlanayotgan 1905 yilda Sankt-Peterburgda olingan nusxasini kodikologik tadqiq qilish bo‘yicha taklif va mulohazalar bildirilib, kelgusida qilinadigan ishlar rejalashtirildi. 

AlQuranuz

“Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi “Usmon mus'hafi” matnini tadqiq qilish muhokama etildi