Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyul, 2025   |   20 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:22
Quyosh
05:03
Peshin
12:34
Asr
17:40
Shom
19:59
Xufton
21:32
Bismillah
15 Iyul, 2025, 20 Muharram, 1447

Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh

04.05.2022   1975   2 min.
Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh

Imomi A'zam Abu Hanifa (r.h.) imomimiz oxirgi tobe'inlardan biri, bir qancha sahobalarni ko'rish, ozgina bo'lsa-da, ulardan saboq olish sharafiga muyassar bo'lgan zotdir. U islom ummatining eng ko'p qismini tashkil qiluvchi fiqhiy mazhab imomidirlar. Biroq, bu zot xususlarida tarqalgan gaplarning son-sanog'i yo'q. Ba'zilar ul zotni johil, ba'zilari bid'atchi, yana birlari kufrga nisbat berdilar.


Ma'lumki, hanafiylar e'tiqodda moturidiylikka asoslangan bo'lib, uning asli Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatulloxi alayh aqidasiga borib taqaladi. Hullas, moturidiy va hanafiylar Imomi A'zam Abu Hanifa rahmatullohi alayh singari imon tasdiq va iqrordan iborat, unga amal kirmaydi, deydilar. Shuningdek, ularda imon yaxlit hisoblanadi, imon ziyoda ham bo'lmaydi, kam ham bo'lmaydi. Hatib Bag'dodiy rahmatullohi alayh “Tarixi Bag'dod” asarida aytishiga qaraganda, Qozi Sharik ibn Abdulloh an-Naxa'iy (r.h.): “Abu Hanifa Alloh taoloning ikki oyatiga kufr keltirgan emish. Biri, “Namozlarini barpo qiladilar va zakot beradilar. Va mana shu mustahkam dindir!(Bayyina, 5) oyati karimasi, ikkinchisi esa, “Imonni o'z imonlari bilan birga ziyoda qilishlari uchun ... (Fath, 4) oyati karimasidir. Abu Hanifa imonni ziyoda ham bo'lmadi, kam ham bo'lmaydi, deb o'ylagan. Yana u namozni Allohning dinidan emas, deb o'ylagan”, deb ayblagan Astag'firulloh!


Mana, “takfir” natijasi, uning ayanchli oqibati! Musulmonlar bilib-bilmay o'z imomlarini, islomning eng buyuk mujtahid imomlarini ham bid'atchilikda, johillikda, kofirlikda aybalaganlar. Lekin, shuni faxr bilan aytamanki, bizning xalqlar – O'rta Osiyo xalqlari o'z imomlarini xor qilgan emaslar, ayblagan emaslar. Ularga juda katta hurmat va ehtirom bilan ta'zimda bo'lganlar. Qayerda olim xor bo'lgan, ayblangan, ta'na toshlari otilgan bo'lsa, u boshqa yurtlarda bo'lib o'tgan. O'z imomlarini masjidlarda turganida qavmi bilan birgalikda portlatib yuborganlar ham, o'zlarini musulmon deb bilgan ming-minglab odamlarni ommaviy qatl qilib turib, “Mana, biz islom davlati qurdik”, deb olamga jar solganlar ham boshqa yurt vakillaridir, bu holatdagi ayanchli hodisalar bizda bo'lgan emas. Bunga shonli tariximiz guvoh!

Manbalar asosida Jamalov Nurullohon tayyorladi

MAQOLA
Boshqa maqolalar

Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling

14.07.2025   2069   2 min.
Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.

 

Sarmoyangiz umringizdir...

Alloma Ibn al-Javziy o‘zining «Mudahish» nomli kitobiga bunday yozadi:

Bir kishi bor edi, u bozorda muz sotardi. Ovozini chiqarib bunday derdi: Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qilinglar!”.

Bu kishi odamlarning yuragini yumshatib, ulardan muz sotib olishlarini so‘rardi. Chunki u sotadigan muz — vaqt o‘tishi bilan erib ketardi. Agar u muzini tezda sotib ulgurmasa, butun sarmoyasi yo‘q bo‘lib ketadi. Shuning uchun u bor ovozi bilan: Sarmoyasi erib ketayotgan odamga rahm qiling!”.

Muzlab qolgan suvning har bir tomchisi sizning tark etgan umr lahzangiz kabidir, u endi hech qachon qaytmaydi.

 

Hayotingizdagi sanoqli kunlardan foydalaning…

Solihlardan biri aytadi: «Men “Asr” surasini yigirma yil o‘qidim, lekin uning ma’nosini tushunmasdim. “Nima uchun Alloh inson tabiatan ziyonda deb aytyapti va buni qasam bilan ta’kidlayapti?” deb o‘ylardim.

Keyin esa Alloh ziyondan najot topganlarni to‘rtta sifat bilan istisno qiladi:

– iymon keltirganlar,

– solih amal qilganlar,

– haqqa da’vat etganlar,

– sabrni tavsiya qilganlar.

Shunda men “Asr” surasidagi qasamning ma’nosini angladim: “Dunyodagi eng katta sarmoya bu – umringiz. Umringizdan o‘tgan har bir lahza erib ketgan muz kabi qaytib kelmaydi. Shuning uchun sarmoyangizni ehtiyot qiling! U siz yashab turgan vaqtdir. Ajal yetishidan avval tiriklik fursatidan foydalaning».

Alloh umrimizni uzun va xotimamizni chiroyli qilsin.

Sarmoyangizni o‘g‘irlayotganlarga e’tibor bering!

Har birimiz sarmoyamiz ya’ni vaqtimizni kim yoki nimalar zoye qilayotganini yaxshi bilamiz.

Allohni zikr qilishdan yoki U Zotga va Rasuliga itoat qilishdan boshqa narsa bilan vaqtni zoye qilmang.

Unutmang, sarmoyangiz — umringiz!

 

Maqsudali domla QOSIMOV,
Xo‘jaobod tumani Yetti chinor jome masjid imom-xatibi.