Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyun, 2025   |   19 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
15 Iyun, 2025, 19 Zulhijja, 1446

Rasululloh: "Allohim, ularni jannatda menga hamroh qilgin"

20.04.2022   2810   5 min.
Rasululloh:

Ummu Ammoraning asl ismi Nasiba (Nusayba) binti Ka'b ibn Amr ibn Avf ibn Mabzul, Najjoriyya, Madaniyyadir. Bu ayol hammaga na'muna va ibrat ko'rsatgan,  yaxshilik qilish borasida zarbulmasal bo'lgan ulug' sahobiya ayollarning biridir.

Imom Zahabiy rivoyat qiladi: Ummu Ammora roziyallohu anho: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan: “Bugun Nusayba binti Ka'bning o'rni falonchi va falonchining o'rnidan yaxshidir” deganlarini eshitdim”, dedi.

Ummu Ammora Nusayba binti Ka'b saxovat bilan tanilgan, Islom va musulmonlar xizmatida ulkan ishlarni qilgan oilada ulg'aydi. Akasi Abdulloh ibn Ka'b Moziniy Badr jangida qatnashgan sahobiylardan edi. Akasi Abdurahmon esa, Tabuk  g'azotidan oldin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga yig'lab kelgan etti sahobiyning biri bo'ldi. Ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga kelib, jangga borish uchun birorta ulov topib berishlarini so'ragan edilar. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ularga ulov topib bera olmadilar. Noiloj orqalariga qaytar ekanlar, ko'zlari yoshlandi. Barcha ularni “Ko'zyosh to'kuvchilar” deb nomlagan edi. Shunda ular haqida ushbu oyat nozil bo'ldi: Shuningdek, sizning huzuringizga ularni ulovli qilib qo'yishingiz uchun kelganlarida, “sizlarni ulovli qilishga narsa topa olmayman", - dedingiz. Ular esa sarf qilishga narsa topa olmaganlari uchun g'amgin bo'lib, ko'zlaridan yosh oqib qaytib ketdilar. Ularga ham (ta'na yo'q). (Tavba surasi, 92-oyat).

Turmush o'rtog'i Zayd ibn Osim ibn Amr Moziniy Najjoriy Islomga birinchilardan bo'lib kirgan. Ikki o'g'li Habib va Abdulloh Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sahobalari bo'lish baxtiga erishgan edi. Ummu Umora roziyallohu anho keyinchalik G'oziyya ibn Amr ibn Atiyya Moziniy Najjoriyga turmushga chiqdi. Undan ikki farzand Tamim va Havla dunyoga keldi. Alloh taolo har ikkisiga ham hidoyat va ixlos ne'matini berdi.

Uhud jangida Ummu Umora roziyallohu anho bir necha joyidan jarohatlandi. Bu jarohatlarning eng kattasi elkasidagi Ibn Qomia jarohatlagan og'ir jarohat edi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uning jarohatini ko'rib o'g'li Abdullohga onasining jarohatini bog'lab qo'yishni buyurdilar va: “Sizdek oilaga Alloh taoloning barakasi bo'lsin! Onangni maqomi falonchi va falonchilarning maqomidan yaxshi, otangni (o'gayota) maqomi falonchi va falonchining maqomidan yaxshi, seni maqoming falonchi va falonchining maqomidan yaxshi, Alloh taolo sizdek oilaga rahm qilsin!” dedilar. Bu gaplarni eshitgan Ummu Umora roziyallohu anho: “Alloh taolodan duo qilib so'rasangiz, jannatda meni sizga hamroh qilsa!” dedi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Yo Alloh, ularni jannatda menga hamroh qilgin!” deb duo qildilar. Bu duoni eshitgan Ummu Umora roziyallohu anho: “Dunyoda menga nima etsa ham parvo qilmayman” dedi.

Bu sahobiya ayol sabr qilish borasida ham ulug' martabalarga erishgan. O'g'li Habib o'ldirilganida Alloh taolodan savob umidida sabr qildi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam uni Yamomada payg'ambarlik da'vosi bilan chiqqan Musaylama kazzobning oldiga yuborgan edilar. Musaylama undan: “Muhammadni rasul ekaniga guvohlik berasanmi?” deb so'radi. Habib: “Ha” dedi. Musaylama: “Meni Allohning rasuli ekanimga guvohlik berasanmi?” deb so'radi. Habib: “Gapingni eshitmadim!” dedi. Bir necha bor so'raganda ham shu javobni olgach, Musaylama uning a'zolarini birma-bir kesib tashladi.

Ummu Ammora roziyallohu anho Abu Bakr roziyallohu anhuning oldiga kelib Musaylama kazzobga qarshi janga ketayotganlar bilan birga borishga izn so'radi. U zot Holid ibn Valid roziyallohu anhu bilan maslahatlashib, unga izn berdilar. O'sha paytda oltmish yoshni qoralab qo'ygan bo'lsa ham uning qasdu irodasi kuchsizlanmagan edi. Ushbu kundagi jangda o'n bir joyidan jarohatlansa ham g'ayrati susaymadi. Ular zafar quchdilar.

Ummu Ammora roziyallohu anho xalifalar davrida o'ziga loyiq martabada hayot kechirdi. Abu Bakr roziyallohu anhu bu ayolning ziyoratiga kelar va maslahat so'rab turardilar. Umar roziyallohu anhu ham bu sahobiyaning hurmatini joyiga qo'yar edilar. Nusayba binti Ka'b Ansoriyya hijratning o'n uchinchi yili Umar roziyallohu anhuning xalifalik davrida vafot etdi, (Alloh undan rozi bo'lsin!).

 

Manbalar asosida

Dilfuza Rahimova

tayyorladi

Boshqa maqolalar

Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

13.06.2025   4757   2 min.
Jamoat namozini o‘tkazib yuborganning ta’ziyasi

O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.

Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimis­tonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!

Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!

Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin  u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.

Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.

Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].

Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.

 Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy va Imom  Abu Dovud rivoyati.
[2]  Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).