Sayt test holatida ishlamoqda!
15 Iyun, 2025   |   19 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:49
Peshin
12:29
Asr
17:39
Shom
20:01
Xufton
21:39
Bismillah
15 Iyun, 2025, 19 Zulhijja, 1446

Sog'liqni saqlash vazirligi ro'zadorga muhim tavsiyalarni berdi

06.04.2022   2833   3 min.
Sog'liqni saqlash vazirligi ro'zadorga muhim tavsiyalarni berdi

Ramazon shukuhi yurtimizda kezib yurgan ajoyib damlarda O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi rasmiy telegram kanalida JSST ning tavsiyalarini e'lon qildi.

Ramazon oyida noto'g'ri ovqatlanish inson salomatligiga zarar etkazishi mumkin. Shu bois Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ro'zadorlar uchun sog'lom ovqatlanish yuzasidan o'z tavsiyalarini ishlab chiqdi. Ularga amal qilib, ortiqcha vazndan xalos bo'lish, qon bosimi va organizmdagi xolesterin miqdorini pasaytirishga erishish mumkin. 

Ko'p miqdorda suv iching!

Bu yil odamlar kuniga o'rtacha 14−15 soat davomida ro'za tutishlariga to'g'ri keladi. Kunduzi havo harorati yuqori bo'lgan paytda salqin va soyali joylarda qolish hamda quyoshda uzoq yurmaslik tavsiya etiladi.

Iftorlik va saharlik oralig'ida ko'p miqdorda suv ichish tavsiya etiladi. Kunduzi havo harorati yuqori bo'lishi ko'p terlashni keltirib chiqarishi mumkin. 

Shu bois kun davomida yo'qotilgan suyuqlik o'rnini qoplash ehtiyoji yuzaga keladi. Buning uchun esa kamida 10 stakan suv ichish tavsiya etiladi.

Sersuv mahsulotlar tanovul qilish orqali ham bu me'yorni qisman qoplash mumkin. Masalan, saharlik paytida yoki iftorlikdan keyin dessert sifatida ho'l mevalardan eyish foydali. 

“Achiq-chuchuk” salati tarkibidagi bodring va pomidor ham sersuv ne'matlar hisoblanadi. 

Sho'rva yoki sabzavotli salatlar singari suvga boy taomlarni ham iste'mol qilish mumkin.

‼️Tarkibida kofein mavjud bo'lgan kofe, choy, kola kabi ichimliklardan voz kechib turgan ma'qul. Chunki bu modda inson organizmida suv miqdori kamayishi (degidratsiya)ga olib keladi. 

Shuningdek, gazlangan shakarli ichimliklar kaloriyaga boy bo'lishini esdan chiqarmaslik zarur.

Kun davomida juda ko'p harakat qilish organizmning ko'p miqdorda suv yo'qotishiga olib keladi. Qisqa muddatli sayr yoki chigalyozdi mashqlari sizni tonusda ushlab turishi mumkin. Ammo kun bo'yi harakatsiz o'tirish ham tavsiya qilinmaydi.

Saharlik dasturxoni uchun maslahatlar

Qayd etilishicha:

“og'izni yopish”dan oldin ovqat eyish lozim. Saharlik paytida engil taomlaning. Bu ayniqsa ro'za tutishni maqsad qilgan katta yoshdagi insonlar, o'smirlar, homilador ayollar, emizikli farzandi bor onalar hamda bolalar uchun ham muhim!

Yengil nonushta sifatida sabzavotlar, tarkibida uglevod mavjud bo'lgan donli nonlar yoki bulochkalar, sut mahsulotlari (tuzsiz pishloq, suzma, sut) va/yoki tuxum kabi oqsilga boy ne'matlarni iste'mol qilish foydali.

Sekinroq va mayda chaynab ovqatlangan ma'qul. Ko'p miqdordagi tanavvul jig'ildon qaynashi va bezovtalikka sabab bo'ladi. 

Saharlik uchun JSST tavsiyalari:

  • ikki  burda non;
  • sabzavotli omlet yoki yaxshi qaynatilgan tuxum;
  • to'g'ralgan sabzavotlar;
  • pishloq yoki sut mahsulotlari;
  • choy;

etarli miqdorda suv ichishni unutmang!

Manba:

Sog'liqni saqlash vazirligi Matbuot xizmati

Maqolalar
Boshqa maqolalar

“Ruvaybiza” bo‘lmang!

28.05.2025   7585   2 min.
“Ruvaybiza” bo‘lmang!

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Odamlarning ustiga yolg‘onchi yillar soya soladi. O‘sha kezlarda yolg‘onchi tasdiqlanadi, rostgo‘y yolg‘onchiga chiqariladi. Xoin kishi ishonarli bo‘ladi, omonatdor kishi xoinga chiqarib qo‘yiladi va ruvaybiza gapiradi”, dedilar. U zotga: “Ruvaybiza” kim? – deyildi. Payg‘ambarimiz alayhissalom: “Ommaning ishini gapiradigan esi past odam”[1], dedilar.

Ibn Manzur “Lisonul arab” kitobida: “Ruvaybiza – bir ish qilish qo‘lidan kelmaydigan notavon odam. Ko‘pincha, bu so‘z esi pastlarga nisbatan ishlatiladi, chunki ular uyida ko‘p o‘tirishadi va katta ishlar bilan kam shug‘ullanishadi”, degan[2].

Davralarda o‘tirib poyintar-soyintar gap gapiradigan kishini uchratganmisiz?

Yoki maza-bemaza ishlar to‘g‘risida uzundan-uzun maqolalar yozadigan muxbirlarni uchratasizmi?

Yoxud bekorchi ko‘rsatuvlarga chiqib, birorta foyda keltirmaydigan ishlarni gapiradigan odamlarni ko‘rgan bo‘lsangiz kerak. Ko‘pincha bunday holatlar zarar keltirib, dilni xira qiladi. Odamlarning boshini aylantirib, fikrlarini chalg‘itadi.

Hammajlislarning qay biri yaxshiroq?

Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilinadi: “Yo Allohning Rasuli, bizlarga qay bir hammajlis yaxshiroq?” – deyishdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Uni ko‘rish sizga Allohni eslatadigan, u bilan gaplashish ilmingizga ilm qo‘shadigan va amali sizlarga oxiratni eslatadiganidir”, [3] dedilar.

Bizning hamsuhbatlarimiz orasida bunday sifatlilar topiladimi?

Do‘st-yorlar bilan birga o‘tirsangiz, o‘sha o‘tirishingizni Habibimiz sollallohu alayhi vasallam o‘rgatgan lafzlar bilan yakunlash esingizdan chiqmasin. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam shunday deganlar: “Birov bir davrada o‘tirsa va behuda gaplar ko‘payib ketsa, o‘rnidan turayotib: “Subhanakallohumma va bihamdika, ashhadu allaa ilaha illaa anta. Astag‘firuka va atuubu ilayk”, deydigan bo‘lsa, o‘sha majlis davomida bo‘lgan ishlar mag‘firat qilinadi”[4].

O‘ylab ko‘ring, shu zikrni aytish uchun qancha vaqt ketadi? Bor-yo‘g‘i bir necha soniya. Biroq qanchadan-qancha odamlar bu fazilatdan bebahra qolishyapti. Axir, bu olamlar Robbi tarafidan bo‘ladigan afv va mag‘firatku...


Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Ibn Moja rivoyati.
[2]  Lisonul arab, 7/153.
[3]  Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati.
[4]  Imom Termiziy rivoyati.