Ramazon shukuhi yurtimizda kezib yurgan ajoyib damlarda O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi rasmiy telegram kanalida JSST ning tavsiyalarini e'lon qildi.
Ramazon oyida noto'g'ri ovqatlanish inson salomatligiga zarar etkazishi mumkin. Shu bois Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ro'zadorlar uchun sog'lom ovqatlanish yuzasidan o'z tavsiyalarini ishlab chiqdi. Ularga amal qilib, ortiqcha vazndan xalos bo'lish, qon bosimi va organizmdagi xolesterin miqdorini pasaytirishga erishish mumkin.
Ko'p miqdorda suv iching!
Bu yil odamlar kuniga o'rtacha 14−15 soat davomida ro'za tutishlariga to'g'ri keladi. Kunduzi havo harorati yuqori bo'lgan paytda salqin va soyali joylarda qolish hamda quyoshda uzoq yurmaslik tavsiya etiladi.
Iftorlik va saharlik oralig'ida ko'p miqdorda suv ichish tavsiya etiladi. Kunduzi havo harorati yuqori bo'lishi ko'p terlashni keltirib chiqarishi mumkin.
Shu bois kun davomida yo'qotilgan suyuqlik o'rnini qoplash ehtiyoji yuzaga keladi. Buning uchun esa kamida 10 stakan suv ichish tavsiya etiladi.
Sersuv mahsulotlar tanovul qilish orqali ham bu me'yorni qisman qoplash mumkin. Masalan, saharlik paytida yoki iftorlikdan keyin dessert sifatida ho'l mevalardan eyish foydali.
“Achiq-chuchuk” salati tarkibidagi bodring va pomidor ham sersuv ne'matlar hisoblanadi.
Sho'rva yoki sabzavotli salatlar singari suvga boy taomlarni ham iste'mol qilish mumkin.
‼️Tarkibida kofein mavjud bo'lgan kofe, choy, kola kabi ichimliklardan voz kechib turgan ma'qul. Chunki bu modda inson organizmida suv miqdori kamayishi (degidratsiya)ga olib keladi.
Shuningdek, gazlangan shakarli ichimliklar kaloriyaga boy bo'lishini esdan chiqarmaslik zarur.
Kun davomida juda ko'p harakat qilish organizmning ko'p miqdorda suv yo'qotishiga olib keladi. Qisqa muddatli sayr yoki chigalyozdi mashqlari sizni tonusda ushlab turishi mumkin. Ammo kun bo'yi harakatsiz o'tirish ham tavsiya qilinmaydi.
Saharlik dasturxoni uchun maslahatlar
Qayd etilishicha:
“og'izni yopish”dan oldin ovqat eyish lozim. Saharlik paytida engil taomlaning. Bu ayniqsa ro'za tutishni maqsad qilgan katta yoshdagi insonlar, o'smirlar, homilador ayollar, emizikli farzandi bor onalar hamda bolalar uchun ham muhim!
Yengil nonushta sifatida sabzavotlar, tarkibida uglevod mavjud bo'lgan donli nonlar yoki bulochkalar, sut mahsulotlari (tuzsiz pishloq, suzma, sut) va/yoki tuxum kabi oqsilga boy ne'matlarni iste'mol qilish foydali.
Sekinroq va mayda chaynab ovqatlangan ma'qul. Ko'p miqdordagi tanavvul jig'ildon qaynashi va bezovtalikka sabab bo'ladi.
Saharlik uchun JSST tavsiyalari:
etarli miqdorda suv ichishni unutmang!
Manba:
1. Duo qilish. Bu kun qilingan duolar eng afzal duodir.
Solihlardan biri aytadi: "Allohga qasam! Arafa kuni biror duo qilsam, bir yil o‘tmasidan turib uni xuddi yorishgan tong kabi amalga oshganini ko‘rdim".
O‘tgan solihlar ehtiyojlari uchun qiladigan duolarini arafa kuniga saqlab qo‘yishar edi. Qanchadan qancha orzu-umidlar va duolar arafa kunida ijobat qilingan.
2. Ushbu duoni ko‘p qilish. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Duolarning yaxshisi arafa kunidagi, men va mendan oldingi nabiylarning “Laa ilaha illallohu vahdahu laa shariyka lahu, lahul mulku va lahul hamdu va huva ’ala kulli shayin qodiyr”, deb aytgan duosidir”, dedilar.
3. Allohdan do‘zaxdan panoh so‘rash. Bu kundan ko‘ra do‘zaxdan ko‘p ozod bo‘ladigan kun yo‘q. Nabiy sollallohu alayhi vasallam aytdilar: “Arafa kuni, Alloh bandalarni do‘zaxdan ko‘p ozod qilganchalik boshqa biror kun yo‘q!”.
4. Takbiri tashriq aytish. Bu kunning bomdod namozidan boshlab takbir aytiladi. “Allohu akbar! Allohu akbar! Allohu akbar! Laa ilaha illallohu vallohu akbar! Allohu akbar va lillaahil hamd”.
5. Ro‘za tutish. Bu kun tutilgan ro‘za ikki yillik gunohlarga kafforot bo‘ladi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Arafa kunining ro‘zasi undan oldingi va undan keyingi yillardagi gunohlarga kafforot bo‘ladi deb Allohdan umid qilaman”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Arafa kuningiz muborak bo‘lsin. Alloh taolo sizni bu kunning fazilatlaridan to‘liq bahramand etsin.
Davron NURMUHAMMAD