Yaratganga behisob shukr, ibodatlarga qodir qilib qo'ydi. Ammo Ramazonda gavjum bo'lgan masjidlarimiz bugun nega farz namozlarda o'sha fayzni, odamlarimiz o'sha ishtiyoqni saqlab qola olmasligi haqida o'ylab, bir nimasini yo'qotganday bo'ladi kishi...
Ulug' zohid Shaqiq ibn Ibro him bunday deganlari rivoyat qilinadi: “Amalning go'zalligi uch narsa bilan. Birinchisi, amalni Alloh taolodan deb bilish, bu xudbinlikni yo'qotadi.
Ikkinchisi, amalda Alloh roziligini istash, bu bilan hoyu havas so'ndiri ladi. Uchinchisi, savobni Alloh taolodan kutish, bu esa tama va riyoni yo'qotadi”. “Amalini Allohdan deb bilish”ning ma'nosi shuki, kishi bir amalni bajarishga muvaffaq qilinsa, bu Allohning inoyatidir. Buni bilgan odam shukr bilan mashg'ul bo'lib, amaliga mag'rurlanmaydi.
“Amalida Allohning roziligini istash” degani shu: amaliga qaraydi, agar u Alloh rizosi uchun qilingan bo'lsa, u amalga oshadi, inshoalloh. Agar unda Alloh rizosi bo'lmasa, behudadir. Chunki Alloh taolo:
“...Zero, nafs yomonlikka undovchidir” (Yusuf surasi, 53-oyat) deb marhamat qilgan.
Ya'ni, nafs yomonlikka, hoyu havasga undab turadi.
“Savobni Allohdan kutish”ning ma'nosiesa har bir amalni xolis Alloh uchun bajarib, odamlarning so'zlariga quloq solmaslik, maqtov eshitsa, xursand bo'lmaslikdir.
Bir hakim zot aytadi:
– Amalni qay yo'sinda bajarishni cho'pondan o'rganish kerak.
– Qanday qilib?
– Cho'pon qo'ylari yonida namoz o'qirkan, qo'ylardan maqtov kutmaydi...
Har bir amal qiluvchi shunday yo'l tutmog'i lozimki, unga kimdir nazarlab tursada, xalqning oldida yoki yolg'iz holda bo'lsin, odamlardan olqish kutmasligi kerak.
Hakimlardan yana biri aytadi: “Amal durust bo'lishi uchun to'rt narsaga muhtojdir.
Birinchisi, amaldan oldin ilm o'rganish. Chunki amal ilm bilan durust bo'ladi. Agar amal ilmsiz bo'lsa, uni buzuvchi narsalar tuzuvchi narsalardan ko'p bo'ladi.
Ikkinchisi, amalni niyat bilan boshlash.
Zero, amal niyat bilan paydo bo'ladi. Shunga binoan, ro'za, namoz, haj, zakot va ibodatlar niyat bilan sahih bo'ladi. Shuning uchun amalning boshi niyat bo'lishi kerak.
Uchinchisi, amal qilayotganda sabrli bo'lish. Zero, amal huzur va sakinat bilan
ado qilinsin. To'rtinchisi, ixlosli bo'lish. Chunki ixlossiz amal qabul bo'lmaydi. Amal ixlos bilan qilingan taqdirdagina Alloh qabul etib, boshqa qullarining qalblarini senga moyil qilib qo'yadi”.
Hulosa shu – ibodatga, har qanday yaxshi amalga chog'langanimizda “xolis Alloh uchun” deymiz. Shuni to'la idrok qilib, borlig'imiz bilan aytishni odat qilaylik. Shunda amallarimiz ikki dunyomiz uchun manfaatli bo'ladi, inshoalloh.
Abdulaziz ABDULLAYeV,
Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi
Hidoyat jurnalining 5 soni (2021)
Osmonlaru yerni yaratgan Zotning qarshisiga ma’siyatlar ila chiqa ko‘rmang, g‘azabiga toqatingiz, iqobiga sabringiz va azobiga qudratingiz yetmaydi.
Doktor Abdul Muhsin Ahmad o‘zining bir qarindoshi bilan bo‘lgan voqeani aytib berdi. Voqeaga ko‘ra bir yigit ukasiga doim “Allohga hamd aytgin” desa, ukasi: “Nima uchun Allohga hamd aytishim kerak?” – der, Yaratganga bo‘yin eggisi kelmasdi.
Axir uning bu gapini olamlar Rabbi bo‘lgan Zot eshitib turibdi! Alloh uni ikki oyog‘i bilan yurg‘izib qo‘yibdi, qancha odamlar yura olishmaydi. Necha-necha insonlar ko‘rish ne’matidan mosuvo bo‘lganida, uning ko‘zlari ko‘rib turibdi.
Vaqt o‘tib yigit avtohalokatga uchraydi. Uning a’zolari qattiq shikastlanadi. Operatsiyadan so‘ng doktor Abdul Muhsin Ahmad uni bir umr nogiron bo‘lib qolganligini, tanasining yarmi ishlamasligini, aniqrog‘i, bir o‘limdan qolganligini aytadi.
Alloh buyuk! Uning ne’matlari cheksiz. Biz bandalar doim shukrda bo‘lmog‘imiz lozim. Zero, Alloh taolo aytadi: «...Albatta, Uning ushlashi alamli va shiddatlidir»[1].
Tasavvur qiling, bordi-yu, siz do‘zaxiylardan bo‘lsangiz, u yerdagi azobga chiday olasizmi?! Albatta, yo‘q.
Shunday ekan Allohga tavba qiling! U Zotga xush kelmaydigan ishlardan qayting. Solih amallar ila Rabbingizga yaqinlashing.
Alloh bergan ne’matlarga shukr qiling. Gunoh va ma’siyatning kichikligiga qaramang. Allohning buyukligini nazaringizdan qochirmang.
Alloh buyuk! U Zot sizni kutilmaganda ushlamasidan avval qalbingizni qo‘rquv ila to‘ldiring. Qazoingiz yaqinlashmasidan avval poklaning. O‘lim kelgandagi pushaymondan naf yo‘q va buning uchun imkon berilmas...
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Hud surasi, 102-oyat.