Yaratganga behisob shukr, ibodatlarga qodir qilib qo'ydi. Ammo Ramazonda gavjum bo'lgan masjidlarimiz bugun nega farz namozlarda o'sha fayzni, odamlarimiz o'sha ishtiyoqni saqlab qola olmasligi haqida o'ylab, bir nimasini yo'qotganday bo'ladi kishi...
Ulug' zohid Shaqiq ibn Ibro him bunday deganlari rivoyat qilinadi: “Amalning go'zalligi uch narsa bilan. Birinchisi, amalni Alloh taolodan deb bilish, bu xudbinlikni yo'qotadi.
Ikkinchisi, amalda Alloh roziligini istash, bu bilan hoyu havas so'ndiri ladi. Uchinchisi, savobni Alloh taolodan kutish, bu esa tama va riyoni yo'qotadi”. “Amalini Allohdan deb bilish”ning ma'nosi shuki, kishi bir amalni bajarishga muvaffaq qilinsa, bu Allohning inoyatidir. Buni bilgan odam shukr bilan mashg'ul bo'lib, amaliga mag'rurlanmaydi.
“Amalida Allohning roziligini istash” degani shu: amaliga qaraydi, agar u Alloh rizosi uchun qilingan bo'lsa, u amalga oshadi, inshoalloh. Agar unda Alloh rizosi bo'lmasa, behudadir. Chunki Alloh taolo:
“...Zero, nafs yomonlikka undovchidir” (Yusuf surasi, 53-oyat) deb marhamat qilgan.
Ya'ni, nafs yomonlikka, hoyu havasga undab turadi.
“Savobni Allohdan kutish”ning ma'nosiesa har bir amalni xolis Alloh uchun bajarib, odamlarning so'zlariga quloq solmaslik, maqtov eshitsa, xursand bo'lmaslikdir.
Bir hakim zot aytadi:
– Amalni qay yo'sinda bajarishni cho'pondan o'rganish kerak.
– Qanday qilib?
– Cho'pon qo'ylari yonida namoz o'qirkan, qo'ylardan maqtov kutmaydi...
Har bir amal qiluvchi shunday yo'l tutmog'i lozimki, unga kimdir nazarlab tursada, xalqning oldida yoki yolg'iz holda bo'lsin, odamlardan olqish kutmasligi kerak.
Hakimlardan yana biri aytadi: “Amal durust bo'lishi uchun to'rt narsaga muhtojdir.
Birinchisi, amaldan oldin ilm o'rganish. Chunki amal ilm bilan durust bo'ladi. Agar amal ilmsiz bo'lsa, uni buzuvchi narsalar tuzuvchi narsalardan ko'p bo'ladi.
Ikkinchisi, amalni niyat bilan boshlash.
Zero, amal niyat bilan paydo bo'ladi. Shunga binoan, ro'za, namoz, haj, zakot va ibodatlar niyat bilan sahih bo'ladi. Shuning uchun amalning boshi niyat bo'lishi kerak.
Uchinchisi, amal qilayotganda sabrli bo'lish. Zero, amal huzur va sakinat bilan
ado qilinsin. To'rtinchisi, ixlosli bo'lish. Chunki ixlossiz amal qabul bo'lmaydi. Amal ixlos bilan qilingan taqdirdagina Alloh qabul etib, boshqa qullarining qalblarini senga moyil qilib qo'yadi”.
Hulosa shu – ibodatga, har qanday yaxshi amalga chog'langanimizda “xolis Alloh uchun” deymiz. Shuni to'la idrok qilib, borlig'imiz bilan aytishni odat qilaylik. Shunda amallarimiz ikki dunyomiz uchun manfaatli bo'ladi, inshoalloh.
Abdulaziz ABDULLAYeV,
Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi
Hidoyat jurnalining 5 soni (2021)
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Nima uchun chumoli yer ostiga to‘plab qo‘ygan donlar yerdan o‘sib chiqmaydi?!
Olimlar tadqiqot olib borishlaricha, chumoli o‘ziga kerakli bo‘lgan don va urug‘larni yer ostiga to‘plab, jamg‘arganidan keyin uni ikkiga bo‘lib qo‘yadi. Chunki don va urug‘lik ikkiga bo‘lib qo‘yilsa, har qancha yer unumdor bo‘lmasin, u o‘sib chiqmaydi.
Lekin chumoli kashnich donini to‘rt bo‘lakka bo‘lganini ko‘rgach, olimlar taajjubga tushishdi.
Bu xususda kerakli tadqiqot olib borgach, quyidagi narsani kashf qildilar. Kashnich doni agar ikkiga bo‘linsa ham o‘sib chiqaverar ekan.
Lekin to‘rt bo‘lakka bo‘linsa o‘sib chiqmas ekan. Chumoliga bu narsani ta’lim bergan Alloh har qanday ayb nuqsonlardan pokdir.
"Parvardigorimiz barcha narsaga o‘z xilqati (shakli)ni ato etib, so‘ngra (uni) to‘g‘ri yo‘lga solib qo‘ygan Zotdir" (Toha surasi, 50-oyat).