Sayt test holatida ishlamoqda!
12 Iyul, 2025   |   17 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:19
Quyosh
05:01
Peshin
12:34
Asr
17:41
Shom
20:01
Xufton
21:34
Bismillah
12 Iyul, 2025, 17 Muharram, 1447

Qanday qilsak, amallar durust va go'zal bo'ladi?

28.01.2022   1524   3 min.
Qanday qilsak, amallar durust va go'zal bo'ladi?

Yaratganga behisob shukr, ibodatlarga qodir qilib qo'ydi. Ammo Ramazonda gavjum bo'lgan masjidlarimiz bugun nega farz namozlarda o'sha fayzni, odamlarimiz o'sha ishtiyoqni saqlab qola olmasligi haqida o'ylab, bir nimasini yo'qotganday bo'ladi kishi...

Ulug' zohid Shaqiq ibn Ibro him bunday deganlari rivoyat qilinadi: “Amalning go'zalligi uch narsa bilan. Birinchisi, amalni Alloh taolodan deb bilish, bu xudbinlikni yo'qotadi.

Ikkinchisi, amalda Alloh roziligini istash, bu bilan hoyu havas so'ndiri ladi. Uchinchisi, savobni Alloh taolodan kutish, bu esa tama va riyoni yo'qotadi”. “Amalini Allohdan deb bilish”ning ma'nosi shuki, kishi bir amalni bajarishga muvaffaq qilinsa, bu Allohning inoyatidir. Buni bilgan odam shukr bilan mashg'ul bo'lib, amaliga mag'rurlanmaydi.

“Amalida Allohning roziligini istash” degani shu: amaliga qaraydi, agar u Alloh rizosi uchun qilingan bo'lsa, u amalga oshadi, inshoalloh. Agar unda Alloh rizosi bo'lmasa, behudadir. Chunki Alloh taolo:

“...Zero, nafs yomonlikka undovchidir” (Yusuf surasi, 53-oyat) deb marhamat qilgan.

Ya'ni, nafs yomonlikka, hoyu havasga undab turadi.

“Savobni Allohdan kutish”ning ma'nosiesa har bir amalni xolis Alloh uchun bajarib, odamlarning so'zlariga quloq solmaslik, maqtov eshitsa, xursand bo'lmaslikdir.

Bir hakim zot aytadi:

– Amalni qay yo'sinda bajarishni cho'pondan o'rganish kerak.

– Qanday qilib?

– Cho'pon qo'ylari yonida namoz o'qirkan, qo'ylardan maqtov kutmaydi...

Har bir amal qiluvchi shunday yo'l tutmog'i lozimki, unga kimdir nazarlab tursada, xalqning oldida yoki yolg'iz holda bo'lsin, odamlardan olqish kutmasligi kerak.

Hakimlardan yana biri aytadi: “Amal durust bo'lishi uchun to'rt narsaga muhtojdir.

Birinchisi, amaldan oldin ilm o'rganish. Chunki amal ilm bilan durust bo'ladi. Agar amal ilmsiz bo'lsa, uni buzuvchi narsalar tuzuvchi narsalardan ko'p bo'ladi.

Ikkinchisi, amalni niyat bilan boshlash.

Zero, amal niyat bilan paydo bo'ladi. Shunga binoan, ro'za, namoz, haj, zakot va ibodatlar niyat bilan sahih bo'ladi. Shuning uchun amalning boshi niyat bo'lishi kerak.

Uchinchisi, amal qilayotganda sabrli bo'lish. Zero, amal huzur va sakinat bilan

ado qilinsin. To'rtinchisi, ixlosli bo'lish. Chunki ixlossiz amal qabul bo'lmaydi. Amal ixlos bilan qilingan taqdirdagina Alloh qabul etib, boshqa qullarining qalblarini senga moyil qilib qo'yadi”.

Hulosa shu – ibodatga, har qanday yaxshi amalga chog'langanimizda “xolis Alloh uchun” deymiz. Shuni to'la idrok qilib, borlig'imiz bilan aytishni odat qilaylik. Shunda amallarimiz ikki dunyomiz uchun manfaatli bo'ladi, inshoalloh.

Abdulaziz ABDULLAYeV,

Qamashi tumanidagi “Chim” jome masjidi imom-xatibi

Hidoyat jurnalining 5 soni (2021)

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Majburlab erga berish durustmi?

11.07.2025   1340   1 min.
Majburlab erga berish durustmi?

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Savol: Ota-onam meni majburlab erga bermoqchi, bola bilan ko‘rishdim va ko‘nglim g‘ash bo‘lib qoldi. Keyin istixora o‘qishni boshladim va baribir ko‘nglim yumshamadi. Uydagilarga tushuntirdim, lekin meni eshitishmayapti. Men qanday yo‘l tutsam bo‘ladi?

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizda xotin-qizlarni majburlab erga berishdan man qilingan. Zero, nikoh ikki tomonning roziligi bilan tuziladi. Juvon bo‘lsa, u bilan ochiqcha gaplashiladi, bokira bo‘lsa, undan izn so‘raladi. Bokira (rozilik alomatlari bilan) sukut qilsa, bu uning nikohga izn bergani bo‘ladi.

Barcha fiqhiy manbalarimizda kelin va kuyov o‘z roziligini bildirishi (iyjob va qabul) nikohning asosiy rukni ekani bayon qilingan. Kelin-kuyovdan biri nikohga rozi bo‘lmasa, nikoh durust bo‘lmaydi.

Ota-onaning vazifasi esa farzandini boylik, mansab yoki boshqa g‘arazlar sababli ko‘r-ko‘rona uylanish yoki erga tegishga majburlash emas. Balki farzandiga juft bo‘layotgan yigit yo qizning diyonati, xulq-odobiga va kasb-hunariga e’tibor qilishdir.

O‘z o‘rnida turmush qurayotgan farzand ham ota-onasining tavsiyalari o‘rinli bo‘lsa, qabul qilishi, qaysarlik qilmay ularning hayotiy tajribalaridan foydalanishi kerak.

Xotin-qizlarni majburlab erga berish holatlarida Payg‘ambarimiz alayhissalomning ayolga nikoh yo ajralishni tanlash ixtiyorini berganlari ma’lum. Hatto bir holatda qiz kambag‘al yigitni, ota-ona esa boy yigitni tanlaganida, u zot qizning ixtiyorini ustun qo‘yib: 


لم ير للمتحابين مثل النكاح
«Bir-birini yaxshi ko‘rganlar uchun nikohdan yaxshisi yo‘qdir", dedilar (Imom Ibn Moja rivoyati). Vallohu a’lam"

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.