Mahmudxo'ja Behbudiy tavalludining 147 yilligi...
Ma'rifatparvar jadidchilik harakatining asoschisi, dramaturg, publitsist, din va jamoat arbobi – Mahmudxo'ja Behbudiy 1875 yili 19 yanvarda Samarqandda tug'ilgan.
Olimlar fikricha, alloma o'n sakkiz yoshidan qozixonada mirzalik qiladi, qozi, muftiy darajasiga ko'tariladi. Behbudiy haj safarida bo'lgan chog'ida Arabiston, Misr, Turkiya kabi davlatlarda bo'lgan.
Behbudiy Turkistonda birinchilardan bo'lib yangi usul maktablarini tashkil qilish va ular uchun darsliklar yozgan taraqqiyparvarlardan sanaladi.
Mahmudxo'ja Behbudiy "Risolai asbobi savod" ("Savod chiqarish kitobi", 1904), "Risolai jug'rofiyai umroniy" ("Aholi geografiyasiga kirish", 1905), "Muntahabi jug'rofiyai umumiy" ("Qisqacha umumiy geografiya", 1906), "Amaliyoti islom" (1908), (1909) kabi kitoblarni chop ettiradi.
Mahmudxo'ja Behbudiy 1917 yil noyabr' oyida tashkil topgan Turkiston Muxtoriyati asoschilaridan biri, o'lka xalqlarining istiqloli yo'lida ma'naviy yo'lboshchilaridan bo'ldi. Alloma sho'rolar, kommunistik mafkura tizimining qing'irliklari, kirdikorlarini ko'ra bilgan. Millatni tanazzulga etaklovchi illatlarni ro'y-rost fosh etgan. Ma'rifat yo'lida el-ulus ko'zini ochishni umr mazmuni, deb bilgan.
Mamlakatimiz etakchisi g'oyasi asosida 2020 yilda Mahmudxo'ja Behbudiy tavalludining 145 yilligi yurtimizda keng nishonlandi. Ma'rifatparvar jadid bobomiz hayoti, faoliyatiga oid hujjatli fil'm suratga olindi. Uning asarlari chop etilmoqda.
O'zA xabariga ko'ra, poytaxtimizdagi "Adiblar xiyoboni"da Mahmudxo'ja Behbudiy haykali o'rnatildi. Ayni paytda olimlarimiz Behbudiy faoliyatiga oid hali ko'plab tadqiqotlar olib borilishi zarurligini ta'kidlamoqdalar. Bu esa ma'rifatparvar jadid bobolarimiz hayotiga oid yangi ma'lumotlarga ega bo'lishga zamin yaratishi, shubhasiz.
O'zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Samarqand viloyati vakilligi tashabbusi hamda yillik ish rejasi doirasida Paxtachi tumanida ma’naviyat, mehr-shafqat va xayr-saxovat ruhi bilan yodda qolarli sayyor yig‘ilish o‘tkazildi.
Yig‘ilish avvalida viloyat bosh imom-xatibi Ahmadxon domla Alimov ishchi guruh a’zolari bilan uchrashib, sayyor uchrashuvlarni samarali va mazmunli tashkil etish yuzasidan muhim ko‘rsatma va topshiriqlar berdi. U kishi har bir masjid imom-xatibi hamda mas’ul shaxslarga aholi bilan yuzma-yuz muloqot qilish, ularning muammolarini eshitish va imkoniyatdan kelib chiqib joyida hal etish zarurligini alohida ta’kidladi.
Shundan so‘ng Ahmadxon domla, Paxtachi tumani bosh imom-xatibi I.Isayev hamrohligida tuman markazidagi “Xo‘ja Ziyovuddin” jome masjidi hududida og‘ir ijtimoiy ahvoldagi, bemor va nogironligi bor oilalar xonadonlariga tashrif buyurdi. Ushbu tashriflar doirasida:
Har bir xonadonda samimiy muloqot o‘rnatilib, ezgu duolar qilindi. Ota-onalarning minnatdorliklari barcha ishtirokchilar qalbiga iliqlik bag‘ishladi.
Viloyat ishchi guruhi Paxtachi tumanidagi 12 ta masjidda Peshin namozini ado etib, jamoatga quyidagi yo‘nalishlarda ta’sirli ma’ruzalar qildi:
Shuningdek, viloyat bosh imom-xatibi o‘rinbosari Nursultonxon domla Abdumannonov “Xo‘ja Ziyovuddin” jome masjidida “Salomatlik va osoyishtalik – eng katta boylik” mavzusida ma’naviy-ma’rifiy quvvatga to‘la ma’ruza qildi.
Yig‘ilish yakunida Paxtachi tumanidagi 16 mahallaning ijtimoiy ahvoli, aholining ehtiyojlari va muammolari tahlil qilindi. Masjid hujjat yuritishi, obodonchilik ishlari va jamoat bilan muloqot samaradorligini oshirish bo‘yicha aniq yo‘nalishlar belgilandi.
Rahbarlar tomonidan aholi bilan yaqin hamkorlik qilish, diniy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish va xayr-saxovat ishlarini yanada kengaytirish yuzasidan qat’iy ko‘rsatmalar berildi.
Tadbir so‘ngida barcha ishtirokchilar yurtimiz tinchligi, osmonimiz musaffoligi va yurtboshimiz olib borayotgan xayrli ishlariga zafarlar tilab, birgalikda xayrli duo qildilar.
Bu sayyor yig‘ilish Paxtachi ahli uchun nafaqat amaliy yordam, balki ma’naviy ko‘tarinkilik, birdamlik va kelajakka ishonch ruhini uyg‘otgan yodda qolarli kun bo‘ldi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi Samarqand viloyat vakillgi Matbuot xizmati