Ayrimlar o'zidan ustun kishini ko'rsa: “Menda nega shunaqa sifatlar yoki boylik yo'q?” deya tushkunlikka tushadi. Buning davosi esa, o'zidan quyiroq kishiga qarab tafakkur qilmoqdir. Chunki kishi o'zidan quyiroqqa nazar solsa, Alloh taoloning bergan ne'matlariga shukr qiladi.

Aslida, musulmon kishi mol va daraja jihatidan ŭzi bilan ŭzgalarni solishtirmaĭdi. Biroq shundaĭ holatga tushib qolgan kishi nima qilishi kerak?! Paĭg'ambarimiz Muhammad sollallohu alaĭhi va sallam hadislaridan muolaja izlash aĭni muddaodir.

“Ikki xislat borki, u kimda topilsa, Alloh taolo uni shukr etuvchi va sabr qiluvchilar qatorida yozib qo'yadi. Kimda shu ikkita xislat topilmasa, Alloh taolo uni shukr va sabr qiluvchilardan emas, deb yozib qo'yadi. Kim dinda o'zidan ustun kishiga qarasa, unga ergashsa va dunyoda o'zidan past bo'lgan kishiga qarasa hamda Alloh taologa o'zini u kishidan ustun qilib qo'ygani uchun hamd aytsa, Alloh taolo uni shukr va sabr qiluvchilardan, deb yozib qo'yadi. Kim dinda o'zidan past bo'lgan kishiga qarasa va dunyoda o'zidan ustun kishiga qarab, menga bu kishichalik boylik bermabdi-da deb afsuslansa, Alloh taolo u kishini shukr va sabr qiluvchilardan emas deb yozib qo'yadi” (Imom Termiziy rivoyati).

Imom Hokim va Imom Baĭhaqiĭ rahmatullohi alaĭhimo rivoyat qilgan hadisi sharifda esa: “Boylarning huzuriga kamroq kiringlar, chunki bu Alloh taoloning ne'matini oz sanamasliklaringiz uchun eng yaqin vositadir”, deĭilgan. Boshqa bir hadisda: “Birortangizning nazari o'zidan badavlatroq hamda omadliroq odamga tushganida o'zidan kambag'alroq va omadsizroq odamga ham bir nazar tashlab qo'ysin!” dedilar.

Mazkur hadislarda mol-dunëda ŭzidan ustun bŭlganlarga kŭp ham e'tibor qaratish kerak emasligi, boriga qanoat qilish va Alloh taoloning ne'matlarini oz sanashning oldini olish tavsiya etilmoqda.

Ushbu hadisi shariflarni halol rizq talab qilishda sustkashlikka ĭŭl qŭĭsa ham

bŭlar ekan, deb tushunmaslik kerak. Balki kishi rizq topish uchun uning sabablariga jiddiĭ kirishmog'i lozimligi uqtirilmoqda. Sŭngra rizq bergani uchun Alloh taologa hamdu sano aĭtishga, ortiqcha narsalar uchun g'am chekib, mahzun bŭlmaslik targ'ib etilmoqda. 

Aslida, musulmon ilm va taqvoda ŭzidan ustun kishiga etib olishga harakat qilishi kerak. Buning natijasida musulmon Alloh taologa yaqin bŭlib boraveradi.

Habibulloh ABDURAZZOQOV,

“Hazrati Imom” jome masjidi imom-xatibi

“Hidoyat” jurnalining 2021 yil 10-sonidan olindi