frontend\widgets\header\Header: Attempt to read property "fajr" on null

Farishtalar haqida nimalarni bilamiz?

10.01.2022   5281   3 min.
Farishtalar haqida nimalarni bilamiz?

Odamlar orasida farishtalar haqida turli fikrlar, gap-so'zlar yuradi. Buning sababi esa ular haqida to'liq ma'lumotga ega emasligidir.

Yaqinda men o'qigan kitob (musannif Habibulloh Sadriddin qori o'g'li) ana shunday asossiz fikr

va qarashlardan yiroq bo'lish, shu bilan birga, farishtalarni yaqindan tanishga yordam beradi.

Eng asosiĭsi, kitobda farishtalar haqidagi ma'lumotlar tushunarli, ixcham tarzda berilgan bŭlib, uni ŭqigan kishi malakut olami vakillari haqida zarur bilimga ega bŭladi.

Kitobda farishtalarga imon keltirish, ularning kim ekanligi, nomlari va sifatlari, maqomlari, ibodat qilishlari, amallari hamda vazifalari haqida batafsil sŭz yuritilgan.

Shuningdek, farishtalar kirmaĭdigan xonadonlar, gunohkor kishilarga ularning munosabatlari ham ëritilgan.

Farishtalarga imon keltirish imon shartlaridan biridir. Hŭsh, farishtalarga imon keltirish deganda nima tushuniladi? Bu haqda kitobda bundaĭ deĭiladi: “Farishtalarning mavjud ekanliklari, ularning maqom-martabalari, ŭzlarining vazifalariga munosib bŭlgan xalqiĭ (yaratilishga oid) va xulqiĭ sifatlari borligi, Rabbimizning roziligi uchun doimiĭ ibodatda bŭlishlari, Alloh huzurida turli darajalarga ega ekanliklari kabi sifatlariga bekamu kŭst imon keltirish tushuniladi”.

Tabiat hodisalari ŭz-ŭzidan bŭlayëtgandek tuyuladi. Ammo biz bilmagan sir-sinoatlar borki, ularni anglaganing saĭin Allohning qudratiga qoĭil qolasan, kishi. Jumladan, kitobda farishtalarning bulutlarni haĭdashi va ëmg'ir ëg'dirishi haqidagi qaĭdlari har birimizni mulohazaga, tafakkurga chorlaĭdi.

“Albatta, biz doimo guvohi bŭlib turgan bulutlarning suzib yurishi va bir joĭdan boshqa joĭga

kŭchishi kabi ishlarni ba'zi insonlar ŭz-ŭzidan sodir bŭladi ëki tabiat ularni yurg'izib turadi, deb ŭĭlaĭdi. Holat aslida undaĭ emas. Bulutlarni Alloh azza va jalla yurg'izib qŭĭgan...”. 

Har bir inson dunëga kelar ekan, uning yaralishida farishtalarning ham ŭz vazifalari

bor. Bu haqda kitobda bundaĭdeĭiladi: «Rahmga va homilani tasvirlashga vakil qilingan farishtalar bŭlib, ular homilani inson suratiga keltirish, quloq, kŭz, teri,

gŭsht, suyaklar va jinsini yaratish hamda ruh puflash kabi ishlarni bajaradi.

Abu Zar G'iforiĭ roziĭ allohu anhudan rivoyat qilinadi: «Men Rasululloh sollallohu alaĭhi va sallamning “Agar nutfa tashlanganida qirq kecha ŭtsa, Alloh taolo unga bir farishtani yuboradi. Farishta uni suvratlab, uning qulog'i, kŭzi, terisi, gŭshti va suyaklarini yaratadi. Sŭngra: “Eĭ Rabbim, erkakmi ëki ayëlmi?”deb sŭraĭdi. Rabbing esa ŭzi xohlaganidek hukm qiladi va farishtalar uni ëzib qŭyadi”, deganlarini eshitganman”, dedilar» (ImomMuslimrivoyati).

“Farishtalar” kitobini ŭqir ekansiz, qiziqarli manbalarni kŭplab uchratasiz. Bu esa sizga asarni bir nafasda ŭqib chiqishga zamin yaratadi.

Bobur YO'LChI o'g'li

jurnalist

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Namozim buzildimi?

27.06.2025   4615   1 min.
Namozim buzildimi?

Savol: Masjiddagi jamoatda ba’zan oldingi safdagi odamning kiyimi kalta bo‘lgani uchun sajdada orqasi qisman ochilib qoladi va bexosdan unga ko‘zimiz tushib qoladi. Shu holatda tahorat yoki namozimiz buzilmaydimi?


Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Ulamolar tahorat va namozni buzuvchi omillarni birma-bir sanaganlar. Ular ichida birovning avratiga ko‘z tushib qolish sababli buziladi, degan gap yo‘q. Birovning, xoh ayolning, xoh erkakning avratiga qarash sababli bavl yoki biror suyuqlik chiqmasa, tahorat sinmaydi. Ammo bu degani qarash, nazar solish mumkin ekan, deb tushunmaslik kerak. Chunki bunday ishlar aslo mumkin emas.

Bir narsani yodda tutish lozimki, namoz o‘qish uchun tayyorlanayotgan inson namoz o‘qish asnosida avratlari ochilib qolmasligining chorasini ko‘rishi kerak bo‘ladi. Chunki bir rukn (farz amali) miqdoricha avratining to‘rtdan biri ochilib tursa, uning namozi buziladi. Vallohu a’lam.

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi