Sayt test holatida ishlamoqda!
10 Iyul, 2025   |   15 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:17
Quyosh
04:59
Peshin
12:33
Asr
17:41
Shom
20:02
Xufton
21:36
Bismillah
10 Iyul, 2025, 15 Muharram, 1447

Dunyo ne'matlarining afzali

02.01.2022   2397   5 min.
Dunyo ne'matlarining afzali

Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhu rivoyat qiladi: «Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “Dunyo ne'matdir. Uning eng yaxshi ne'mati soliha ayoldir”, deb marhamat qildilar (Imom Muslim rivoyati).

Qur'oni karimda: “Ey qavmim, bu dunyo hayoti vaqtinchalik bir matoh xolos. Albatta, oxirat, o'shaning o'zi barqarorlik diyoridir” (G'ofir surasi, 39-oyat), deb marhamat qilgan.

Dunyodagi mol-dunyo, farzand, er, xotin, mansab kabi narsalarning bari vaqtinchalik ne'matlardir. Ulardan birortasi doimiy emas. Oxirat diyori esa: “O'shaning o'zi barqarorlik diyoridir” (G'ofir surasi, 39-oyat). Ya'ni, insonlar oxirat diyorida qaror topishadi. U diyor abadiydir. Ammo dunyo o'tkinchi. Alloh insonga taqdir qilgan miqdorda undan foydalana oladi. So'ngra o'tadi. O'z holida qolmaydi.

Dunyo ne'matlari juda tez o'zgarishi bois, inson ular bilan g'ururlanmasligi zarur. Kun kelib kishi foydalanib turgan ne'mat uning qo'lidan ketadi, xuddi undan bir muddat ham foydalanmaganday bo'lib qoladi. Shu tufayli dunyodan rihlat qilishga har on tayyor turish lozim.

Dunyoning haqiqatini unutmaslik lozim. Qo'lga kiritilgan narsalar qanchalik ko'p bo'lmasin, bir kun ketadi. Aslo davomli bo'lmaydi. Shu sababli Alloh taolo nima bersa, uning qadriga etib, taqvo qilish kerak. Ularni Alloh taolo rozi bo'ladigan erlarga ishlatish lozim. Oyati karimada: “Alloh shunday zotdirki, sizlarni zaif narsadan (bir tomchi suvdan) yaratdi, so'ngra (sizlarga) zaiflikdan keyin (quvvat paydo) qildi. So'ngra quvvatdan keyin yana zaiflik va qarilikni (paydo) qildi. U O'zi xohlagan narsani yaratur. U Bilimdon va Qudratlidir” (Rum surasi, 54-oyat).

Nabiy alayhissalom dunyoning inson foydalanadigan, lazzatlanadigan narsalarining eng yaxshisini aytib: “Uning eng yaxshi ne'mati soliha ayoldir”, deydilar. “Eng yaxshisi”, ya'ni eng afzal ne'mati – soliha ayoldir.

Soliha qanday ayol? Uni Payg'ambarimiz alayhissalom bunday ta'riflaganlar: “Ayol to'rt narsa uchun nikohlanadi: moli, nasabi, jamoli va dini uchun. Sen dindorini tanlagin, qo'ling tuproqqa qorilgur” (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati). Dindorlik – ayol kishi sifatlangan eng yaxshi sifatdir. Shuning uchun eng yaxshi ne'mat soliha ayoldir.

Sahobalar Nabiy alayhissalomdan: «Yo Rasululloh, ayollarning qandog'i eng yaxshisidir, deb so'rashganda, u zot alayhissalom bunday javob berganlar: “Qachon nazar solsa, surur bag'ishlaydigani, qachon buyruq bersa, itoat qiladigani va eriga o'z jonida va molida u yoqtirmaydigan narsa ila xilof qilmaydigani» (Imom Termiziy va Imom Abu Dovud rivoyati).

Dunyo ne'matning eng afzali – soliha ayol. Shuningdek, dunyoning eng yaxshi ne'mati, ayolga nisbatan, solih erdir. Soliha ayol qanchalik erining haqini ado etsa, solih er ham ayolining haqiga rioya etadi. Shu bois Payg'ambarimiz alayhissalom: “Qachon sizga o'zingiz dinidan va xulqidan rozi bo'lgan kishi kelsa, unga (so'raganini) nikohlab bering. Yo'qsa, Yer yuzida fitna va katta fasod bo'ladi”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).

“Riyozus solihin” asari asosida

Toshkent viloyati bosh imom-xatibining

xotin-qizlar masalalari bo'yicha yordamchisi

Nigora IMOMOVA tayyorladi.

 

manba: Fitrat.uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Yangi kun qachondan boshlanadi?

09.07.2025   2482   1 min.
Yangi kun qachondan boshlanadi?

Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi? 

Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.

Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.

Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.